NAS (and Home Server) version 4 (part 4) – No Turning Back

Κατέληξα λοιπόν, unRAID + NethServer + various extras.

Το μεγάλο ρίσκο ήταν η μεταφορά των υπαρχόντων profiles σε δυο βασικούς υπολογιστές στο σπίτι. Ο ένας έχει μόνο ένα account (είναι το home cinema PC), ο άλλος είναι ο κεντρικός υπολογιστής που είχε τρία domain accounts σε πλήρη χρήση (τρία μέλη οικογένειας), συν ένα τοπικό λογαριασμό που δεν ήταν σε χρήση (αλλά θα χρειαζόταν για την αλλαγή των άλλων profiles). Ευτυχώς διαπίστωσα ότι αυτός ο λογαριασμός μπορεί να δημιουργούσε conflict βγαίνοντας από το domain, αφού έχει ίδιο user name με το δικό μου domain account. Οπότε έφτιαξα έναν άλλο τοπικό διαχειριστή. Μετά άρχισα να δοκιμάζω το migration από το πιο “ανώδυνο” λογαριασμό (αυτόν τον μόνο του στο HTPC). Αποφάσισα αντί μεταφορά από domain σε domain, αφού τα domain δεν θα συνέπεφταν να γυρίσουν όλοι σε workgroup στο οποίο θα μείνουμε “με την ησυχία μας”, μέχρι να υπάρξει σταθερό domain (και αν υπάρξει, γιατί σε εκείνο το σημείο σκέφτηκα αν χρειάζεται τελικά – που αποφάσισα ότι ναι το θέλω). Η πρώτη αλλαγή έγινε μια χαρά. Ο λογαριασμός πήγε στο workgroup και έγινε και migrate ταυτόχρονα. Μάλιστα συνέχισα να βλέπω τα share του server (του SBS) αφού τα credentials παρέμειναν.
Συνέχισα στο κεντρικό μηχάνημα. Το πιο εύκολο profile έγινε πράγματι εύκολα. Τα άλλα δυο είχαν μια ιδαιτερότητα που αποδείχτηκε ότι δεν ήταν έτοιμο να αντιμετωπίσει το tool του migration. Είχα μεγάλο μέρος του profile σε άλλο δίσκο (E:\). Στο ένα profile δεν είχε άμεσα μετά την αλλαγή access στους φακέλους του “παλιού” profile στο Ε:\, αλλά αφού και ο νέος χρήστης ήταν τοπικός διαχειριστής, εύκολα τελικά είδε μέσα. Το σύστημα τελικά αναγνώρισε και αυτούς τους φακέλους ως μέρος του profile (αν και στο συγκεκριμένο ίσως υπήρχε κάποιο μικρό χάσιμο σε αρχεία… ευτυχώς ότι σοβαρό υπάρχει φυλαγμένο).
Το τελικό και μακράν μεγαλύτερο profile, φρόντισα να το αντιγράψω ολόκληρο (ότι είχε και στο C:\ και στο Ε:\) σε ένα προσωρινό φάκελο για σιγουριά. Τελικά δεν χρειάστηκε. Με το τελευταίο migration έστειλα και το μηχάνημα σε workgroup, φρόντισα μετά να ξαναδεί ότι είχε στο Ε:\ και δεν φαίνεται να επήλθε κανένας “τραυματισμός”. Μάλιστα πάνω από μια μέρα δούλεψα κανονικά το μηχάνημα στο παλιό server, αν και ήμουν σε workgroup (απλώς χρειαζόταν αρκετές επιβεβαιώσεις credentials σε διάφορες περιπτώσεις).
Άνοιξα και το Outlook μετά από καιρό (δουλεύω πολλούς μήνες μόνο μέσω web), έβαλα να δει τα mailbox όλα (και direct access όχι cached) και το έβαλα να κάνει τα πάντα PST export, ενώ είχα κλείσει τον POP Connector για να μην έρθουν νέα mail (και στην ανάγκη να βλέπω στους “μητρικούς” mail server μέχρι να στρώσουν τα πράγματα).
Μετά από αυτό ήταν η ώρα της αλλαγής…

Έκλεισα τον SBS2011 (δεν με ένοιαζε να πάρω κάτι από εκεί αφού τους δίσκους του θα μπορούσα να τους κάνω mount και να τους διαβάσω), έβαλα πρώτο στο boot order το stick, ξεκίνησε το unRAID. Η μια μέρα (με διαλείμματα φυσικά) πέρασε βάζοντας βασικά τα plug-ins για να γίνει πιο άνετο στη χρήση. Πράγματι δούλευε αρκετά άνετα. Φυσικά ακόμα δεν υπήρχε ούτε docker σε χρήση, ούτε VM. Το μόνο πράγμα που μπήκε online είναι το cache (SSD) disk, που το χρειάζεται και για την αποθήκευση πραγμάτων που θέλει ο ίδιος ο unRAID να χρησιμοποιεί γρήγορα (πέρα από πραγματικό write cache για το array). Εκεί βάζει by default τα docker και VM – και μετά πρέπει φυσικά να φροντίσεις να κάνεις backup όπου θες (πχ. μέσα στο array) με ειδικά plug-ins. Αυτά ρυθμίστηκαν.

Με την ευκαιρία άρχισα την πρώτη μεταφορά (αφού είναι μεγάλος ο όγκος και θα πάρει μέρες). Βρήκα ποιος δίσκος είναι ο παλιός parity, τον καθάρισα, τον πρόσθεσα στο array και έβαλα να δει τον επόμενο δίσκο NTFS… τον είδε και τότε έβαλα και το πρώτο docker, που είναι ο Krusader, δηλαδή πρόγραμμα α λα Opus, α λα Norton Commander (για τους PCάδες), α λα Midnight Commander (για τους Linuxάδες). Για την ακρίβεια υπάρχει Midnight Commander ήδη αν κάποιος θέλει να δουλέψει πάνω στην τοπική κονσόλα του unRAID… αλλά η ευκολία του Krusader είναι ασύγκριτη, αφού το docker το βλέπεις σε ένα ωραίο web tab με VNC. Έτσι ξεκίνησε η πρώτη μεταφορά. Μάλιστα διαπίστωσα ότι είχε ξεπεραστεί και το πρόβλημα με τις κωδικοσελίδες, μια και παλιά στο unRAID είχα πρόβλημα τα Ελληνικά να φανούν Ελληνικά. Βέβαια τότε ήταν ακόμα η εποχή που δεν είχαμε καθαρό UNICODE.

Δυστυχώς τότε διαπίστωσα και το πρώτο πρόβλημα του server. Για κάποιο λόγο η κάρτα δικτύου έπαιζε στα 100. Αυτό ακόμα δεν ήταν θέμα, αλλά θα ήταν στην κανονική χρήση. Μάλιστα ήμουν σίγουρος ότι στον SBS έπαιζα στα 1000 και έφταιγε κάτι στο Linux. Τελικά ΠΙΘΑΝΑ έκανα λάθος. Με τα πολλά διαπίστωσα ότι η κάρτα δικτύου η on-board ενώ δεν έδινε κανένα error, δεν δούλευε καθόλου (δεν έδειχνε connected)… …πράγμα που κάποτε ήδη ήξερα (!?) γιατί όπως φαίνεται είχα βάλει κάποια στιγμή (δεν το θυμόμουν ΚΑΝ), μια PCI κάρτα δικτύου και με αυτή έπαιζα στον SBS. Όμως αυτή η κάρτα αν και 1000άρα (νομίζω) έπαιζε στα 100 (πράγμα που διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν ούτε θέμα καλωδίου, ούτε πόρτας switch). Ακόμα πεπεισμένος ότι στα SBS είχα 1000, διέκοψα την αντιγραφή και πήγα να ξαναbootάρω στα Windows απλά για να δω αν ισχύει… Αμ δε! Δεν ξέρω τι έπαθε ο SBS (τσαντίστηκε;…) αφού οι δίσκοι που του χρειαζόντουσαν ήταν απείραχτοι (ο C:\ και ο D:\), αλλά ενώ ξεκίνησε να φορτώνει, έμεινε πολύ πολύ ώρα σε μαύρη οθόνη (υποτίθεται κάνοντας κάτι, αφού οι δίσκοι ήταν σε λειτουργία, άλλοτε λίγο άλλοτε περισσότερο). Πάρα πολύ ώρα. Ίσως αν το άφηνα κάνα… δίωρο να αποφάσιζε να ξεκινήσει, αλλά δεν υπήρχε λόγος. Όσο ήταν στην μαύρη οθόνη το δίκτυο ήταν στα 100 (φαινόταν από το LED του switch) – μάλιστα νεότερο σενάριο λέει ότι μπορεί να ήταν πράγματι 100άρα η κάρτα (πράγμα που θα δω όταν την αφαιρέσω) και είχα bottleneck και στον SBS (ίσως την είχα βάλει προσωρινά και έμεινε μόνιμα… ούτε θυμάμαι). Οπότε shutdown στον… τσαντισμένο SBS και επιστροφή στο unRAID. Συνέχισα τις τοπικές αντιγραφές και αποφάσισα ότι θα δοκιμάσω (μάλλον απόψε) με μια PCIe 1000άρα κάρτα (10 ευρώ έχει).

Όσο προχωρούν οι αντιγραφές (που και αυτή τη στιγμή που γράφεται αυτό συνεχίζουν, έχουν ενταχθεί 4 δίσκοι από τους 10) εγώ “κουρδίζω” ακόμα το unRAID και ξεκίνησα επιτέλους το δεύτερο βασικό component. Να φτιάξω VM με NethServer. Αρχικά πήρα μια τρομάρα. Ενώ χρησιμοποίησα το έτοιμο preset για CentOS (αφού σε αυτό βασίζεται ο NethServer) με μικροαλλαγές, ξεκίνησε το στήσιμο και ξαφνικά… μαυρίλα. Αυτό το έκανε 2-3 φορές. Μετά ξανάφτιαξα το VM με κάποιες παραλλαγές και αυτή τη φορά είδα κανονικό setup να προχωράει.
Μπήκε και ο NethServer. Άρχισα όλες τις ρυθμίσεις που μπορούσα χωρίς να χρειαστεί LDAP. Είχα για μπούσουλα και το δοκιμαστικό VM NethServer που είχα στήσει αλλού. Μπήκε και ο SAMBA AD, αλλά δεν έχω τολμήσει να γυρίσω μηχανήματα σε domain ακόμα (και πάλι migration accounts). Σιγά σιγά. Τα μηχανήματα παίζουν ΟΚ και έτσι με τοπικούς λογαριασμούς. Έχω ανοίξει ένα σωρό θεματάκια στα support communities και του unRAID και του NethServer, αλλά προχωράω αρκετά καλά. Σίγουρα κάποια δεν θα “κάτσουν” ΑΚΡΙΒΩΣ όπως τα σχεδίαζα (άλλο το “επί χάρτου”), αλλά βρίσκονται λύσεις.
Μπήκε και ο mail server (και δοκιμάστηκε το πολύ καλό web του) ΑΛΛΑ ακόμα δεν έχει μπει σε πραγματική λειτουργία (δηλαδή να λαμβάνει). Νομίζω δουλεύει ήδη η αποστολή πάντως. Επίσης ακόμα δεν δοκιμάστηκε IMAP σύνδεση από Outlook, που αν γίνει θα ξαναρίξω τα παλιά mail μέσα (γιατί πολύ απλά ήταν βασικό για μένα να ψάχνω και να βρίσκω email του 2003, μέσω το web mail). Μάλιστα όπως είπαμε υπάρχει script που μπορεί να τα κάνει import απευθείας μέσω server console (αρκεί να καταφέρω να κάνω mount ένα share του unRAID μέσα στο NethServer, που ακόμα το ψάχνω πως).
Ένα καλό νέο είναι ότι μπόρεσα (πράγμα που είχε χαλάσει από την εποχή που μπήκε οπτική ίνα σπίτι και άλλαξα το router – και ενώ ήταν στημένος σωστά) να ξαναδώ μέσω VPN το σπίτι, οπότε προχώρησα τη διαδικασία ακόμα και από μακριά βλέποντας κανονικά τα FQDN που θέλω (ενώ αρχικά αναγκαστικά είχα ανοιχτό το PC σπίτι για να βλέπω από “τοπικά”). Αυτό ήθελε κάποιες DNS ταρζανιές λόγω του περιορισμένου DNS server του NethServer – αλλά έγινε.

Οπότε έχουμε:

  • Συνέχεια των αντιγραφών δίσκο – δίσκο (μεταφέρω στο array, προσθέτω στο array και πάμε πάλι).
  • Συνέχιση βασικών plug-ins στο unRAID.
  • Συνέχιση “στρωσίματος” του NethServer.
  • Μεταφορά των profile και μηχανημάτων πάλι στο (νέο) domain.
  • Λύσιμο θέματος κάρτας δικτύου.
  • Σύνδεση Outlook IMAP, αν και δεν θα είναι μόνιμη τουλάχιστον να ξαναμπούν τα παλιά mail πίσω.
  • Σύνδεση mobile clients και -προσοχή- λύση και για contacts, calendars (και tasks).

Για να δούμε…

(2019-10-22 – μικρό update)

Τον μικρό και τα μάτια μας!

ΠΑΜΕ ΓΕΡΑ.
Μια κοπέλα έγραψε κάτι πολύ ωραίο:
“Δεν μας χρειάζεται ο Παναγιώτης Ραφαήλ… Εμείς τελικά τον χρειαζομασταν.”

Η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς μας χρειάζεται, αλλά όλο αυτό γίνεται για να μην χρειάζεται κανέναν.
Το ωραίο που έγραψε η κοπέλα είναι το δεύτερο μέρος, ότι εμείς τελικά τον χρειαζόμαστε.
Για να ανακαλύψουμε την ανθρωπιά μας. Για να θυμηθούμε τα σημαντικά και να καταλάβουμε τα ασήμαντα.
Το παιδάκι πρέπει να ζήσει και να γίνει πρεσβευτής ενός κόσμου που δεν πρέπει να χαλάσει περισσότερο, αλλά να κάνει reset.

Αρχίζει και μεγαλώνει το κύμα και αυτό χρειάζεται γιατί όλος αυτός ο δρόμος έφτασε το ποσό στη μέση (εδώ που τα λέμε, ένας “βαρβάτος” επιχειρηματίας, άνετα καλύπτει το υπόλοιπο, αλλά ακόμα δεν είδαμε κίνηση… παίκτες στραβοκάνιδες ξέρουν να παίρνουν, βίλες και κότερα που δεν πατάνε ποτέ… ιδού η Ρόδος… ή να πω η Μύκονος;…).

Ο άλλος πούλησε μια από τις μηχανές του και θα δώσει το ποσό στον μικρό. Όποιος τον ξέρει θα τον ξαναδεί ποτέ με τον ίδιο τρόπο; Ποτέ. Αυτό δεν πληρώνεται. Είναι σωτηρία της ψυχής επί της Γης. Ακόμα δηλαδή και αν δεν υπάρχει τίποτα μετά. Αυτός ο άνθρωπος, αύριο θα έχει 10-20 χτυπήματα στην πλάτη, “μπράβο ρε φίλε, είσαι μεγάλος μάγκας”.

Πάμε γερά λοιπόν.10; 20; 50; 500; Όλα μετράνε, ανάλογα ότι μπορεί κανείς. Και όχι μια φορά. Αν τον άλλο μήνα δεν έχει μαζευτεί ακόμα, άλλη μια φορά.

Πολλοί λένε “ναι αλλά ο μικρός είναι ένας, τι γίνεται με κάθε επόμενο, αυτό θα κάνουμε επειδή δεν κάνει το κράτος;”.
Δεν είναι ακριβώς έτσι. Πρώτα από όλα ναι ακριβώς έτσι θα κάνουμε αν χρειαστεί. Αλλά δεν θα χρειαστεί. Αν ο Π.Ρ. πάει και κάνει τη θεραπεία και αυτή δουλέψει, στον επόμενο Π.Ρ. η επιτροπή “σοφών” (?) δεν θα έχει ΚΑΜΙΑ δικαιολογία να πει όχι. Θα ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να πει όχι. (στο κάτω κάτω οι φορολογούμενοι ΓΙΑ ΑΥΤΑ πληρώνουμε τους φόρους μας, όχι για να ταΐζουν αντιπροέδρους κλπ.) Δουλεύουμε λοιπόν εμείς (και ο ίδιος ο μικρός) για τον ΕΠΟΜΕΝΟ. Που δεν ξέρουμε πόσο δίπλα μας μπορεί να είναι.

https://www.facebook.com/groups/480090349212957/

NAS (and Home Server) version 4 (part 3)

(μην ξεχάσετε να διαβάσετε τα 2 προηγούμενα)

Πρώτα από όλα η αλλαγή θα είναι (σχεδόν) εξ’ ολοκλήρου σε software. Δεν θα είναι αλλαγή hardware.
Οι μόνες αλλαγές που θα γίνουν, είναι
(α) Να μεταφέρω το license του unRAID σε ένα κάπως μεγαλύτερου χώρου (για άνεση, στην πράξη και τα 2GB είναι μια χαρά) και μικρότερου όγκου (για να μην εξέχει πολύ αφού θα είναι μόνιμα επάνω).
(β) Να βάλω επάνω στο μηχάνημα (ports υπάρχουν) έναν SSD για να εξυπηρετήσει το caching + το να τρέχουν από εκεί Docker containers και VMs.
(γ) Κάποια στιγμή οι δυο δίσκοι που “περισσεύουν” (500άρης με OS και running data + 1TB backup), θα βγουν για να μπουν στη θέση τους μεγαλύτεροι για να αυξηθεί ο χώρος του array. (ο χώρος στο κουτί είναι για 12 x 3.5″ δίσκους – ενώ το 2.5″ caching θα βιδωθεί κάπου στο κουτί)

Όμως πέρα από το unRAID που από μόνο του ΔΙΝΕΙ κάποιες λειτουργίες πέρα από το να είναι array… τι άλλο θα βάλω για να καλύψω ότι έκανε ο SBS2011;
Αρχικά έψαξα μπας και τη γλυτώσω με σπαρτιάτικα Docker containers. Όχι. Μακριά από πλήρη κάλυψη. Οπότε θα μπει στο χορό και κάποιο virtual machine.
Υπάρχουν λύσεις Open Source. Έκανα evaluate 4-5. Ξέμειναν 3, ClearOS, NethServer, Zentyal (αλφαβητικά). Γρήγορα έφυγε και το ClearOS. Η τωρινή “πάλη” είναι μεταξύ των δυο. Έχει γίνει αρκετό evaluation (έχουν ξαναστηθεί 2-3 φορές το καθένα)… Έχω αρχίσει να καταλήγω.

Όλα δείχνουν ότι θα πάω στο NethServer. Το γιατί, θα το αναλύσω, αλλά ας δούμε όμως πρώτα τι θα καλύψει το unRAID από μόνο του.

unRAID

Το unRAID, από την εποχή που το ξαναχρησιμοποιούσα, όπως είπα άλλαξε πολύ.
Από ένα ερασιτεχνικό “fan” project που ο προγραμματιστής του είχε βιαστεί να το κάνει commercial, έχει γίνει ένα προϊόν που υπάρχουν εταιρίες που το εμπιστεύονται πια.
Σαν features, ο πυρήνας του και η λογική του δεν έχει αλλάξει τρομερά (είναι κατά βάση μια flexible RAID4 λύση), αλλά τελικά έχει ασπαστεί τη φιλοσοφία των plug-ins (πράγμα για το οποίο ήμουν ένας από αυτούς που είχαν αγωνιστεί 10+ χρόνια πίσω να γίνει και είχα γίνει και κακός – αλλά ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ, story of my life – έγινε ότι έλεγα ότι πρέπει να γίνει… έχω τουλάχιστον 2-3 άλλα παραδείγματα σε άλλα προϊόντα που το έχω “ξαναπάθει” αυτό). Ότι προσφέρει αυτή τη δυνατότητα αλλάζει ΤΕΛΕΙΩΣ το σύστημα. Αν βάλουμε ότι πίσω από την plug-in δυνατότητα, δίνει δυνατότητα για Docker containers αλλά και full Virtual Machines, καταλαβαίνει κανείς ότι ανάλογα πόσο αντέχει το μηχάνημα μπορεί κάποιος να κάνει ότι θέλει. Πχ. θα μπορούσα να ξαναστήσω τον SBS2011 μέσα σε VM αν ήθελα.

Ας δούμε για τι πράγματα θα χρησιμοποιήσω το unRAID “αμιγώς”…

  • Πρώτα από όλα το file sharing θα γίνει εννοείται από εκεί (αυτό είναι όλο το νόημα). Μάλιστα όπως φαίνεται υπάρχει δυνατότητα τα permission να είναι από Active Directory, πράγμα που μάλλον θα χρησιμοποιήσω. Το που θα βρω Active Directory το συζητάμε αλλού.
  • Το backup όποιων πραγμάτων πρέπει να γίνονται backup, θα το αναλάβουν plug-ins του unRAID.
  • Φαίνεται να υπάρχουν Dockers για Drobox sync, αν και μάλλον θα παίξει κάποια πιο γενική λύση cloud sync, όπως το RClone.
  • Φαίνεται να υπάρχουν plug-ins σχετικά με duplicate discovery (μου είναι απαραίτητο), μέσω hash checking βέβαια.
  • Μάλλον γίνεται να έχω JDownloader2 στο unRAID! (πάλι Docker!)
  • Υπάρχει εννοείται ενσωματωμένο file transfer (για να γίνονται τοπικά πράγματα που δεν χρειάζεται να εμπλέκεται PC).
  • Υπάρχει δικό του FTP.
  • Υπάρχουν διάφορα plug-ins για media services (πχ. Plex) και φυσικά θα διερευνηθεί το θέμα για την καλύτερη περίπτωση.
  • Υπάρχει torrent client σε plug-in.

Η όλη διαχείριση γίνεται από web.

Όμως τι γίνεται με όλα τα άλλα που μπορούσα να κάνω στον SBS2011 που τελικά ήταν ένα Windows desktop με όλες τις ευκολίες του; Εκεί θα αναλάβει τα ηνία κάποιο (ή κάποια) Virtual Machine. Με αρχηγό όπως φαίνεται το…

NethServer

Ο NethServer νίκησε στο… νήμα το Zentyal, για να αναλάβει το κομμάτι των services που έχω καλομάθει να έχω τοπικά (αν και ξέρω την τάση να φεύγουν όλα στο cloud – όμως το μηχάνημα υπάρχει ήδη, το Internet του σπιτιού είναι πια μια χαρά και δεν θέλω περαιτέρω κόστη).

Ας δούμε τι θα κάνει ο NethServer και μετά βλέπουμε γιατί νίκησε στο νήμα το Zentyal (αλλά μετά τη γραμμή τερματισμού συνεχίζει να μεγαλώνει την απόσταση από τον αντίπαλο του)!

  • Προσφέρει πλατφόρμα Chat. Για την ακρίβεια πλατφόρμες Chat. Προσφέρει το κλασικό Jabber, αλλά προσφέρει και Mattermost που επιτρέπει full collaboration σαν το Slack ή το Microsoft Teams.
  • Προσφέρει (ΒΑΣΙΚΟ), Active Directory. Γίνεται κανονικά Domain Controller (Samba 4), οπότε τα Windows 10 Pro μηχανήματα μου θα συνεχίσουν να έχουν κεντρική διαχείριση access (θα γίνει profile migration). Οι δυνατότητες είναι βασικές, αλλά φαίνεται να υπάρχουν extensions από άλλους που εμπλουτίζουν τη διαχείριση.
  • Για ότι αφορά τις δυνατότητες του Exchange, αυτές έρχονται με δυο τρόπους και μάλλον θα χρησιμοποιήσω το δεύτερο, που στις δοκιμές μου φάνηκε πιο πλούσιος. Υπάρχει και “σκέτο” email μέσω RoundCube που είναι αγαπημένο των Linuxάδων, αλλά δεν θα το πλησιάσω (το δοκίμασα), δεν είμαι τόσο μαζοχιστής.
    • SOGo. Μια συμπαθέστατη πλατφόρμα email, με Contacts και Calendar, αλλά και ActiveSync. Φυσικά και web access πέρα από POP/IMAP.
    • WebTop5. Μια ακόμα πιο συμπαθής πλατφόρμα. Έχει ότι η παραπάνω, σε πιο “πλούσιο” βαθμό. Παίζει να έχει και δικό της chat (δεν το έχω βρει ακόμα) και ίσως και με video! (ίσως δεν υπάρχει στο Team edition)
  • Σε συνέχεια των δυνατοτήτων του Exchange, υπάρχει Anti-Spam, υπάρχει Anti-Virus (ClamAV), υπάρχει mail connector (χρησιμοποιούσα τον POP Connector του SBS2011), υπάρχει δυνατότητα Smarthost. Υπάρχει και δυνατότητα Graylist που δεν είχε ο Exchange.
  • Τέλος δίνονται αρκετά (όχι όσο πλούσια θα ήθελα) network services, όπως DNS (φτωχό, α λα router) και DHCP. Αν και το δεύτερο ίσως δεν το δουλέψω πια (και βάλω το router να κάνει τη δουλειά όπως όλοι). Το συγκεκριμένο θέμα θα το ψάξω περισσότερο, ίσως βρω καταλληλότερα plug-ins του unRAID ή και χωριστό VM (pfSense). Δεν σκοπεύω να χρησιμοποιήσω το NethServer για firewall, proxy κλπ. αν και έχει και τέτοιες δυνατότητες.

Πολλά από τα παραπάνω τα προσφέρει και το Zentyal. Αλλά στήθηκαν και τα δυο σε VM, δοκιμάστηκαν μέρες και ενώ η αρχική μου τάση ήταν στο Zentyal (είναι πιο “όμορφο” και εύκολο), θα πάω προς NethServer. Εδώ παραθέτω τα στοιχεία σύγκρισης που ασχολήθηκα. Δεν ήταν πλήρης σύγκριση, αλλά μόνο σε στοιχεία που ενδιέφεραν εμένα. Όμως και πάλι είδα ότι και σε αυτά που δεν χρησιμοποιώ, ο NetServer έδινε περισσότερα. Για να δούμε μια μικρή σύγκριση των δυο λοιπόν…

  • Το Zentyal έχει πολύ πιο “σωστό” web interface. Ωραία χρώματα, χωρίς υπερβολές και τα περισσότερα πράγματα είναι εκεί που πρέπει. Ο NethServer έχει δυο web interfaces. Το παλιό που είναι περισσότερο σαν μια μεγάλη λίστα με options αριστερά και το νέο που χρησιμοποιεί μεγαλύτερο βάθος από παρακλάδια, αλλά δυστυχώς δεν είναι ακόμα μοιρασμένα όπως πρέπει και γενικά θέλει δουλειά. Υποθέτω αυτό θα βελτιωθεί γιατί τώρα ήταν το πρώτο release με αυτό το interface ενεργό για όλους. Ωστόσο υπάρχει το φαινόμενο ότι υπάρχουν features που τα βρίσκεις άνετα στο παλιό και στο νέο μπορεί και να μη τα βρεις καθόλου, αλλά και το αντίθετο (νέα “apps” έχουν προστεθεί μόνο στο νέο). Επίσης στο νέο interface υπάρχουν και πράγματα σε ΑΣΧΕΤΑ σημεία! Ωστόσο λειτουργικά κάνεις ότι χρειάζεσαι, απλά μπορεί να χρειαστεί βόλτα προς το παρόν και στα δυο interfaces. Παρ’ όλη την δικαιολογημένη γκρίνια στο interface του NethServer, το νέο του GUI, προσφέρει και κάποια πράγματα που δεν προσφέρει καθόλου το Zentyal (εκτός αν μπεις με ssh που έτσι κι αλλιώς έχει και το άλλο). Πρώτα από όλα έχει κονσόλα εκεί μέσα στο web interface του! Δεν χρειάζεσαι ssh! Επίσης όλα τα logs είναι σε λίστα και τα βλέπεις άνετα.
  • Το Zentyal επίσης έχει και πιο “streamlined” Active Directory configuration. Βλέπεις το directory, βάζεις πράγματα, μπορείς να φτιάξεις units κλπ. Το NethServer αν και το έχει “κάτω από το καπό” (εξάλλου και οι δυο με Samba 4 παίζουν), δεν στο δείχνει, αλλά αν θες “βάθος” υπάρχουν κάποια plug-ins να βοηθήσουν.
  • Εκεί είναι και το μεγάλο κόλπο του NethServer. Πολύ περισσότερα plug-in apps. Είναι πολύ πιο πλήρες. Τα παραπάνω του Zentyal είναι ότι έχει RADIUS (δεν μου χρειάζεται), έχει καλύτερο DNS (θα ήθελα, είναι η μεγαλύτερη έλλειψη), έχει πραγματικό Certificate Authority (επίσης σημαντικό σχετικά, στα δικά μου setup). Αλλά κάπου εκεί τελειώνει το Zentyal. Ο NethServer έχει πραγματικά περισσότερα services (από FAX, μέχρι 2-3 groupware και private cloud). Μάλιστα (και κάπου εκεί τελείωσε το θέμα για μένα) φαίνεται ότι ο Zentyal είναι επικεντρωμένος στους developers του, ενώ ο NethServer (όπως και το unRAID που είναι από κάτω του) επιτρέπει την προσθήκη (δυστυχώς μέσω κονσόλας ακόμα) άλλων “repositories” και άλλοι προγραμματιστές έχουν εμπλουτίσει ΠΟΛΥ το σύστημα. Εγώ θα χρησιμοποιήσω τουλάχιστον 2-3 επιπλέον plug-ins που δεν δίνονται καν στο “core” NethServer.

Οπότε φτάνουμε στο δια ταύτα. Κάποιες τον ημερών θα αρχίσει μια διαδικασία που περιγράφεται περιληπτικά (χωρίς τα έκτακτα) ως εξής:

  • Σήκωμα των βασικών email accounts σε PST μέσω Outlook.
  • (Δεν χρειάζεται backup αρχείων γιατί οι δίσκοι που χρησιμοποιεί ο SBS θα παραμείνουν μέχρι νεωτέρας στο μηχάνημα και θα μπορούν να γίνουν mount στο unRAID για διάβασμα ή και να ξαναbootάρει ο SBS αν χρειαστεί).
  • Βασικό στήσιμο unRAID. Βάζω τα βασικά docker container και ένα VM με το NethServer.
  • Βασικό στήσιμο του NethServer.
  • Profile migration σε νέο domain για τα PC (υπάρχει εργαλείο).
  • Αφού έχω (εκτός απροόπτου) βασικό “δίκτυο” με email, domain και κάποια βασικά services, βάζω το Outlook να συνδεθεί και “ρίχνω” πίσω από τα PST τα mail στο νέο server (μάλιστα φαίνεται να υπάρχει και script που το κάνει!). Αυτό ήταν βασικό για εμένα (και με σταμάτησε από πολλά Internet based mail services), αφού έχω πιάσει ΕΠΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΑ τον εαυτό μου να ψάχνει mail ίσως και 10 ετών πίσω (κάποιου πελάτη, κάποιας αγοράς, οτιδήποτε) και δεν θέλω να το χάσω. Ο όγκος δεν είναι τόσο μεγάλος, αλλά είναι αρκετά μεγάλο για ιδιωτικά hosting (δηλαδή θα με κάλυπταν μόνο cloud services από Google ή Microsoft, που σήμαινε ετήσιο κόστος).
  • Σιγά σιγά πέρασμα ένα ένα δίσκο του παλιού array. Mount το NTFS, πέρασμα του content σε δίσκο του array, φορμάρισμα του NTFS, πέρασμα στο array – μέχρι να τελειώσουν οι 10 δίσκοι.
  • Οι δυο τελευταίοι (SBS + live data + bare metal backup), πιθανά θα φύγουν μετά από καιρό όταν εμπιστευτώ το νέο σύστημα και θα δοθεί χώρος για άλλους 2 δίσκους στο array.

Αυτό είναι το τελευταίο άρθρο που αφορά τη σχεδίαση και επιλογή του νέου NAS/home-server και μάλλον θα υπάρξουν επόμενα (όπως παλιότερα) που αφορούν την πραγματική υλοποίηση.

Stay tuned.

(2019-10-16 – μικρό update)

NAS (and Home Server) version 4 (part 2)

Πρόσφατα λοιπόν ψαχνόμουν αν (και πως) θα συνεχίσω με το SBS2011. Είχε ενδιαφέρον που ξαναδιάβασα τη διαδρομή για ΝΑ φτάσω στο SBS2011 και βλέπει κανείς πως αλλάζουν οι ανάγκες, πως είναι κάποια πράγματα διαφορετικά από ότι τα περιμένουμε κλπ.

Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιώ ένα server system που έχει καταργήσει η Microsoft εδώ και καιρό και ΔΕΝ θα αντικαταστήσει (κατάργησε όλο το “είδος”). Μου βγάζει θέματα, ως σύστημα, αν και έχω απενεργοποιήσει αρκετά services που δεν χρησιμοποιώ (πχ. WSUS και Sharepoint). Αλλά μου τρώει πολλά resources ένας SQL που πρακτικά δεν χρησιμοποιώ. Επίσης δεν έχω μόνιμο parity (μόνο snapshots με χειροκίνητο τρόπο), ούτε καν merging των folders ή των volumes, οπότε έχω χωριστά share, σπασμένα σε δίσκους (πχ. “Videos” και “Videos 2”). Ο κύριος FlexRAID δεν ξέρω καν αν ζει (ποτέ δεν ήταν εμπιστοσύνης – η πλάκα είναι ότι πήγα σε αυτόν επειδή αυτό ήταν το θέμα του developer του unRAID).
Άρα δεν είμαι και σε σούπερ κατάσταση. Απλά κρατάμε ένα σύστημα από τα “κορδόνια” για να μας δώσει το 70% των πραγμάτων που θέλαμε.

Η επόμενη λύση αν έμενα σε Microsoft, είναι full fledged servers (με action pack licenses) προφανώς σε VM. Δεν έχω τόσο δυνατό μηχάνημα στο σπίτι.
Όσο αφορά τα data, να έπαιζα με πιο “industry standard” RAID λύσης, πράγμα που μπορούσε να γίνει επειδή είχα πια όλο ίδιου μεγέθους δίσκους (10 x 3TB), αλλά θα μου στερούσε την (απαραίτητη) ευκολία να αλλάζω ΕΝΑΝ ΕΝΑΝ δίσκο σε μεγαλύτερο όποτε μπορώ. Επίσης με πάει σε ένα σύστημα που οι single δίσκοι έχουν unrecoverable data (και δεν έχω full backups). Το RAID4 του FlexRAID και SnapRAID (και unRAID) επιτρέπει οι δίσκοι να μπορούν ΣΕ ΑΝΑΓΚΗ να ξανα-είναι ανεξάρτητοι με ότι data έχουν μέσα. Ακόμα και αν χαλάσουν… 5, χάνεις τα data των 5 αλλά μένουν των άλλων (αν χαλάσει 1 δεν χάνεις τίποτα βέβαια).

Φίλοι πρότειναν (βασικά ακόμα προτείνουν) να πάω σε “συννεφάκια” όπως GSuite και αντικειμενικά έχουν δίκιο. Αλλά γουστάρω και το “project” ενώ με το (σκέτο) cloud χάνεις αρκετές ευκολίες και flexibility. Κερδίζεις φυσικά άλλα πράγματα (πχ. απείρως πιο ήσυχο μυαλό).

Τι σκέφτομαι λοιπόν; ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ μετά από 10 χρόνια (!!!) στο unRAID συν κάποια λύση για να μου δώσει τα features (κάποια) που “χάνω” αν φύγω από Windows Server. Φυσικά και άλλα που ΔΕΝ μου δίνει ο Windows Server. Η λύση αυτή λέγεται ή Zentyal ή NethServer, στα οποία ήδη κάνω evaluation σε VM. Ήδη απέρριψα άλλα δυο.

Πρόσφατα, είπα να δω αν το (pro unlimited) license μου του unRAID δουλεύει. Έχουν περάσει 10 χρόνια με ΔΥΟ major versions και άπειρα minor. Ο Tom μεγάλωσε (έχει και εγγόνια) και εμπλέκονται και άλλα άτομα στην εταιρία του (που ήταν μόνος του και εξαφανιζόταν), αφού πια έχει μεγάλους πελάτες (ενώ χρησιμοποιείται φουλ από μεγάλους vloggers όπως ο Linus της LTT). Δεν είχε πια λοιπόν το “αφήνω ένα beta για 8 μήνες και εξαφανίζομαι”. Τα προβλήματα λύνονται, ενώ υπάρχει και τεράστιο fan base με wizards.
Το ίδιο το σύστημα έχει εξελιχτεί πολύ. Επιτρέπει πια plug-ins, Docker containers (!!!) και VMs (!!!). Αυτά λοιπόν, πρακτικά λύνουν ΚΑΘΕ περιορισμό (στην τελική ακόμα και Windows ξαναβάζω σε VM).

Παίρνω λοιπόν το στικάκι μου που είχα φυλάξει (μην ξεχνάμε το unRAID bootάρει από USB stick και είναι δεμένο με το UID του, δεν βάζεις όποιο να ‘ναι). Ένα Corsair 2GB. 😀 Παίρνω όλα τα περιεχόμενα και τα πετάω σε ένα φάκελο στο PC μου. Βάζω το installer του (νέου) unRAID και ξαναρίχνει μέσα στο στικάκι τα “φρέσκα”. Παίρνω το key file και το ρίχνω στο στικάκι. Κάνω να bootάρω…
…bootάρει!!!
Βλέπω την αρχική κονσόλα, ΑΛΛΑ με έχει σε demo mode. Δεν είδε το κλειδί. Απογοήτευση. Αλλά μπας και;…
…ψάχνω μήπως μετά από τόσα χρόνια έχω δικαίωμα φρέσκου κλειδιού (γράφω στην εταιρία) ΑΛΛΑ ψάχνω και αν πρέπει πια να είναι το κλειδί σε κάνα φάκελο μέσα… …ναι στο φάκελο config… το βάζω… ξανάbootάρω…
…ΚΑΙ ΤΟ ΒΛΕΠΕΙ! Ναι είμαι Pro user μετά από 10+ χρόνια του stick σε ένα κουτάκι!

Ο δρόμος είναι πια ανοιχτός (αν και αν λάβουμε υπόψη τους προηγούμενους γεμάτος ταλαιπωρία). Μένει να κάνω κάποιες επιλογές στην σχεδίαση και να πάρω απόφαση να προχωρήσω.

Για τις επιλογές θα μιλήσω στο part 3.

NAS (and Home Server) version 4 (part 1)

Μετά από καμιά 20αριά (!!! …δεν είχα ιδέα ότι ήταν τόσα) παλιά blog-posts για το home server μου, φτάνει η ώρα για την επόμενη μεγάλη του αλλαγή. Που θα είναι σε software.
Για να ακολουθήσουμε την πορεία μέχρι τώρα:

  • (χάνεται στα βάθη του χρόνου… δεν θυμάμαι καν λεπτομέρειες) Κάτι βασισμένο σε Windows 2003 R2 SBS. Δεν ξέρω πότε. Υποψιάζομαι γύρω στο 2005.
  • Αρχές 2008. Αλλαγή σε unRAID. Αύξηση δίσκων, ταλαιπωρία. Δεν ξέρω τι έκανα με τα email (νομίζω τα δούλευα από το domain hosting μου απευθείας, με απλό -τότε- POP3).
  • Τέλη 2009. Ξαναφεύγω από το unRAID, για λόγους που εξηγώ στο άρθρο https://blog.ilogic.gr/nas-or-something-like-that-part-iii/ και έχει πλάκα να ξανα-ανακαλύπτω τι έλεγα τότε και πόσο δίκιο τελικά είχα (θα φανεί πιο κάτω). Windows Home Server + FlexRAID (snapshot based). Κατάργηση ενός μηχανήματος (είχα τρία, δεν το θυμόμουν) με τον ένα “server” να παίζει τη δουλειά των δυο. Πολύ ταλαιπωρία να ξαναπάω σε Windows, πήρε κάπου 2 μήνες.
  • Αρχές 2010 και ήδη δεν δουλεύω FlexRAID λόγω κάποιου θέματος, ενώ το WHS δείχνει τους μεγάλους περιορισμούς του. Αρχίζω τη σκέψη για SBS2008.
  • Τέλη 2010. Η αλλαγή δεν είχε γίνει ακόμα, είχα ένα WHS μισοδιαλυμένο. Με αλλαγές hardware (δεν εννοώ δίσκους αυτοί αλλάζονται κατά καιρούς χωρίς αναφορά) και περνάω τελικά σε SBS2011 που ήταν σε preview (δεν μπήκε ποτέ SBS2008)! Αυτός είναι ο πυρήνας και το χοντρικό στήσιμο του παρόντος μηχανήματος μου.
  • Μέσα στο 2011 πέρασα σε τελικής μορφής SBS2011, ξαναστήθηκε το FlexRAID.
  • Μέχρι σήμερα, είμαστε ακόμα σε SBS2011, έχουν αλλάξει πολλά κομμάτια hardware (το μηχάνημα έχει άλλο motherboard, RAM, έχει δυο PCIe SATA/SAS controllers κλπ.). Το FlexRAID το παράτησα γιατί άλλη μια φορά το παράτησε ο developer του (υπόψη ήμουν beta tester του, είχα ότι υπάρχει free, είχα τα email του κλπ. αλλά εξαφανίστηκε). Κάποια στιγμή πριν κάποιους μήνες πέρασα σε SnapRAID, ώστε να έχω έστω (όπως πριν χρόνια) snapshot based parity. Όμως και αυτό έχει θέματα, δεν μπορώ να γεμίζω αρκετά τους δίσκους γιατί το parity του δεν έχει αντιστοιχία χώρου 1:1, γιατί είναι file based και έχει overhead. Το SBS2011 έχει παρουσιάσει κάποια θέματα, τα χοντρά τα λύνω, αλλά αρχίζω να κοιτάω το επόμενο βήμα…

…το οποίο είναι να ξαναπάω στο unRAID!

(τέλος 1ου μέρους)

Σχόλιο mega on-off 2018

Στην έκθεση (και) φέτος, όσο αφορά την κατηγορία των μεγάλων on-off (όπως λέγαμε κάποτε την κατηγορία που τώρα έχει πολλά ονόματα, πχ. mega enduro, adventure κλπ.), που είναι και αυτή που με ενδιαφέρει από τότε που είχε σημασία να διαλέξω, παρατήρησα δυο πράγματα:
 
– Ότι σχετικό υπάρχει πλην των KTM και ίσως των Ducati (που είναι και ερώτημα πόσο on-off είναι τα MS), μοιάζει με GS. Μερικά μάλιστα απροκάλυπτα. Λογικό βέβαια.
Ενδιαφέρον ότι η KTM (σωστά) αντιλαμβάνεται ότι έχει “πατήσει” καλά στο χώρο αυτό και έτσι μπορεί και πλασάρει και “δικά της” πράγματα χωρίς να φοβάται ότι αντιγράφει. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το αν αυτά που φτιάχνει “δεν σπάνε δεν χαλάνε” και θα ακούσετε φανατικούς (και μάλιστα ειδικούς, όχι γιαλατζί) και του ναι και του όχι. Πιθανολογώ ότι η αλήθεια όπως πάντα είναι στη μέση, στο μέσο όρο της κατηγορίας, απλώς έχουν ως εταιρία λίγο ξεφύγει στο να δώσουν περισσότερο το τι θέλει ο “χάι” πελάτης, που μπορεί και να μην πατήσει χώμα ποτέ ή αν πατήσει, να μην τον νοιάζει να σπάσει δυο πλαστικά παραπάνω. Πράγμα που η BMW δεν το ξέχασε σε κανένα GS που χοντρικά (όσα πλαστικά έχουν τα 1200 σε σχέση πχ. με το 1150), όταν πέσει ειδικά στο χώμα, στο 99% των περιπτώσεων το σηκώνεις και συνεχίζεις χωρίς να έχει πάθει τίποτα.
Η Ducati από την άλλη επίσης έχει μια διαφοροποίηση σχεδιαστική, αλλά εκεί σχετίζεται με το ότι είχε αρχίσει το μοντέλο από άλλη βάση και στο ότι είναι Ιταλοί και δεν μπορεί να ξεχνάνε ότι είναι Ιταλοί. Είχαν ξεκινήσει από μια κατηγορία που πιο πολύ πλησίαζε το TDM πχ., άσχετα αν τώρα συμπεριλαμβάνει και πιο adventure παραλλαγές. Έχουν τους φίλους τους, αλλά για μένα πέρα από την άσφαλτο, δεν κοιτάνε στα μάτια τους δυο διαχρονικούς αρχηγούς (BMW + KTM).
Θα έλεγα κάτι για τη Honda αλλά δεν θα πω (ούτε το γιατί). Πλην ίσως ότι θέλω το DCT να εξελιχτεί κι άλλο, όμως πέρα από την πλήρως αυτόματη λειτουργία, δεν με ενδιαφέρουν δυο επιπλέον κουμπάκια στο αριστερό χέρι (ειδικά τώρα που οι μηχανές έχουν 500 λειτουργίες για τα χέρια), αντί να έχει μια μοναδική δουλειά (όταν θέλει) το αριστερό πόδι. Ήδη το clutchless shifting των άλλων “μεγάλων” (ως extra), λύνει τα περισσότερα θέματα. Επίσης δεν νοείται χώμα χωρίς ύπαρξη συμπλεκταρίσματος (όταν το θες).
– Υπάρχει τάση για πολύ μεγάλη ιπποδύναμη, “χάνοντας” κάπως το δρόμο του τι εστί adventure. Από την άλλη δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι η κατηγορία επιβάλλεται να είναι καλή ΚΑΙ στο δρόμο, που εξάλλου το 90% των μοτό της κατηγορίας, θα περάσει το 95% του χρόνου του. Αλλά αυτό διαφέρει από το να στοχεύει πια και τις… supersport. Όταν μια μηχανή on-off βγάζει πια ~160 άλογα, είναι συχνά γρηγορότερη (ελέω και των ηλεκτρονικών που βοηθάνε να βγει πιο εύκολα η δύναμη στο δρόμο) από 1000άρια supersport δεκαετίας (ή και λιγότερο), ενώ τα πιο μικρά δεν φαίνονται καν πια.
Η Ducati πρώτη είχε μπει σε αυτό το τριπάκι όταν με την πρώτη ανανέωση του MultiStrada (από το 1000 με τον ιδιαίτερο σχεδιασμό και τη μέτρια απόδοση, σε 1200 με μοτέρ από τις σπορ της) έδειξε ότι κυρίως η άσφαλτος τους ενδιαφέρει, άσχετα αν έλεγαν ότι έχουν και “enduro” mode. Σιγά σιγά “τίμησαν” λίγο παραπάνω και την enduro μεριά πάντως, αλλά όχι στο βαθμό των άλλων. Όμως είναι μια “τίμια” επιλογή για τον on-offήτη που τελικά είναι… σκέτος on και το παραδέχεται, αλλά δεν του αρέσουν οι σκυφτές.
Η KTM ήρθε δεύτερη, αλλά με άλλο στυλ που ήθελε να πλασάρει το “αφού πια όλα τα άλλα τα κάνουμε άριστα, τώρα θα βάλουμε και φωτιά στην άσφαλτο”, statement που είχε μια βάση μεν (και γι’ αυτό έχει πια σχετικά καλές πωλήσεις αντί να είναι εργαλείο μικρής συγκεκριμένης κατηγορίας μοτοσυκλετιστών – μου θυμίζει κάποιο κόμμα). Όμως στα ερωτήματα τα διαχρονικά περί αξιοπιστίας (αφού τελικά η KTM ήταν μια εταιρία “πίστας” που έφτιαχνε οχήματα με αυξημένες ανάγκες συντήρησης και πιο hard-core στήσιμο), άρχισαν να μπαίνουν ερωτήματα για το αν είναι όσο terminator σε αντοχή, ήταν οι παλαιότερες. Πράγμα από το οποίο δεν ξέφυγε και η BMW αλλά για άλλο λόγο. Στις BMW είναι ότι υπήρχε μετά το 1200, κάθετη αύξηση της ζήτησης και η παραγωγή μοιραία ίσως “χάλασε” λίγο, πάντως όχι πάνω από το βαθμό της κατηγορίας – απλώς ακούγαμε πολλά επειδή πολύ απλά ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΕΣ.
Και μια και είπαμε BMW, η BMW διαχρονικά δεν “ακολουθούσε” τάσεις, τις έφτιαχνε. Έτσι κι εδώ, δεν ακολούθησε (ακόμα) την τάση της πολύ αυξημένης ιπποδύναμης. Αύξησε, αλλά όχι σε βαθμό να νομίζεις ότι παίρνεις όρθιο supersport. Για αυτό το ρόλο έφτιαξε ΑΛΛΟ μοντέλο, το XR. Το XR, φτιαγμένο κυρίως για να απαντήσει στην Ducati, δεν πλασάρεται σαν “αντι-GS”, αλλά δείχνει στον ανταγωνισμό ότι “ξέρετε, αν θέλουμε, σας χτυπάμε και εκεί”. Το XR είναι μια όρθια μηχανή 165 αλόγων (περίπου όπως το MultiStrada), με μοτέρ όμως που προέρχεται από την καλύτερη supersport (κατά γενική παραδοχή) της δεκαετίας, το S1000RR των 200ων αλόγων. Μιλάμε για ένα μοτέρ τετρακύλινδρο με όγκο περίπου όσο ένα δικύλινδρο του ανταγωνισμού. Άρα έχουν αέρα και για άλογα ακόμα παραπάνω (!) και για να βγει μια S1000GS αν θέλανε ποτέ κάτι τέτοιο.
Φυσικά η GS είναι… η GS και αυτό εστί και boxer και άξονας. Εκεί λοιπόν δίνοντας το ρυθμό του κυρίαρχου στην κατηγορία (όπως και είναι μακράν στις πωλήσεις ακόμα), δεν τρελαίνονται για παραπάνω άλογα (“από όσο χρειάζεστε”) αλλά σε ένα βαθμό μέσα στο έτος θα δώσουν φαινομενικά λίγα παραπάνω, με την έλευση του boxer (ήδη το έπιασαν να δοκιμάζεται στο επόμενο RT) που θα έχει και VVT (μεταβλητό χρονισμό βαλβίδων και ίσως και μεταβλητό βύθισμα) λόγω και Euro 5 και ίσως ~50 παραπάνω κυβικά. Αυτό θα δώσει συντηρητικά 10 με 20 παραπάνω άλογα στα τωρινά 125. Για τον περισσότερο κόσμο που ήξερε τι έπαιρνε, τα 125 δεν ήταν λίγα (και δεν είναι λίγα). Αλλά πολύς κόσμος που “κόμπιαζε” ψυχολογικά να πάρει το 125 hp GS απέναντι στο 160 hp KTM, δεν θα κολλάει πια όταν το GS θα είναι 145+ hp και ας είναι πάλι λιγότερα από το KTM και το Ducati. Γιατί θέλουν boxer και άξονα.
Από εκεί και πέρα νομίζω θα σταθεροποιηθεί η “μάχη των αλόγων” για τα επόμενα λίγα χρόνια, αφού ήδη έφτασαν στα νούμερα που θέλουν οι εταιρίες (που δεν θέλουν να χτυπήσουν τα δικά τους κορυφαία supersport που είναι πια στην περιοχή των 195-215 αλόγων).

Αυτές ήταν οι δυο παρατηρήσεις για την κατηγορία. Από εκεί και πέρα, υπάρχει (ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ως gadgetάκιας το περίμενα χρόνια σε αυτοκίνητα και μηχανές… και τεχνητά είχε καθυστερήσει) η τάση στο να πηγαίνουμε σε όργανα οθόνες. Εκεί πάλι η GS δεν βιάστηκε και ήρθε δεύτερη στην κατηγορία (πρώτα ψάχνουν τι πρέπει να κάνουν και πως), αλλά το έκαναν ΤΟΣΟ καλύτερα. Το BMW Connectivity Module, είναι έτη φωτός μπροστά από το αντίστοιχο της KTM (επειδή τα είδα και τα δυο) που η δεύτερη δεν φρόντισε καν να είναι ευανάγνωστο (!!!). Εκτός αν ποντάρουν ότι όλοι οι πελάτες τους είναι 20χρονα με αετίσια μάτια και πολλά λεφτά. Ούτε για την ευκολία θα συζητήσω, καμία σχέση το ένα με το άλλο. Όμως ΟΛΕΣ οι προσπάθειες απέχουν (προς τα πίσω) ίσως και 5 χρόνια από τα φανταστικά αντίστοιχα που έχουν γίνει στο χώρο του αυτοκινήτου. Από wireless charging κινητών, μέχρι ρυθμίσεις του μοτέρ και touch οθόνες. Ίσως και 10 χρόνια από το που θα μπορούσαν να είναι (και ήδη επιτρέπει η τεχνολογία ΦΤΗΝΑ να γίνει), αλλά θέλουν να μας τα μοσχοπουλήσουν αργότερα σαν κάτι νέο.

Δυο τρία ακόμα σχόλια, σχετικά με ότι είδα στην έκθεση:

– Έχει αρχίσει και μας τρώει πολύ το politically correct. Δεν θα το αναλύσω παραπάνω τι εννοώ.

– Πολύ τάση για το retro, υποθέτω πάντα θα έχει το χώρο του (και εγώ είμαι φαν), απλά “επισημοποιείται” από τις ίδιες τις εταιρίες πια και ξεφεύγει από το περιθώριο της “τρέλας” κάποιων. Βέβαια αυτό είναι αρκετά γενικευμένο, αφού ο κόσμος νοσταλγεί ένα πιο απλό και ίσως καλύτερο κόσμο που ήταν παλιά. Από reboot ταινιών, μέχρι επανέκδοση επίσημων κλώνων παλιών gaming κονσολών.

– Ηλεκτρικές moto, έχετε αργήσει, κάντε πια το μπαμ και στην Ευρώπη (και δεν εννοώ κυριολεκτικά να σκάσει καμιά μπαταρία). Φτάνουν πια τα νερόβραστα με μόνο οι παραλλαγές ποδηλάτων και μικρών σκούτερ. Δείξτε τι μπορεί να κάνει το ηλεκτρικό όχημα πραγματικά.


Αυτό ήταν το biased moto άρθρο μου.
 

Σχόλιο για τα high-end smartphones του 2017

Στη… σκιά της χτεσινής παρουσίασης της Apple, είναι μια ευκαιρία να δούμε πως κλείνει ο χρόνος σε ότι αφορά τις ναυαρχίδες των εταιριών που φτιάχνουν smartphones.
Η χρονιά είχε ένα ενδιαφέρον γιατί είδαμε κάποιες νέες (?) τάσεις:

  • Διπλές κάμερες
  • “Bezel-less” κατασκευές
  • Εξάπλωση στους κατασκευαστές της ανάγκης αδιαβροχοποίησης (πρέπει να παρακαλάω κάνα τριάρι χρόνια)
  • Περισσότερες ίντσες (πρέπει να μεγάλωσαν οι αντίχειρες σε όλους)
  • Περισσότεροι πειραματισμοί στα biometrics (αλλά καμία πραγματική επανάσταση)

Με τι αξιόλογες συσκευές μας αφήνει η χρονιά; (χωρίς να σημαίνει ότι είναι απίθανο να δούμε εκπλήξεις)
Θα παραθέσω ένα spreadsheet για να κάνετε τις δικές σας συγκρίσεις και τα συζητάμε και παρακάτω. Ξέρω ότι πολλοί θα διαφωνήσουν με τις κλίμακες βαθμολογίας μου. Welcome να δω εναλλακτικό τρόπο (που λογικά θα δίνει βάρος σε προτεραιότητες σας).
(Σηκώστε: Smartphones-2017)

Για να δούμε λίγο με λόγια ότι δείχνει στεγνά το spreadsheet…

OnePlus 5 – 317

Η OnePlus, έφτιαχνε πάντα ενδιαφέρουσες συσκευές, σε άριστη τιμή. Αυτό εν μέρει συνεχίζεται και τώρα που ακολουθεί διαφορετικό κύκλωμα πωλήσεων. Όμως επιμένει σε κάποια πράγματα που θα έπρεπε να έχει αποβάλλει, με αποτέλεσμα να φτιάχνει ένα περίεργο mix πολύ καλών features, μαζί με μέτρια features, μη αναμενόμενα σε flagships.
Άξιο αναφοράς, ότι μπορεί να είναι και η μόνη εταιρία που έβαλε φέτος type-C USB, αλλά έμεινε σε ταχύτητες 2.0. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιλογή να έχει δεύτερη telephoto camera.
Αποτελεί ενδιαφέρουσα αγορά, απλώς αδικείται από το χαρακτηρισμό flagship (όπου “εκεί ανάμεσα” είναι μέτριο), ενώ σαν “upper mid-range” (και σε τιμή), μπορεί να είναι και το κορυφαίο.
Γιατί να το πάρει κάποιος: Γιατί έχει καλή τιμή. Γιατί ότι του “λείπει” δεν είναι κάτι που χρειάζεται ο συγκεκριμένος αγοραστής.
Γιατί να μη το πάρει κάποιος: Γιατί είναι καλό, αλλά δεν είναι κορυφαίο. Η σύγκριση με τα κορυφαία, είναι άδικη.

Xiaomi Mi Mix 2 – 317

Ο… Κινέζος (μαζί με την Huawei, που εδώ δεν εκπροσωπείται γιατί το flagship της δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα και την Oppo στο εξωτερικό) έχει/έχουν βαλθεί να τρίξουν τα δόντια στους δυο κορυφαίους των πωλήσεων (Samsung και Apple – τους άλλους τους πέρασαν ήδη). Φτιάχνουν αρκετά ποιοτικές κατασκευές που πολύ απλά, δουλεύουν καλά (στην οικογένεια υπάρχει ένα Mi Note 4 που είναι ΠΑΝΩ από άριστο για το κόστος του ειδικά).
Μην ξεχνάμε η Xiaomi είναι ένας γίγαντας που βγάζει ένα σωρό τεχνολογικά προϊόντα (πχ. και το drone της είναι φανταστικό για την τιμή του).
Κατά καιρούς παρουσιάζουν και προχωρημένα πράγματα. πχ. η πρώτη γενιά Mi Mix (2016) πιθανά ήταν το μακράν πρώτο bezel-less smartphone με τη σημερινή έννοια της λέξης. Από την πάνω μεριά δεν έχει καθόλου ουσιαστικά bezel, ακόμα και η selfie camera είναι… στο κάτω μέρος.
Το σκορ του θα μπορούσε να είναι ελαφρώς πιο πάνω αν ξέραμε σίγουρα κάποια specs παραπάνω. Έχασαν επίσης και το τρένο της διπλής κάμερας (φέτος).
Γιατί να το πάρει κάποιος: Γιατί θα έχει άριστη τιμή και θα δουλεύει καλά, ενώ το brand απομακρύνεται από τις “κινεζιές”.
Γιατί να μη το πάρει κάποιος: Γιατί παίρνει hi-end από μάρκα που δεν έχει επιβληθεί (ακόμα) στο ότι μπορεί να είναι στην παρέα αυτή. Γιατί δεν μπορεί να ανεχτεί την selfie στο κάτω μέρος ή την μονή κάμερα.

Apple iPhone 8 Plus – 322

Δεν θα το αρνηθώ. Θεωρώ ότι η βαθμολογία του “νέου” 8 αντικατοπτρίζει τη θέση που πρέπει να έχει, με βάση και το κόστος του. Είναι σαν να βλέπουμε ένα iPhone 7 Plus, αλλά έχει νέο επεξεργαστή.
Για να μην το αδικήσω. Πιθανότατα ο επεξεργαστής του θα είναι κορυφαίος (πιθανά και Ο κορυφαίος, αφού η Apple σχεδιάζει – δεν κατασκευάζει – πολύ δυνατούς πυρήνες, οπότε τα single threads βγαίνουν “νεράκι”… θα δούμε αν αυτό συνεχίζεται και τώρα που πήγαν στους 6).
Κατά τα άλλα βλέπουμε τους κλασικούς περιορισμούς, σχεδίαση που ανάμεσα στα φετινά flagships (ακόμα και το δικό τους) μοιάζει όχι χτεσινή, αλλά προχτεσινή, με προσθήκη (πέραν του επεξεργαστή που είπαμε), βελτιωμένης διπλής κάμερας πίσω (μπροστά συνεχίζει να είναι μέτρια), άλλο “μίγμα” επιλογών storage (θα είναι 64 και 256 αποφάσισαν – εννοείται χωρίς επέκταση – ευτυχώς έφυγε η γελοιότητα των 16GB), FaceID (θα μιλήσουμε πιο κάτω) και -επιτέλους- wireless charging.
Να σημειώσουμε ότι μιλάμε για την Plus έκδοση (όπως και με το S8), γιατί η απλή εκτός από την διάσταση έχει και “κοψίματα” σε πράγματα που είναι χαζό εν έτη 2017 να κόβει η Apple (πχ. το “μικρό” έχει 2GB αντί 3GB RAM – έλεος Apple). Πράγμα που δεν τολμάει να κάνει η Samsung (S8 και S8+ είναι ΙΔΙΑ).
Αστειότητες όπως animoji και augmented reality (που κάνω εδώ και χρόνια στα Xperia tablets μου), δεν θα τα συζητήσω καν, είναι και για ηλικίες 17 και κάτω (όπως και τα animGIF που φτιάχνει το Note8).
Μια iPhone συσκευή για όσους δεν θέλουν να ξεχωρίσουν (γιατί φέτος το trend θα είναι για τα bezel-less, όπως και το Χ). Θα έχει ενδιαφέρον πως θα κινηθεί η αγορά των fans.
Γιατί να το πάρει κάποιος: Για το CPU του. Για να έχει πιθανά το τελευταίο “κλασικής σχεδίασης” iPhone. Γιατί δεν μπορεί να αφήσει το fingerprint (και καλά κάνει).
Γιατί να μη το πάρει κάποιος: Γιατί δεν έχει καμία φοβερή πρόοδο από το προηγούμενο ώστε να αξίζει να το πληρώσει. Γιατί έχει σχεδίαση που χάνει το τρένο της μόδας. Γιατί είναι ακριβό για ότι δίνει.

Apple iPhone X – 328

Στην πραγματικότητα η βαθμολογία το αδικεί (αντίθετα από το 8). Αυτό γίνεται λόγω της επιλογής της Apple να συνεχίσει να έχει κάποια κολλήματα ή “δικούς της” δρόμους (που πάντως ακολουθούν οι fans της). Θα έλεγα ότι αδιαφορώντας για την (δική μου!) βαθμολογία, “παίζει” υποκειμενικά με αντιπάλους μόνο το S8+ και (λιγότερο) το Note8.
Μιλάμε για ένα μηχάνημα που τολμάει μια σχεδιαστική αλλαγή (να δούμε αν του χρόνου θα παίξουν πάλι παράλληλα ή θα πάμε φουλ σε αυτή), που βέβαια δεν είναι όσο πρωτότυπη (κλασικά…) θέλει να λέει η Apple (μόνο φέτος την πρόλαβε και το Essential phone με σχεδίαση “γύρω από την μπροστινή κάμερα” και μάλιστα πιο “extreme” από την Apple – το Essential θα μπορούσε να είναι σε αυτή τη λίστα, αλλά δεν είναι ακόμα κατασκευαστής ευρείας κυκλοφορίας). Να το.

Το Χ έχει τον ίδιο πανίσχυρο επεξεργαστή με το νέο 8, ΔΕΝ έχει ιδιαιτέρως υψηλή ανάλυση όπως θα περίμενε κανείς (καλύτερη πάντως από την κακή για 2017 του 8) και… καταργεί το fingerprint για χάρη του FaceID. Ας μιλήσουμε λίγο για αυτό…
Το FaceID, φαίνεται ότι είναι ένα σύστημα 3D ανάλυσης του προσώπου (δεν είναι δηλαδή ο “φωτογραφικός” μη-ασφαλής -το λένε και οι οδηγίες, δεν το κρύβουν- τρόπος που έχουν πολλά Android), με τη βοήθεια IR φωτισμού (άρα θεωρητικά παίζει και σε σκοτάδι, αλλά δεν ξέρω πόσο σε δυνατό ηλιακό φως) και αφού έχει “σκανάρει” το πρόσωπο με κίνηση του ώστε να κατανοήσει τις γωνίες του. (υπόψη ότι χρησιμοποιεί τεχνολογία που ήδη κάποια χρόνια έχουμε δει στο Microsoft Kinect). Αυτό η Apple λέει (ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ, δεν είδαμε ανεξάρτητες δοκιμές) ότι είναι πολύ ασφαλές, “σχεδόν” όσο το αποτύπωμα ή η ίριδα. Λέω σχεδόν γιατί 1/1000000 ΔΕΝ είναι “μοναδικό” (όπως λένε για την ίριδα και το αποτύπωμα). Η πράξη θα δείξει σύντομα. Εγώ δεν θα κολλήσω (ακόμα) στο αν τελικά είναι ασφαλές. Θα κολλήσω, στο πόσο αυτό είναι ικανό να αντικαταστήσει το αποτύπωμα σε ΠΡΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ καθώς και στο αν θα είναι “άκομψο” στη χρήση του. Έχω ζήσει δυο χρόνια με κινητό που έχει μόνο iris scanner για ξεκλείδωμα και πιστέψτε με, είναι ΠΟΛΥ άκομψο και μη πρακτικό στις περισσότερες (όχι όλες) τις περιπτώσεις. Πρέπει να το κρατάω σε συγκεκριμένη απόσταση και γωνία. Πιστεύω το FaceID ΔΕΝ θα είναι τόσο περιοριστικό σε αποστάσεις και γωνίες (θα δούμε), ενώ σίγουρα δεν δουλεύει με κράνη (μοτοσυκλετιστής!) κλπ. Αλλιώς αν έχει τα “καλά” του iris scanner, θα γελάσουμε πολύ με τους iPhonάδες που θα στέκονται συνεχώς μπροστά στην οθόνη τους σαν να βγάζουν selfie ενώ απλώς θα θέλουν να ξεκλειδώσουν. Ή φυσικά που θα ξεκλειδώνει χωρίς λόγο επειδή… τους “είδε”. ΘΑ ΔΕΙΞΕΙ βέβαια.
Και τέλος η… τιμή. Όταν ανακοινώθηκε το Note8, όλοι είπαν πως τόλμησε η Samsung και πέρασε (λίγο) την τιμή του S8+… Μέχρι την ανακοίνωση του Χ, που έθεσε νέες κλίμακες στις τιμές των high-end smartphones. Με τιμές που ΞΕΚΙΝΑΝΕ από τα 1150 ευρώ (εξαιρώντας ειδικές κατασκευές που έχουμε δει στο παρελθόν ακριβότερες που όμως ήταν περιορισμένης παραγωγής), πάμε για κάτι που θέλει πάλι να πλασάρει μια τιμή ως status symbol, χωρίς να σχετίζεται με την αξία του hardware που χρησιμοποιείται. Αν σκεφτεί κανείς ότι είναι ένα iPhone 8 σε κουτί Essential… χμ. Το θέμα είναι ότι η Apple ξέρει ότι οι fans της ΔΕΝ θα το σκεφτούν έτσι. Φυσικά θα φανεί πως θα πάει, στους επόμενους μήνες.
Γιατί να το πάρει κάποιος: Γιατί δεν ξέρει τι να κάνει τα λεφτά του. Γιατί θέλει το πιο in και trendy iPhone. Γιατί θέλει να “δείξει”. Για να μπορεί να λέει στους κατόχους Note8 “πήρες αυτό γιατί δεν μπορούσες να πάρεις το δικό μου” (χρόνια αυτό το argument). Γιατί αυτό το iPhone περίμενε τόσο καιρό.
Γιατί να μη το πάρει κάποιος: Γιατί είναι αδικαιολόγητα πανάκριβο. Γιατί spec-for-spec δεν είναι ότι πιο πλήρες στην αγορά. Γιατί μένει να αποδειχθεί η αξία (και ευκολία!) του FaceID.

Sony Xperia XZ1 – 329

Η αλήθεια είναι ότι το XZ1 δεν ήθελα ούτε να το βάλω. Όχι γιατί δεν είναι καλό. Αλλά καταντάει εκνευριστικό (ίσως εκνευριστικότερο και από την Apple) το κόλλημα που έχουν και σχεδιαστικά ΚΑΙ σε περιορισμούς που βάζουν χωρίς λόγο. Θα ήθελα να έχω εδώ το Premium με τη 4Κ οθόνη (vs. της μετριότατης για φετινό flagship FHD που έχει το XZ1), αλλά νομίζω δεν έχει ανακοινωθεί.
Κατά τα άλλα, βλέπουμε τα χωρίς λόγο (πραγματικά) τεράστια bezels της Sony (λες και είναι tablet), που θεωρούνται μεγάλα ακόμα και για ΟΧΙ bezel-less συσκευές, ενώ για κάποιο λόγο που ξέρει μόνο η Sony, ΔΕΝ βλέπουμε την καλύτερη Sony υλοποίηση κάμερας. Ενώ σε άλλους κατασκευαστές, βλέπουμε καλύτερες υλοποιήσεις SONY (!!!) cameras! Το γιατί το ξέρει μόνο η εταιρία. Πολύ ωραίο το super slow motion που προσφέρει μόνο η Sony (960 FPS να τα λέμε αυτά!), αλλά κατά τα άλλα… Μετριότητα. Τι το f, τι το μονό LED, τι να μην έχουν πραγματικό OIS…
Όχι Sony, απλά όχι.
(disclaimer: Δεν αντιπαθώ καθόλου τη Sony mobile. Αντιθέτως το “workhorse” tablet μου είναι ακόμα και σήμερα Z4 LTE και τα καταφέρνει ΑΡΙΣΤΑ και μάλιστα σε multi-user χρήση – και πριν πάλι ήταν αντίστοιχο παλαιότερο μοντέλο.)
Γιατί να το πάρει κάποιος: Ουσιαστικά δεν ξέρω. Γιατί νομίζει ότι έχει καλύτερη κάμερα από άλλα. Γιατί του αρέσει το “κλασικό” σχέδιο. Γιατί είναι Sonάκιας.
Γιατί να μην το πάρει κάποιος: Για όλους τους άλλους λόγους.

Nokia 8 – 331

Η Nokia (που δεν είναι η Nokia, απλά το brand name, που έχει αγοράσει άλλη εταιρία) είναι ιδιάζουσα περίπτωση. Δεν πάει για την επανάσταση ή να είναι το καλύτερο. Πάει στο να είναι αξιοπρεπές και να ξαναπλασάρει το όνομα Nokia, που η Microsoft (don’t get me started) “έθαψε”. Και το πετυχαίνει.
Αξιοπρεπής κατασκευή, έχει ότι σχεδόν πρέπει να έχει κάθε φετινό flagship, αλλά τίποτα να ξεχωρίζει. Ξεχωρίζουν οι Zeiss φακοί. Όλα “καλά” και κανείς δεν θα σου πει “πήρες βλακεία συσκευή”. Μόνο αυτό.
Γιατί να το πάρει κάποιος: Γιατί Nokia.
Γιατί να μη το πάρει κάποιος: Γιατί δείχνει προπέρσινο.

HTC U11 – 341

Άλλη ιδιάζουσα περίπτωση. Η HTC έχει περάσει από την κορυφή και την ξέρει (καλά και η Nokia αλλά πολύ παλιά), αλλά είναι σκιά του εαυτού της (με αξιοπρεπείς προσπάθειες πάντως), ενώ πιθανά να είναι και οι τελευταίες μέρες της πριν απορροφηθεί από την Google (κυρίως για τις πατέντες της – όπως και η Motorola). Το U11, ενώ στα χαρτιά είναι συμπαθέστατο, δεν πάει και άριστα στην αγορά, ενώ έχουν ξεχάσει κάποια πράγματα αναμενόμενα για φετινό high-end.
Αναφορά να κάνουμε στο “ζούληγμα” που έχει ως ιδιαιτερότητα, το οποίο είναι ενδιαφέρον και σίγουρα λιγότερο ενοχλητικό από το dedicated non-customizable κουμπί Bixby των Samsung.
Ενδιαφέρουσα συσκευή γενικότερα, απλώς δεν θα την έπαιρνα (και κάπως έτσι μάλλον λένε οι περισσότεροι όπως φαίνεται).
Γιατί να το πάρει κανείς: Γιατί γουστάρει HTC από εποχής

Για το “ζούληγμα”.
Γιατί να μη το πάρει κανείς: Γιατί “μεεε”.

LG V30 – 347

Εδώ μιλάμε για έναν ΓΕΡΟ διεκδικητή της κορυφής (αν και την χάνει κατά τη γνώμη μου – αλλά η γνώμη μου είναι αυτό: γνώμη μου). Επιτέλους η σειρά V (μάλλον) βρίσκει το δρόμο της μετά από μάλλον αστείες προσπάθειες (ειδικά αυτό το αχώνευτο modular).
Έχει κορυφαία χαρακτηριστικά, κάνει ότι πρέπει να κάνει κάθε φετινό flagship. Δίνει έμφαση στη φωτογραφία (ενδιαφέρουσα η επιλογή δεύτερης wide camera), δίνει έμφαση και στον ήχο (δεν τόλμησαν όμως, κακώς, στέρεο ηχεία). Όλα μια χαρά. Φανταστική συσκευή. Όχι “επαναστατική”. Τα λόγια που γράφω για το V30 είναι λίγα, αλλά αντίθετα με άλλα, είναι για καλό, όχι για κακό. Το V30 είναι “just right” και δεν χρειάζονται φωνές για αυτό.
Γιατί να το πάρει κανείς: Γιατί είναι από τα 3-4 καλύτερα smartphone του 2017. Γιατί μπορεί να πάρει μέρος σε καυγά “το δικό μου είναι καλύτερο”.
Γιατί να μη το πάρει κανείς: Γιατί φοβάται την LG.

Samsung Galaxy S8+ – 358

Θα έλεγα ότι με το S8(+), έχουμε μια επαναστατική συσκευή. Όταν βγήκε το σχήμα “μπάρα σοκολάτας” του S8 (απείρως εξελιγμένο σε κομψότητα το “edge” των προηγούμενων μοντέλων), έκανε ΚΑΘΕ συσκευή που είχε βγει μέχρι τότε, να μοιάζει περσινή.
Όντας και το πρώτο high-end μοντέλο μετά το “εκρηκτικό” Note 7, η Samsung ρίσκαρε πολλά – και έπεσε μέσα. Έχει ότι περιμένει κανείς και ακόμα περισσότερα. Είναι fashion statement (πραγματικό και όχι κατά δήλωση).
Η οθόνη του ήταν η κορυφαία σε όλα τα smartphone (από ανεξάρτητο αναλυτή), μέχρι που βγήκε το… Note8 (που το ξεπερνά κάπως σε φωτεινότητα).
Άξια αναφοράς η κάκιστη τοποθέτηση του fingerprint scanner, δίπλα ακριβώς στην κάμερα. Θα ανέφερα και το μονό (?) LED, αλλά δεν μας… καίει, γιατί πολύ απλά το πολύ καλό aperture, μειώνει την ανάγκη φλας (όχι ότι έχουν ίδια χρήση ακριβώς βέβαια), ενώ πάνε οι εποχές που οι φωτογραφίες είχαν “χρωματισμό” από κακό φλας (το software πια τα προλαβαίνει αυτά). Θα ήθελα και μεγαλύτερες αναλύσεις από τα 12MP, αλλά και το (πρακτικά άχρηστο ακόμα) 60 frames στα 4Κ, καθώς και super slow speed σε 1080p (έχει μόνο στα 720p slow speed, ενώ ο επεξεργαστής σαφώς και μπορεί καλύτερα). Θα ήθελα κάποτε να βάλουν στέρεο ηχεία.
Δυστυχώς δεν πρόλαβαν (αυτά ίσως στο S9), ούτε την τοποθέτηση του fingerprint κάτω από επιφάνεια της οθόνης (!), πράγμα που το δοκίμαζε και η Apple και επίσης δεν το πρόλαβε, ούτε τη διπλή κάμερα.
Αλλά είναι άριστο, γιατί απλά, είναι. Όποιος το πιάσει, το βλέπει.
Γιατί να το πάρει κανείς: Γιατί μπορεί να είναι το πρακτικά καλύτερο smartphone του 2017. Για τη φανταστική του σχεδίαση και οθόνη.
Γιατί να μη το πάρει κανείς: Γιατί φοβάται τη Samsung (ή το software της ή τις μπαταρίες της ή ότι διαβάζει στο Internet). Γιατί δεν μπορεί να συνηθίσει το fingerprint εκεί που είναι. Γιατί είναι οπαδός του “οι Κινέζοι τα κάνουν καλύτερα και πιο φτηνά” (δεν είπα αν ισχύει, είπα τι στηρίζουν).

Samsung Galaxy Note8 – 359

Το Note8 είναι μια κατηγορία μόνο του. Δεν εννοώ καλύτερο (αν και βαθμολογικά έτσι βγήκε). Εννοώ ότι είναι διαφορετικό στο τι πλασάρει ότι είναι. Πλασάρει ότι είναι εργαλείο και θέλει να θυμίσει ότι τα PDA (και αργότερα τα smartphones) τα θέλαμε και για (ή κυρίως για) την αντικατάσταση σημειωματαρίων και χάρτινων ημερολογίων. Με το εκπληκτικό πενάκι του (που δουλεύει ακόμα και… κάτω από το νερό), γυρνάς στις ρίζες. Με κλειστή (οκ always-on, αλλά ουσιαστικά κλειστή) την οθόνη, θυμάσαι κάτι ή σου λέει κάποιος κάτι, βουτάς το πενάκι και σημειώνεις πάνω εκεί στην κλειδωμένη οθόνη (μέχρι 100 σελίδες!) και καθάρισες!
Κατά τα άλλα είναι ένα ελαφρώς (πολύ ελαφρώς) βελτιωμένο S8+… Λίγο παραπάνω μνήμη, λίγο πιο τετράγωνη (για να γράφεις πιο εύκολα, αλλά ακόμα “ατελείωτη”) οθόνη (το S8 ίσως είναι πιο trendy αλλά τη Samsung δεν την ενδιαφέρει αυτό, αντίθετα τη βολεύει στη διαφοροποίηση του προϊόντος), η διπλή κάμερα που δεν πρόλαβαν να βάλουν στο S8 και μικρή βελτίωση της θέσης του fingerprint (ακόμα είναι χάλια λάθος, αλλά τουλάχιστον λίγο πιο μακριά οι δαχτυλιές από τις κάμερες). Οπότε αφού είναι βασισμένο στο κορυφαίο S8+, λογικό να πηγαίνει ελαφράααα παραπάνω – αφού χάνει από το S8+ σε βάρος και σε μέγεθος μπαταρίας).
Βέβαια μην ξεχνάμε το Note8 ΔΕΝ πρέπει κάποιος να το παίρνει “επειδή μπορεί” (αχ το ίδιο κόμπλεξ έχω και με τα BMW GS), αλλά επειδή ξέρει τι παίρνει, γιατί το παίρνει και ξέρει και τι να το κάνει. Αλλιώς το S8+ (ή το iPhone X) είναι καλύτερες (ακριβές) αγορές.
Μια μικρή αναφορά στη μπαταρία (λόγω Note 7, αξίζει). Πρώτα από όλα ήταν συντηρητικοί στο μέγεθος, αφού είναι λίγο μικρότερη από του S8+, ΑΛΛΑ σε δοκιμές έδειξε ακόμα και μεγαλύτερη αντοχή! (σε αυτό συνέβαλε ότι το AMOLED panel ενώ είναι πιο φωτεινό, φαίνεται να είναι πιο “οικονομικό” σε μπαταρία). Δεύτερον… μπουμ. ΑΚΡΙΒΩΣ ότι έπαθε το Note 7, κάνει το Note8 να έχει μάλλον τις ασφαλέστερες μπαταρίες από ΟΛΟΥΣ τους κατασκευαστές σήμερα! Έχει πια ανεξάρτητη εταιρία ελεγκτή (8 σημεία ελέγχου), έχει και νέα συστήματα για να μην επιτρέψουν κακή λειτουργία της. Η Samsung λέει (και έχει κακώς περάσει στα ψιλά γράμματα) ότι σε 2 χρόνια η μπαταρία του Note8 θα έχει κρατήσει το 95% της χωρητικότητας της, πράγμα ΤΡΟΜΕΡΟ. Αυτό που ξεχνάνε πάρα πολλοί (και κακώς, από τότε που περάσαμε με το ζόρι στις μη αφαιρούμενες μπαταρίες), είναι ότι τα περισσότερα κινητά, σε ένα, δυο, τρία χρόνια βγάζουν θέμα μπαταρίας. Τι να αδειάζει πολύ γρηγορότερα, τι να μη δίνει σωστές τάσεις όταν ζορίζεται κλπ. Όποιος αλλάζει 2 συσκευές το έτος δεν το ξέρει. Όποιος τις κρατάει, ξέρει πολύ καλά τι λέω.
Γιατί να το πάρει κανείς: Γιατί είναι λάτρης της σειράς Note (έχουν δικούς τους οπαδούς). Γιατί σε κάποια είναι καλύτερο και από το S8+ που μπορεί να είναι το καλύτερο smartphone άρα…
Γιατί να μη το πάρει κανείς: Γιατί φοβάται τη Samsung (ή το software της ή τις μπαταρίες της ή ότι διαβάζει στο Internet). Γιατί δεν μπορεί να συνηθίσει το fingerprint εκεί που είναι. Για τα χρήματα που ζητάει η Samsung.

Αυτά ανά συσκευή.
Ξέρω ότι θα έχω πολλές διαφωνίες, έχουμε κυρίως τους Apple fans (“εμείς και δεν υπάρχει τίποτα άλλο”, “ζηλεύετε” κλπ.), αλλά και LG (“οι παρεξηγημένοι τριτοδεύτεροι”), HTC (“οι παλιοί κυρίαρχοι όταν εσείς ήσασταν στις σπηλιές”), Huawei (“φτηνά και άριστα, εσείς πληρώνετε σαν χαζοί”), Xiaomi (Huawei #2) κλπ.) …αλλά καταγράφω τη δική μου άποψη. Γράψτε στο δικό σας blog τη δική σας. 🙂

Ένα ενδιαφέρον άρθρο να παραθέσω, που η Qualcomm “επιτίθεται” στην Apple, η οποία Apple, χρησιμοποιεί κάποια τσιπάκια της Qualcomm αλλά όχι τα CPU της, ενώ τώρα τα περιφερειακά τσιπάκια θα είναι περισσότερο intel, πέρα από το CPU της TSMC και διάφορα components της Samsung. Οπότε η Qualcomm παραθέτει μια λίστα με άλλες συσκευές (Android) που είχαν features που έβαλε (ή ακόμα δεν έβαλε) η Apple, με τη βοήθεια chips της Qualcomm. Μάλιστα η Qualcomm έχει κάνει και μερικά λάθος εις βάρος της (πχ. υπήρξε 4K display και πριν το XZ Premium). ΕΔΩ.

Μια μικρή αναφορά στο fingerprint και γενικά τα βιομετρικά. Κάποιοι δεν τα θέλουν γιατί μας “φακελώνουν”. Αλλά ήρθαν για να μείνουν. Σίγουρα θα δούμε μόνο εξέλιξη σε αυτό το θέμα, από εδώ και πέρα.
Για μένα οι επόμενες εξελίξεις είναι ως εξής:
Θα έχουμε διπλούς fingerprint scanners, για να μην υπάρχει θέμα “τι βολεύει” – και “μέσα” στην οθόνη και στην πλάτη (στην πλάτη βολεύει – όταν είναι τοποθετημένο σωστά – πολύ περισσότερο από ότι μπροστά).
Το iris θα εξελιχτεί και θα πιάνει μεγαλύτερο εύρος απόστασης και πολύ μεγαλύτερες γωνίες, ώστε να σταματήσει να είναι awkward.
Το FaceID θα δώσει τις εξετάσεις του και βλέπουμε (τα είπα πιο πάνω για αυτό).
Καλό θα είναι να μπορούν να λειτουργήσουν όλα παράλληλα (το ένα αντί του άλλου, ταυτόχρονα)… πράγμα που νομίζω τώρα το κάνει μόνο το LG.
Σημασία έχει να ενεργοποιούνται τα βιομετρικά όταν ΘΕΛΕΙ ο χρήστης και όχι τυχαία.

Γενικά η χρονιά είχε ενδιαφέρον από άποψη σχεδιαστική περισσότερο.

Αυτά από μένα. Flames away.

Δοκιμή X-56 Rhino

Αντί εισαγωγής

Ο τίτλος μπορεί να λέει “δοκιμή” (review), αλλά το πραγματικό review είναι μάλλον μικρό και στόχος είναι περισσότερο η εξιστόρηση για την… εξιστόρηση.

Το άρθρο δεν παρουσιάζει το παραμικρό ενδιαφέρον στους μη σχετικούς με το θέμα (ή wannabe σχετικούς).

Πρόσφατα βρέθηκε στα χέρια μου ένα X-56 HOTAS (hands-on throttle and stick), σε αντικατάσταση (μέσω εγγύησης Logitech) ενός X-55 που είχα περίπου ενάμιση χρόνο, που και αυτό με τη σειρά του είχε αντικαταστήσει ένα X-45 (που είχα χρόνια και χρόνια) και που πριν από αυτό είχα ένα Thrustmaster Top-Gun Fox 2 Pro (το οποίο έτυχε και είχα ακόμα και το δοκίμασα προχτές, απογοητεύτηκα και το πέταξα!). Αυτά τα χειριστήρια για όποιον δεν κατάλαβε ήδη, έχουν σχέση με “πέταγμα” (και μόνο). Είναι άχρηστα σε παιχνίδια οδήγησης (εκτός αν έχετε τρελή φαντασία), άχρηστα σε arcade, FPS κλπ.
Καταλαβαίνετε ότι ήθελα να έχω επαφή με “σπορ” του πετάγματος, αν και ποτέ δεν το καλλιέργησα ιδιαιτέρως, από την εποχή που είχα σοκαριστεί βλέποντας στον Commodore 64 το Flight Simulator II (τότε της SubLogic), αλλά και το αρχικό Elite – φυσικά τότε ούτε λόγος για αναλογικά χειριστήρια. Από τότε πέρασε πολύ νερό στο αυλάκι και έκανα “βηματάκια” προς το HOTAS (που μου άρεσε και οπτικά ως geek), φροντίζοντας να μην αδειάσει το πορτοφόλι.

Πριν περάσω στο κυρίως review, μια μικρή (ναι οκ χαχαχα) αναφορά ιστορική, αλλά και στον περίεργο τίτλο που έβαλα και μια αναφορά και στο support της Logitech.
Μια φορά και ένα καιρό ήταν μια εταιρία που έφτιαχνε άριστα χειριστήρια και λεγόταν Saitek. Η Saitek είχε κάποια… κολλήματα (όχι θέμα που έχει σημασία πια), αλλά έφτιαχνε κατασκευές που πάντα τις θεωρούσαν από καλές και πάνω (λαμβάνοντας πάντα υπόψη το κόστος). Έτσι έφτιαχναν όλο και καλύτερα χειριστήρια (και τιμόνια πτήσης και πεντάλ πτήσης κλπ.), με τα εξής αξιοπρόσεκτα μοντέλα (αναφερόμενος μόνο στα HOTAS):

  • X-45. Αυτό το είχα, πουλήθηκε, μετά από πολλά χρόνια (ελαφριάς) χρήσης. Στέκεται και σήμερα αρκετά αξιοπρεπώς.
  • X-52 και X-52 Pro. Εδώ έχουμε δυο παραλλαγές στο ίδιο θέμα. Για πρώτη φορά έχουμε μια οθονούλα, που έχει κάποιες (ψιλοχαζές) λειτουργίες αλλά είναι ψαρωτική. Αρκετά πλουσιότερο σε πλήκτρα από το X-52. Ο σχεδιασμός είναι λίγο προφητικός γιατί είναι πιο διαστημικός, όχι τόσο (γήινου) flight.
  • X-65F. Αυτό εδώ αξίζει προσοχής. Ήταν το πρώτο (και νομίζω τελικά το μόνο), χειριστήριο που ο μοχλός ΔΕΝ έκανε κινήσεις όταν τον κουνούσες, αλλά έμενε ακίνητος “αισθανόμενος” το πόσο πιέζεις και προς τα που για να στείλει το ανάλογο αναλογικό σήμα. Αυτό στη θεωρία είναι θαυμάσιο και νομίζω μάλιστα το πραγματικό F-16 (και όχι μόνο) είναι έτσι. Στην πράξη είχε θαυμαστές (λίγους – γι’ αυτό και δεν είχε συνέχεια) και εχθρούς. Εγώ είμαι προς τους δεύτερους. Θεωρώ την “πατέντα” σχεδόν όσο άχρηστη είναι μια curved TV σε ένα σαλόνι (Ωπ! Σε πόσους πάτησα τον κάλο;…). Βλέπετε curved monitor έχει νόημα, αφού έχει ΕΝΑΝ χρήστη που κάθεται σε σχετικά συγκεκριμένη θέση όπου μπορεί να μπει μέσα στο “επίκεντρο” θέασης. Curved TV δεν έχει κανένα νόημα, εκτός από το να δείχνει χαζή κρεμασμένη σε τοίχο, να μην μπορεί να δει κανείς κανονικά αν κάθεται εκτός κέντρου (ή casual viewing από μακριά) κλπ. ΑΑΑ συγνώμη για HOTAS μιλάμε (απλώς ήθελα να το βγάλω από μέσα μου)! Ε στο αληθινό F-16 λοιπόν, όταν σπρώχνεις το μοχλό ακόμα και αν δεν κινείται ο μοχλός, κινείται ΟΛΟΣ ο πιλότος μαζί με το αεροπλάνο. Οπότε υπάρχει το feedback της κίνησης στις αισθήσεις. Σπρώχνεις δεξιά και αισθάνεσαι ότι κάνεις roll δεξιά (γιατί ε… ΚΑΝΕΙΣ roll δεξιά πραγματικά), ας μη κουνιέται ο μοχλός (και βασικά ΚΑΛΥΤΕΡΑ που δεν κουνιέται). Λογικό. Στο γραφείο σου επάνω, δείχνει και είναι χαζό. Μάλιστα όλοι είπαν πόσο άχρηστο είναι το 3ο axis (πάντα έμπλεκε το roll και το yaw και όχι με τρόπο που ήθελε ο χειριστής) και ευτυχώς υπήρχε “κλείδωμα” του.
    Επίσης το X-65F είχε και μια πλούσια (?) συλλογή από καντράν που μπορούσες να βιδώσεις πίσω από το throttle (από το γκάζι) και να έχεις μια εμπειρία που να μοιάζει κάπως περισσότερο με πραγματικό αεροπλάνο. Επίσης να έχεις ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ αριστερό χειριστήριο που να θέλει μισό γραφείο μόνο του. Πάντως έχει δυνατούς υποστηρικτές (όπως έχει και ο Τραμπ όμως).
  • X-55. Το X-55 το είχα και με υπηρέτησε αρκετά πιστά. Πρόσφατα αντικαταστάθηκε (λεπτομέρειες πιο κάτω), με το με μικρές διαφορές X-56 (που θα αναλυθούν στο review όταν επιτέλους φτάσουμε). Το X-55 όταν βγήκε, είχε προκαλέσει ένα μικρό σάλο. Ήταν μια “τίμια” παρέκκλιση από το πανάκριβο και αμφιλεγόμενο X-65F, επιστρέφοντας στα πραγματικά κινούμενα stick axis (με HALL sensors πια), επιστρέφοντας (μοιραία) στο πλαστικό και λιγοστεύοντας μπλιμπλίκια όπως έξτρα πάνελ ή οθόνες που δεν λένε τίποτα χρήσιμο. Αυτό όμως που είχε κρατήσει από το X-65F, ήταν το διπλό throttle (για δικινητήρια ή τέσπα ότι έχει νόημα να δώσεις αριστερό και δεξί γκάζι), ενώ έκανε και την επανάσταση με τον απίστευτο αριθμό διακοπτών του! (ξεπερνώντας και το X-65F σε αυτό)
    Ανταγωνισμός του κυρίως από την Thrustmaster (που είχε ξεχάσει τις αστειότητες όπως το TopGun 2 Pro που είχα), με το HOTAS Cougar (δεν το θεωρώ τόσο πλούσιο όσο το X-55, αν εξαιρέσουμε τις οθόνες MFD, αλλά σίγουρα ποιοτικό) και το εκτός συναγωνισμού κοστολογικά HOTAS Warthog, που είναι ακριβώς σχεδιασμένο για να έχει τις κατάλληλες λειτουργίες για ένα… πραγματικό A-10C Warthog (ναι το αεροπλάνο).
  • Χ-56. Εδώ έχουμε μικρο-αλλαγές σε σχέση με το X-55, βασισμένες σε feedback από τον κόσμο, αλλά επικεντρωμένες περισσότερο στη νέα… μόδα, των διαστημικών παιχνιδιών, όπως το Elite Dangerous και το (“κάποτε ίσως κυκλοφορήσει και ίσως πλησιάζει ότι λέγανε ότι θα είναι” ή “ας είναι καλά οι χρηματοδότες του αέρα κοπανιστού”) Star Citizen. Τις διαφορές αυτές θα τις δούμε παρακάτω.

Η Saitek λοιπόν, κάποια στιγμή δεν πήγε τόσο καλά (είναι και μικρό το market των “simmers” σε σχέση με το μεγάλο όγκο gamers) και αγοράστηκε από μια εταιρία που λέγεται MadCatz. Πέρα από το cool όνομα, η εταιρία αυτή μάλλον εγγυήθηκε την… κινεζοποίηση της Saitek, αφού θα ήθελε να είναι κάτι σαν Razer (εταιρία με ultra cool gaming hardware με ανάλογη τιμή), αλλά τελικά βγήκε Razer-γιαλατζί. Στην MadCatz όμως οφείλουμε το X-56. Αυτό δεν σημαίνει ότι το σχεδίασαν αυτοί (λογικά η ομάδα της Saitek παραμένει), αλλά όσο ήταν αυτή στο τιμόνι πάντως. Αυτό δεν είναι καλό για το βιογραφικό του X-56. Αυτός ο γάμος δεν κράτησε και πάρα πολύ, μια και το τμήμα των χειριστηρίων, το αγόρασε ο κολοσσός Logitech, εταιρία που ξέρουμε όλοι μας κυρίως για mouse και keyboard καλής ποιότητας, αλλά και ηχεία κλπ.
Όταν λοιπόν “παρέλαβε” η Logitech (λίγο μετά την παρουσίαση του X-56 νομίζω), είχε ένα μικρό χαμό στα χέρια της από εγγυήσεις κλπ. μια και το X-55 (κυρίως, αλλά όχι μόνο) είχε διάφορα θέματα. Για να μη τα πολυλογούμε παραπάνω, αυτή τη στιγμή είμαστε σε εποχή Logitech μεν, αλλά δεν έχουμε δει Logitech-generation-Saitek προϊόν ακόμα. Επίσης είναι ακόμα μπερδεμένα τα πράγματα με τις εγγυήσεις (σε βαθμό να ρωτάνε “τι εγγύηση έγραφε το δικό σας κουτί;”), αλλά σαφώς οι άνθρωποι προσπαθούν σκληρά να ικανοποιήσουν τον πελάτη.
Έτσι έγινε και με εμένα. Το X-55 ήταν αγορασμένο λίγο πάνω από ένα χρόνο πίσω.  Μου είχε κάποια μικροπροβλήματα, μπορούσα σχετικά να επιβιώσω μαζί του, αλλά είπα να τους κάνω την ερώτηση και “ποτέ δεν ξέρεις”. Είχα τα χαρτιά αγοράς από το εξωτερικό (από την ίδια τη Saitek σε άριστη τιμή που το είχα βρει ευκαιρία), πουθενά δεν αναφερόταν εγγύηση ενός ή δυο ετών (ή κάτι άλλο), αλλά τους έκανα αναφορά για την Ευρωπαϊκή οδηγία περί διετών εγγυήσεων. Ανέφερα τα θέματα μου (που τα αναφέρω και εδώ γιατί ειδικά το πρώτο, συναντάται συχνά και στο X-56), εξέφρασα την μη πίστη μου στο προϊόν Χ-55 (καθ’ υπερβολή, είναι αλήθεια) και τους είπα ευθέως ότι θα ασχοληθώ με RMA και μέρες χωρίς HOTAS μόνο αν έστελναν κάτι καλύτερο όπως το X-56 ή κάποιο μελλοντικό μοντέλο που δεν έχουν βγάλει ως δοκιμή (ναι είπα να ρίξω άδεια να πιάσω γεμάτα). Όλα αυτά τα είπα ΜΗ πιστεύοντας ότι κάτι θα γίνει (πράγμα που επίσης τους είχα προκαταβάλει ευθέως και ίσως πήραν εγωιστικά να με βγάλουν λάθος). Τελικά μετά από κάποια αποδεικτικά για τα προβλήματα (βιντεάκι), μου είπαν ότι θα μου στείλουν το Χ-56 (!). Το Χ-55 δεν το ήθελαν πίσω, αλλά θα έπρεπε να το καταστρέψω (!!!), κομμένα καλώδια, σπασμένα τσιπάκια, φωτογραφίες από τρεις μεριές και μη επεξεργασμένες από Photoshop κλπ. Τελικά συμφωνήσαμε να το ανακυκλώσω επίσημα, πράγμα που έγινε (…). Έτσι έφτασε το Χ-56 στα χέρια μου, με courier από Ολλανδία μέσα σε 3 εργάσιμες.
Πολλά μπράβο για το άριστο support της Logitech που έκανε και 50 φορές follow-up αν τα πράγματα εξελίσσονται όπως με ικανοποιούν!

Τα προβλήματα του δικού μου Χ-55:

  1. Το throttle φαινόταν να πατάει “ghost buttons” (έτσι λέγεται το φαινόμενο), έτσι μπορεί την χειρότερη στιγμή να πατιόταν κάτι που θα μου χάλαγε όλο το game (φανταστείτε να εκτοξευτεί ρουκέτα την ώρα που πας να προσγειωθείς ή να κατεβάσει τις ασπίδες την ώρα που κάνεις μάχη). Αυτό ενώ κάποιος θα έλεγε ότι είναι hardware issue (βραχυκύκλωμα) και εκεί το έχουν αποδώσει αρκετοί στο Internet, η αλήθεια τελικά μοιάζει να είναι ότι έχει σχέση με μεγάλες ενεργειακές ανάγκες του throttle (έχει χωριστό δικό του USB εξάλλου). Βέβαια σε εμένα δεν έπρεπε να συμβαίνει αφού ο μοχλός και το γκάζι ήταν πάνω σε σχεδόν αποκλειστικά δικό τους powered USB 3.0 hub. Με χαμήλωμα της έντασης των LED, μετριάστηκε το φαινόμενο – αλλά δεν θα έπρεπε να υπάρχει.
  2. Στο μοχλό τα LED τρεμόπαιζαν όταν το κινούσες, ενώ σε κάθε αριστερή κίνηση έσβηναν τελείως. Πραγματικά οπτικό και μόνο το θέμα (λες και κοιτάμε το μοχλό όταν τον χρησιμοποιούμε).
Μετά το άσχετο (?) μπλα μπλα

Ας περάσουμε όμως σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί review. Θα είναι αρκετά συγκριτικό με το Χ-55 (αναφέροντας και τη μεριά του Χ-55 για τους μη γνώστες), θα είναι και απαντητικό σε κάποια πράγματα που διάβασα/είδα σε άλλα review του Χ-56 στο Internet. Θεωρεί ότι έχετε ήδη διαβάσει άλλα reviews και δεν μπαίνει σε λεπτομέρειες που δεν χρειάζεται να επαναληφθούν.

Αυτό που βλέπει κανείς όταν βλέπει από κοντά το σετ HOTAS X-56 Rhino (ναι Rhino είναι το επίσημο παρατσούκλι του X-56 και του X-55), διαπιστώνει δυο πράγματα.

Πρώτον, ότι είναι τεράστιο. Κάποιοι έχουν πει ότι θα μπορούσε να είναι μικρότερο (ειδικά το stick). Ο ίδιος ο μοχλός ΙΣΩΣ θα μπορούσε να είναι λίγο μικρότερος (αν και τα μικρότερα χέρια χωράνε σε μεγαλύτερους μοχλούς, τα μεγάλα χέρια δεν χωράνε σε μικρότερους). Η βάση είναι όση είναι (αν και είναι κυρίως κενή) απλώς για ομοιομορφία με το throttle (που δεν μπορούσε να είμαι μικρότερο). Οπότε κατανοώ τη σχεδίαση. Ίσως θα μπορούσε να είναι αφαιρούμενο το κάτω μισό της βάσης σε κάποιο “pro” μοντέλο.

Δεύτερον ότι υπάρχουν (ειδικά στη γκαζιέρα) υπερβολικά πολλά κουμπιά κλπ. Αυτό βέβαια είναι πιθανά ο λόγος που το θέλετε (ή το έχετε).

Σε σχέση με το Χ-55, το σχήμα είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ίδιο, με τις εξής διαφορές:

  • Αντικατάσταση ενός πλήκτρου στο μοχλό με αναλογικό μοχλάκι (που είναι και κουμπί).
  • Αντικατάσταση του “mouse thumb” (ενός άχρηστου μικροχειριστηρίου που υποτίθεται θα χρησιμοποιούσε κάποιος για να ελέγξει το pointer του ποντικού – στην πράξη με φαινομενικά χάλια αίσθηση και μικρή ακρίβεια), με άλλο ένα αναλογικό ίδιο μοχλάκι (που επίσης είναι και κουμπί).
  • Αντικατάσταση του πράσινου φωτισμού LED με RGB προγραμματιζόμενο LED για να φέρεις την αίσθηση πιο κοντά στου game που παίζεις.
  • Αλλαγή χρωματισμού και τυπωμένων σχεδίων του πλαστικού του. Έφυγε το γελοίο “no step”, αλλά και τα νέα σχέδια είναι αμφίβολης αισθητικής (λιγότερο flight sim oriented και περισσότερο space sim oriented). Θα προτιμούσα λιγότερα.
  • Αλλαγή υφής σε μερικά σημεία (πχ. το ροδάκι στην αριστερή μεριά της γκαζιέρας ή η επιφάνεια στην μπροστά μεριά της βάσης του μοχλού).
  • Ένα πλαστικό καπάκι στο σημείο που ακουμπάει το δεξί χέρι στο μοχλό, με σκοπό να ψηλώσει το σημείο που ακουμπά το χέρι (και να μεγαλώσει το εμβαδόν) και να πλησιάσει τα πάνω πλήκτρα για τα μικρότερα χέρια. Πολλοί επαγγελματίες reviewers (όλοι) ξέχασαν ότι αυτό δεν ήταν νέα εφεύρεση, αλλά υπήρχε και στο X-65F!
  • Μικρές εσωτερικές βελτιώσεις (ναι έτσι φλου).
  • Μικρή αλλαγή στο σχήμα του πλαστικού ανάμεσα στις δυο γκαζιέρες, προσπαθώντας να μειωθεί το φαινόμενο που υπήρχε στο Χ-55, να έχουν αρκετή απόσταση μεταξύ τους (3-4″) οπότε να “ζουλιέται” λόγω του κενού. Στο Χ-56 αυτό ελαττώθηκε, αλλά και το κουμπί κλειδώματος είναι πιο σταθερό. Υπήρχε όμως reviewer που γκρίνιαξε, ότι τρίβονται οι δυο μεριές του throttle μεταξύ τους.
  • Πιο λογικός χρωματισμός των ελατηρίων (έχει 4 διαφορετικά ελατήρια για να ρυθμίσετε πόσο σκληρός θα είναι ο μοχλός).
  • Άλλο κουτί. Το ανέφερα μόνο για να πω ότι το νέο είναι χειρότερο, το παλιό με το χερούλι και το καπάκι που άνοιγε 2 πλευρές, ήταν καλύτερο.


Το Χ-56 δοκιμάστηκε μόνο στο Elite Dangerous (τι να κάνουμε, αυτό παίζει ο κόσμος των sims αυτή την εποχή), αλλά το Χ-55 είχε δοκιμαστεί σε πολλά (Flight Simulator X, X-Plane 10, ARMA 3, DCS κλπ.). Η εμπειρία είναι η ίδια στο 99% μεταξύ των δυο και είναι άριστη. ΠΡΟΣΟΧΗ, άριστη σε σχέση με το τι άλλο υπάρχει στην αγορά και έχει εφάμιλλη τιμή. Πράγματι θα μπορούσε να είναι καλύτερο. Όταν διαβάζω όμως reviews να λένε ότι το τάδε κουμπί δεν κάνει σωστό ήχο κλικ ή το pinky είναι χάλια (ΔΕΝ είναι χάλια) – δεν ξέρω με τι εφάμιλλης τιμής το συγκρίνουν. Ας δούνε την τιμή που κάνει ακόμα το X-65F (που έχει ΙΔΙΟ pinky) ή ας πάρουν ένα HOTAS Warthog με ένα μικρό δάνειο από την τράπεζα και με τους περιορισμούς design που έχει.
Σαν ποιότητα κατασκευής ΧΩΡΙΣ να την πω κορυφαία, θα πω ότι είναι καλή. Καμία σχέση με τις γκρίνιες που έχω διαβάσει στο Internet. Έχει πλάκα η γκρίνια για το X-55 και το Χ-56, ενώ όταν είχε βγει το Χ-55 τους φαινόταν τέλειο. Μετά καλόμαθαν. Όσους το σχετίζουν με την τιμή να πω, ότι παίρνουν features κυρίως και μετά ποιότητα κατασκευής.


Πιάνοντας το πάντως, το βρίσκω αρκετά ποιοτικό (για πλαστικό).
Αρχίζοντας από το μοχλό. Τα τρία hats είναι οκ, το ίδιο και τα κουμπιά. Το ότι μπορεί να είναι λίγο χαλαρά, είναι πραγματικά λεπτομέρεια. Εμένα (αντίθετα από πολλούς στο Internet) μου φαίνεται μια χαρά και το pinky. Ναι δεν είναι για να παλεύεις μαζί του (ίσως θα έπρεπε να είναι αλουμινένιο), αλλά γιατί να παλέψεις μαζί του; Θα ήθελα το κουμπί που βρίσκεται πάνω από τα hat, κάτω από αυτά (όπως είναι το X-65F). Θα ήθελα το κουμπί που βρίσκεται στο δεξί πλάι, να είναι αρκετά μεγαλύτερο και να εκτείνεται περισσότερο προς τα κάτω. Θα ήθελα το κουμπί που είναι πίσω από το pinky, να είναι επίσης μεγαλύτερο και να εκτείνεται προς τα πάνω. Αλλά τα βρίσκω μια χαρά. Μεγάλη συζήτηση και στο Χ-55 και στο Χ-56 είναι το μήκος του stick που δεν ευνοεί τα μικρότερα χέρια και δεν έχει και τρόπο διόρθωσης. Το πρόβλημα δεν είναι όσο μεγάλο το παρουσιάζουν. Θέλει μια κίνηση του χεριού ναι. Βέβαια η σχεδίαση είναι ώστε ο μοχλός και η γκαζιέρα να είναι τοποθετημένα στο ύψος των χεριών της καρέκλας, ΟΧΙ πάνω στο γραφείο όπως τα έχουμε οι περισσότεροι. Αν γινόταν έτσι η χρήση, δεν θα αναφερόταν ως πρόβλημα (άλλη η γωνία του χεριού). Χωρίς να σημαίνει ότι η Saitek δεν πρέπει να δώσει προσοχή στο θέμα. Σε σχέση με το Χ-55, στο Χ-56 επέστρεψε μια προέκταση της βάσης του χεριού που έδιναν με το Χ-65F. Αυτό βοηθά, αλλά ίσως όχι αρκετά. Ίσως έπρεπε να δίνουν δυο διαφορετικού ύψους. Ίσως να μπορούσαν να κουμπώσουν και η μια με την άλλη (για ακόμα περισσότερο ύψος). Ή φυσικά μπορούσαν να κάνουν τη βάση κινούμενη πάνω κάτω, όπως άλλες λύσεις HOTAS. Η κίνηση του stick είναι αρκετά καλή (με σωστή επιλογή ελατηρίου) και επιστρέφει σωστά στο κέντρο του. Η περιστροφή είναι λίγο πιο σκληρή από το Χ-55 αλλά δεν ξενίζει. Δυστυχώς υπάρχει λίγο τρίξιμο (λάδι αλυσίδας ποδηλάτου είναι καλή λύση). Στο configuration, μπόρεσα να βάλω στα δυο βασικά axis λίγο μικρότερο dead zone, από ότι είχα στο Χ-55, αλλά δυστυχώς στην περιστροφή αναγκάστηκα να βάλω αρκετά μεγαλύτερο dead zone (και επειδή δεν επέστρεφε ΑΚΡΙΒΩΣ στη μέση). Στην πράξη δεν επηρεάζει σοβαρά τη λειτουργία. Το νέο στικάκι, δουλεύει αρκετά καλά, ΠΛΗΝ μια τεράστιας έλλειψης της Saitek. Δεν έχουν ακόμα βάλει ρύθμιση dead zone για τα δυο στικάκια! Αυτό στο Elite Dangerous δεν είναι πρόβλημα (γιατί έχει δικό του dead zone configuration), αλλά σε άλλα sims μπορεί να είναι θέμα γιατί αυτά τα στικάκια χρειάζονται dead zone αλλιώς “ντριφτάρουν”.


Περνώντας στο throttle, πρώτα από όλα τα μεταλλικά κουμπιά είναι τέλεια στην αίσθηση. Τόσο απλά. “Βιομηχανικά”, έτοιμα για business. Το ίδιο και το 3-way mode selector (αν και η χρήση του πιθανά θα είναι λίγη σε πολλούς). Το ίδιο και τα δυο rotary της βάσης (θα ήθελα να έχουν φωτεινό indication της θέσης τους), αλλά και το ροδάκι στην αριστερή πλευρά. Ένα κλικ (pun intended) πιο κάτω τα δυο rotary που είναι πάνω στο throttle, αλλά δεν θα σχολιάσω ότι κάποιοι τα έβγαλαν προβληματικά επειδή… κουνιούνται μισό χιλιοστό πάνω κάτω (δεν είναι σούπερ σφιχτά). Ένα κλικ ακόμα πιο κάτω τα δυο κουμπάκια της “πλάτης”. Το ένα ειδικά, έχει λαστιχένια αίσθηση. Τίποτα σοβαρό όμως. Στο ίδιο το throttle τώρα, παρά τη ρύθμιση σκληρότητας, είναι αμφιλεγόμενη η χρήση κολλώδους ουσίας (όπως το X-55) μια και δεν είναι πολύ ομοιόμορφη η εμπειρία (πρώτες κινήσεις είναι ζόρικες και μετά χαλαρώνει), ενώ θα ήθελα να έχει και indents στη μέση και στο “afterburner” (για τα combat flight sims). Δεν έχουμε εδώ τριξίματα καθόλου, αλλά κάνει ένα μικρό “τικ” όταν φτάνει στο πάνω τέρμα (πράγμα που δεν έκανε το Χ-55 μου).
Πιστεύω ότι το πλαστικό που χρησιμοποίησαν είναι ελαφρώς καλύτερο (και πιο απαλό) σε αίσθηση στο Χ-56 από το Χ-55.

Θέματα που πρέπει ή καλό θα ήταν να μην είναι έτσι
  • Φυσικά να φρεσκαριστεί το configuration πρόγραμμα και να επιτρέπει dead zones ή και curves ΚΑΙ για τα νέα στικάκια! Ευτυχώς μπορεί κάποιος στο Elite Dangerous να ρυθμίσει dead zones μέσα εκεί, οπότε ξεχνιέται η παράληψη, αλλά άλλα games μπορεί να μην έχουν την ίδια δυνατότητα και να έχουν συνεχές drift. Βέβαια είναι κατανοητό για όποιον ξέρει την ιστορία. Το X-56 παρουσιάστηκε από την Saitek όταν ήταν ακόμα στη MadCatz και μετά από 1-2-3 (δεν θυμάμαι) μήνες, τους πήρε η Logitech, η οποία ακόμα προσπαθεί να βρει το μπούσουλα. Βέβαια αυτό δεν αλλάζει ότι μιλάμε για έλλειψη που απλά δεν έπρεπε να υπήρχε, ούτε έχει κάνα… αυτοκόλλητο στο κουτί που να λέει “αγοράστε με αλλά θα περιμένετε μερικούς μήνες να τελειοποιηθώ γιατί αγόρασαν την εταιρία μας άλλοι”.
  • Τα ghost buttons του X-55 υπάρχουν και εδώ. Μάλιστα ενώ είναι συνδεδεμένο σε δικό του powered hub (αλλιώς μπορεί να έχετε πιο έντονο το πρόβλημα ή λιγότερο… ανάλογα των δυνατοτήτων του motherboard σας). Πρέπει να βρουν πως θα το λύσουν χρησιμοποιώντας το ρεύμα που μπορεί να δώσει το USB. Αλλιώς ας προσθέσουν δεύτερο USB στο throttle (σύνολο τρία) ή ας βάλουν… τροφοδοτικό.
    Βοηθάει επίσης η μείωση της έντασης των LED αν σας παρουσιαστεί το θέμα.
  • Τα δυο νέα στικάκια είναι ελαφρώς μακρύτερα από ότι θα έπρεπε. Νομίζω ακόμα και στο site της Saitek (που είναι renders) φαίνονται πιο κοντά, όπως έπρεπε να είναι.
  • Το RGB lighting θέλει βελτίωση. Μερικές αποχρώσεις δεν μοιάζουν καθόλου. Ειδικά στο χειριστήριο, δεν ξέρω αν είναι πρόβλημα στο δικό μου, ειδικά το πράσινο με το κίτρινο δεν διαφέρουν. Άλλοι έχουν διαπιστώσει ανομοιομορφία και στη γκαζιέρα. Με την ευκαιρία η γκαζιέρα ίσως έπρεπε να έχει 1-2 LED και πάνω της, στο σκοτάδι προσανατολίζεσαι πιο εύκολα με τη θέση που έχει. Επίσης θα έπρεπε να είχε πιο σαφή τρόπο να διαλέξεις την ένταση του φωτός (τώρα πρέπει να είσαι γνώστης του πως δουλεύει μια ψηφιακή παλέτα).
    Επίσης δεν θυμάται τι ρύθμιση είχατε ήδη!
  • Ίσως έπρεπε η γκαζιέρα να είναι λίγο πιο ψηλή, για να μην έρχεται τόσο κοντά στα δεξιά πλήκτρα.
  • Ο τρόπος (η κολλώδης ουσία) που ρυθμίζεται η σκληρότητα της γκαζιέρας, θέλει βελτίωση για να έχει περισσότερη ομοιομορφία στη χρήση.
  • Θα ήθελα η βάση που ακουμπάει το χέρι στο στικ να είναι ρυθμιζόμενη (ίσως με βιδάκι) και μαζί να παίρνει και το ένα κουμπάκι (που αλλιώς δεν θα μπορούσε να πατηθεί) ή αυτό να μεγαλώσει.
  • Το κουμπί που είναι πάνω από τα hats στο stick, έπρεπε να είναι κάτω από τα hats, όπως στο X-65F.
  • Stick rotation lock. Τόσο απλά (για όποιον δεν θέλει). Ένα απλό pull-push lock θα ήταν σαν του throttle.
  • Λιγότερα γραφικά πάνω στο HOTAS. Εντάξει καλό ήταν που δεν υπάρχει το αστείο “NO STEP” πια (αντιγραφή από τα αεροπλάνα, αλλιώς μπορεί να πατάγατε πάνω στο μοχλό σας ας πούμε), αλλά τα νέα γραφικά είναι λίγο… πολλά.
  • Θα ήταν ωραίο να ήταν two stage το trigger. Έτσι δεν θα έλειπε τίποτα. Ίσως βέβαια είναι υπερβολικά πολύπλοκο αλλά και ίσως ήταν δύσκολο στη χρήση από το χρήστη. Αλλά θα ήταν ωραίο να ήταν έτσι ακόμα και αν κάποιος ρύθμιζε μόνο ένα stage.
  • Στο όνομα του VR, θα έπρεπε να υπήρχε καλύτερος τρόπος προσανατολισμού (χωρίς να κοιτάς) για τους επτά διακόπτες δυο θέσεων. Μπορεί εύκολα να πατήσεις τον διπλανό. Ίσως κάποιο αναγνωριστικό αφής το κεφάλι τους (όπως τα hats). Έστω ανά δυο (γιατί εύκολα πας στο δίπλα, αλλά δύσκολα το μπερδεύεις με το παραδίπλα). Δεν ξέρω.
  • Η ιδέα που είπα για τη βάση του μοχλού. Ίσως η μισή να ήταν αφαιρούμενη σε ένα “Pro” μοντέλο. Στο ίδιο “Pro” μοντέλο ίσως θα έπρεπε να υπήρχε και εκτενέστερη χρήση μετάλλου αντί πλαστικό.
  • Στη βάση του μοχλού, αφού είναι που είναι άδεια (και εσωτερικά), θα μπορούσαν να μπουν 3-4-5 χαμηλά buttons στην μπροστά μεριά της βάσης (πχ. σαν του Χ-52). Ποτέ δεν είναι αρκετά. Θα μπορούσα να βάλω εκεί fighter orders ή panel selection.
  • Οι drivers και το configuration έπρεπε να είναι unified για όλα τα HOTAS της Saitek. Τι γίνεται αν κάποιος έχει δυο διαφορετικά; Επίσης θα ευνοούσε τη συνέχιση της ανάπτυξης και παλαιότερων προϊόντων. Η “μαμά” Logitech έτσι κάνει (πχ. SetPoint). Τώρα πχ. για το παλιό X-45 μου πρέπει να έχω ΑΛΛΟ software (πανάρχαιο) ενώ με το ίδιο configuration πρόγραμμα θα μπορούσα να δουλέψω.
VERDICT

Με τόσα πολλά “καλό θα ήταν” τι σημαίνει, ότι είναι “λίγο”; Ότι δεν είναι καλό; Σίγουρα κάτι τέτοιο θα περνάει από το μυαλό.
ΚΑΜΙΑ σχέση.
Το X-56 είναι μάλλον από τα 2-3 καλύτερα HOTAS ανεξαρτήτου τιμής στην αγορά. Στην κατηγορία τιμής, είναι σίγουρα το πιο “πλούσιο” σε features. Πιθανά μακράν το καλύτερο στην “ειδικότητα” Space Sims. Όταν κάποιοι γκρινιάζουν, καλό είναι να βλέπουν και αν υπάρχει καλύτερος ανταγωνισμός. Εγώ δεν αλλάζω το ΜΑΖΙΚΟ αριθμό από controls του X-56 με οποιοδήποτε άλλο HOTAS. Το ίδιο (θα) έλεγα με το Χ-55. Με τα στικάκια του Χ-56 βέβαια το πράγμα απογειώνεται και έχουμε… όχι απλά 6 degrees of freedom, αλλά ότι θέλουμε. Μην ξεχνάμε μιλάμε για 13 (!!!) axis σύνολο, εκ των οποίων τα 9 δεν είναι rotary controls, αλλά πραγματικά axis.

Σίγουρα περιμένω να δω και πως θα εξελιχτούν τα προϊόντα Saitek με την ομπρέλα της μαμάς Logitech. Η τελευταία έχει καλό παρελθόν σε ότι αφορά θέματα software υποστήριξης του hardware της, ενώ θεωρείται από τις κορυφαίες ποιοτικά εταιρίες κατασκευής περιφερειακών. Τη θεωρώ σε τελείως άλλη κλίμακα από τη MadCatz και περιμένω να δω το επόμενο προϊόν. Σίγουρα πρώτα θέλω να δω να βγαίνει X-56Pro με βάση και τις ιδέες που γράφω επάνω (Logitech/Saitek do you hear?). Αυτό δεν σημαίνει να περιμένετε. Το Χ-56 είναι πραγματικά καλό. Αν δε, παίζετε Space Sims, απλά μη κοιτάξετε καν αλλού. Δεν υπάρχει πραγματικός ανταγωνισμός.

Χρήσιμα πράγματα αν σας ενδιαφέρει το σπορ
  • Το product page στην Logitech/Saitek.
  • Ένα πιο σοβαρό (από των Windows) πρόγραμμα ελέγχου των πλήκτρων και των αξόνων (Pointy’s Joystick Test). Δεν θέλει εγκατάσταση. Περιέργως η ίδια η Saitek δεν δίνει κάτι τέτοιο απλό (θα μπορούσε να είναι ένα κουμπί στο configurator να έχει κάπου όλα τα functions συγκεντρωμένα και του stick και του throttle για test).
  • To configuration μου του Χ-56 στο Elite Dangerous. Λογικά με το release 2.3 (που θα έχει και περισσότερους χειρισμούς στην κάμερα κ.α.) θα αλλάξει λίγο, αλλά είναι μια καλή βάση. Σημειώστε ότι το slider (το πρώτο κενό label ακριβώς κάτω από τον τίτλο, αριστερά), στην πραγματικότητα έχει assignment, που φαίνεται κάτω στα keyboard keys. Είναι το left shift και έχω βάλει το διακόπτη (στο configuration της Saitek) να είναι by default το left shift όταν είναι δεξιά. Δουλεύει τέλεια.
    Η λογική είναι συγκεκριμένη που μπήκε ότι μπήκε. Μερικές παρατηρήσεις για να εξηγήσω τις επιλογές μου (και τις διαφορές και από το stock binding για X-56 που δίνει το Elite Dangerous):

    • Υπήρξαν πολλές αλλαγές από το Χ-55, ειδικά λόγω των νέων αναλογικών sticks. Πχ. εκεί που είναι το στικάκι του μοχλού, είχε κουμπί που είχα τα secondary weapons. Τώρα δεν είναι πρακτικό (το κουμπί στο στικάκι πατιέται δύσκολα) και έτσι πήγε στο πλήκτρο που μπορώ να πατήσω πιο εύκολα μετά το trigger και ταυτόχρονα με το trigger. Δεν έβαλα το pinky για να μην το ζορίσω με πολύ δύναμη στην ένταση της μάχης. Έβαλα το από μέσα.
    • Μεγάλη δουλειά το landing override στο forward/reverse thrust στο δεξί στικάκι. Με τα δυο στικάκια γίνεται όλη η προσγείωση.
    • Στα πιο δύσκολα να βρω switches, έβαλα τις λειτουργίες που δεν θέλουν βιασύνη ή/και είναι λιγότερο χρήσιμες.

Δέχομαι προτάσεις για τη χρήση των rotaries που δεν χρησιμοποιώ.

 

Δηλαδή εξελισσόμαστε;

Αλλάζει ο κόσμος.
Λέμε τα παιδιά πως ζούνε μέσα στην τεχνολογία.
Τελικά όμως μαθαίνουν τίποτα;
Έδειχνα τώρα στο μεγάλο μου γιο, πως να χρησιμοποιήσει το Google στο tablet, χρησιμοποιώντας μάλιστα την αναγνώριση φωνής, για να μην κάθεται να γράφει αυτό που θέλει να κάνει search. Ξέρει επίσης μια χαρά (όπως ΟΛΑ τα παιδιά στην ηλικία του) να ψάχνει πράγματα στο youtube που το θεωρούν κάπως “αυτονόητο”. Όπως οι μεγάλοι που δεν είχαν πριν επαφή με τεχνολογία, θεωρούν κάπως αυτονόητο το Facebook, πολλές φορές κάνοντας εκεί μέσα και τις αναζητήσεις τους για άσχετα πράγματα ή games (πράγμα που κατάλαβε και η εταιρία και έχει κάνει δική της πλατφόρμα για gaming ΜΕΣΩ Facebook).
Ο γιος μου λοιπόν είναι στην ηλικία που εγώ είχα τους πρώτους μου μήνες με υπολογιστή (μεγάλη εξαίρεση και δακτυλοδεικτούμενος τότε στα 9 μου). Όταν λοιπόν πρωτοαντίκρισα τον Commodore 64 μου, είδα αυτή την εικόνα.
 
(εδώ με όλο του το… μεγαλείο, όπως φαινόταν στις τότε οθόνες, με τις παραμορφώσεις, τις διαρροές χρωμάτων κλπ.)
Έπρεπε, λοιπόν να… ανακαλύψω τι μπορώ να κάνω με αυτό το… πράμα που είχε ένα τετραγωνάκι που αναβόσβηνε και περίμενε ΕΜΕΝΑ να του πω τι να κάνει.
Σίγά σιγά από το άριστο αγγλικό manual (9 χρονών, τότε αρχίζαμε τετάρτη δημοτικού τα αγγλικά, οπότε κουτσά στραβά ότι έπιανα), κατάλαβα ότι με LOAD”*”,8,1 ξεκινάει το παιχνίδι που έχει η δισκέτα. Ναι floppy drive είχα, σε μια μικρή θάλασσα από κασετόφωνα (στην Ελλάδα των ελάχιστων υπολογιστών τότε). Βλέπετε ο υπολογιστής είχε αγοραστεί ως… επαγγελματικός (να χωράει… τριακόσιους, ναι τριακόσιους πελάτες σε πελατολόγιο – ζήτημα να περάστηκαν 50 και να το χρησιμοποίησαν 10 φορές οι γονείς μου) και έτσι στα εννιά μου, έπρεπε να κάθομαι στο γραφείο για να μαθαίνω αυτό το θαυμαστό πράγμα. Μετά ανακάλυψα ότι η δισκέτα μπορεί να είχε πιο πολλά παιχνίδια μέσα, πράγμα που έβλεπα γράφοντας LOAD”$”,8 και μετά “LIST” και μετά διάλεγα το “όνομα αρχείου” που ήθελα (εννοώ πήγαινα με τον cursor πάνω – όχι του ποντικιού που δεν υπήρχε, του κειμένου) και έγραφα μπροστά από το όνομα LOAD και μετά από το όνομα ,8,1 και μετά συνήθως RUN. Και μετά περίμενα. Και περίμενα. Και περίμενα. Το 1541 drive της Commodore ήταν φημισμένο για την βραδύτητα του.
Έμαθα και τους υπολογιστές των φίλων μου. Ο Spectrum με ένα στραμπούληγμα δαχτύλων (όλες οι εντολές ήταν προτυπωμένες στο δύσχρηστο πληκτρολόγιο και έπρεπε να ξέρεις το συνδυασμό πλήκτρων για να βγει αυτό που θες) έκανε “LOAD” από την κασέτα, ενώ ο Amstrad με cat έβλεπες τα περιεχόμενα του δίσκου και με run” έτρεχες ότι θέλεις. Α και μερικά ξεκίναγαν με “|cpm” (υπήρχε δήθεν cpm loader στο παιχνίδι).
Όμως μάθαινα. Και μετά ανακάλυψα ότι εκεί στο “READY.” με την κουκκίδα, ουσιαστικά ήμουν στην “BASIC” του μηχανήματος και μπορούσα να γράψω προγράμματα! Εκεί ανοίχθηκε ένας θαυμαστός κόσμος, πήρα και βιβλία ΚΑΙ από τα πρώτα Ελληνικά. Πχ. “Η ΓΛΩΣΣΑ BASIC ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ” του Χρήστου Κοίλια “Μαθηματικού/Αναλυτή Συστημάτων” (να ‘ναι καλά ο άνθρωπος) και αργότερα πολύ πιο… ψαγμένα όπως τεχνικά της Melbourne House.
Δεν βάζω σύγκριση με το παιδί μου βέβαια, που στους περισσότερους τομείς είναι καλύτερος μου (και καλύτερος χαρακτήρας), αλλά επειδή λέμε συχνά “πόσο μπροστά είναι η σημερινή νεολαία στην τεχνολογία”… τελικά… είναι; Φτάσαμε στο σημείο που δεν τους χρειάζεται να είναι νομίζω.

Τι ρεύμα καίει;

Ένα ελαφρώς τεχνικό post που αφορά γενικώς όσους φτιάχνουν ένα PC, αλλά και για εγκυκλοπαιδική γνώση. Οι περισσότεροι τεχνικοί (και ηλεκτρολόγοι) πιθανά ήδη το ξέρουν. Υπάρχει καμιά φορά το ερώτημα αν θα πρέπει κάποιος να πάρει ένα φτηνό και μικρότερο τροφοδοτικό ή ένα ακριβότερο και μεγαλύτερο, για το computer του. Πολλές φορές τίθεται και το θέμα αν το μεγαλύτερο τροφοδοτικό “τραβάει” πιο πολύ ρεύμα (για τις ίδιες απαιτήσεις). Δηλαδή αν πάρεις ένα 450W Kinezo-Power, θα τραβάει λένε κάποιοι λιγότερο από το Corsair το 850W. Ας δούμε τα γεγονότα.
 
1) Το computer (και κάθε συσκευή) τραβάει αυτό που χρειάζεται από το τροφοδοτικό. Το τροφοδοτικό τραβάει από το δίκτυο ότι του ζητάει το computer (ή η κάθε συσκευή) συν κάτι παραπάνω που είναι το “κόστος” μετατροπής των 220V AC στα 5 και 12 DC που θέλει η συσκευή. Άρα αν ο υπολογιστής θέλει 100W, τότε θεωρητικά το τροφοδοτικό θα τραβήξει κάποιο παραπάνω ποσοστό, άσχετα αν το τροφοδοτικό είναι 300W ή είναι 1200W.
 
2) Το ίδιο συμβαίνει και με τους φορτιστές των κινητών σας. Ένα κινητό για να φορτίσει θέλει 5V και πχ. 1Amp για να φορτίζει την μπαταρία του, θα τραβήξει τα ανάλογα W από την πρίζα. Αν το τροφοδοτικό μπορεί να φορτίσει και ένα tablet, δίνοντας μέχρι 2.4A (πχ.) τότε δεν σημαίνει ότι τόσα θα τρώει και αν βάλετε ένα μικρό κινητό επάνω. ΠΡΟΣΟΧΗ, εδώ έχουμε ένα επιπλέον πράγμα όμως. Πολλές συσκευές που φορτίζονται, αν βρουν παραπάνω Amps, παίρνουν (κάποια) παραπάνω. ΑΛΛΑ αυτό δεν είναι κακό γιατί φορτίζουν γρηγορότερα! (το εφέ στην μπαταρία κλπ. είναι άλλο θέμα συζήτησης – πάντως έχουν γίνει αυτά τα κυκλώματα ΠΟΛΥ εξυπνότερα τα τελευταία χρόνια ας πω μόνο αυτό).
 
2) Πάμε πάλι στα τροφοδοτικά. Τα καλά τροφοδοτικά, έχουν κάποια χαρακτηριστικά που έχουν μεγάλη επιρροή στην κατανάλωση (στη θεωρεία – για την πράξη θα πω στο τέλος). Πχ. το λεγόμενο “80 plus” (και δίπλα κάποιο… μετάλλιο πχ. silver, gold, platinum). Αυτό σημαίνει πόσο καλά μετατρέπουν το ρεύμα του δικτύου σε ρεύμα για χρήση στη συσκευή. Άρα ένα τροφοδοτικό χωρίς 80 plus, μπορεί να ζητάει για 100W της συσκευής 140W (!) από το δίκτυο, ενώ ένα 80 plus gold, να ζητάει λιγότερα από 110W!
 
3) Άλλο χαρακτηριστικό των καλών τροφοδοτικών, είναι το λεγόμενο PFC (Power Factor Correction), το οποίο με απλά λόγια κάνει πιο αποδοτικό το εναλλασσόμενο ρεύμα του δικτύου. Θα έχετε διαβάσει και για κάτι συσκευές (που μέσα έχουν απλώς κάτι πυκνωτές) που υποτίθεται τις βάζετε στην πρίζα και σας… κόβουν κατανάλωση. Αυτό κάνουν. “Φορτώνουν” το δίκτυο ώστε να μην καίει “κούφιο” ρεύμα. Δεν μπορώ να μην το γράψω πιο απλοϊκά χωρίς να μου επιτεθούν οι ειδικοί.
 
4) Επίσης τα καλά, είναι εξυπνότερα. Μπορεί να έχουν έναν (δυο, τρεις) ανεμιστήρες, που όμως όταν δεν τους χρειάζονται να τους κλείνουν ή να τους βάζουν σε ελάχιστες στροφές. Αποτέλεσμα πιο ήσυχη λειτουργία ΚΑΙ οικονομία.
5) Το φτηνό τροφοδοτικό πιθανά έχει μικρότερη (και αν δεν είναι γνωστή μάρκα και αμφίβολη) εγγύηση. Ένα καλό τροφοδοτικό μπορεί να έχει και 5 χρόνια!
 
Αν βάλουμε όλους αυτούς τους παράγοντες, ίσως έχουμε επιβεβαίωση ότι το “φτηνό είναι ακριβό και το ακριβό είναι φτηνό”.
Πρόσφατα είπα να το δω στην πράξη μια και έχω ένα μετρητή κατανάλωσης σε ένα ντουλάπι παρατημένο…
Έβαλα λοιπόν στο ίδιο (αδύναμο με Linux) μηχάνημα δυο τροφοδοτικά (εεε… το ένα μετά το άλλο) και έβαλα να δω τι ψάρια πιάνουμε, από τη μια με ένα 550W no-name και από την άλλη με ένα modular Corsair 850W (80+ gold certified).
Ξεκινώντας με το no-name που ήδη είχα στο μηχάνημα, διαπίστωσα ότι είχα κατανάλωση 8.1W με ΚΛΕΙΣΤΟ το μηχάνημα. Δηλαδή το τροφοδοτικό για να κάθεται (με ανοιχτό το κουμπάκι του), ήθελε 8.1W. Λίγο, αλλά ήθελε.
Ανοίγοντας το μηχάνημα για να bootάρει, η ζήτηση κειμενόταν στα ~124W.
Όταν έφτασε στο login, άρχισε να παίζει μεταξύ 90~100~120W προφανώς όσο ξεκινούσαν services κλπ. Ας πούμε 90-100.
Κάνοντας login, στο desktop είχα 89W (όταν ηρέμησε) και όταν έσβησε και η οθόνη (η οποία ΔΕΝ ήταν πάνω στον μετρητή, αλλά προφανώς κοιμίζει και άλλα πράγματα το Linux όταν σβήνει την οθόνη) έπεσε περίπου 1W πιο κάτω.
Έβαλα μετά το τεράστιο Corsair. Πρώτη διαπίστωση, ο ανεμιστήρας του δεν άναψε. Βασικά δεν άναψε ποτέ…
Πρώτο σοκ. Το Corsair σβηστό, ζητούσε… 4.7W. Λίγα και τα δυο, αλλά σχεδόν τα μισά το Corsair, δεν γίνεται να αγνοηθεί. Εξάλλου όταν μιλάμε για μηχανήματα που δουλεύουν λίγες ώρες την ημέρα, η κατανάλωση του “off” είναι σημαντικός παράγοντας.
Όταν bootαρε, παίζαμε περίπου στα 88W (!!!).
Στο login screen “έκατσε” περίπου στα 75W.
Στο desktop έπαιζε μεταξύ 81W και… 75W, ενώ όταν έσβησε η οθόνη έπεσε αντίστοιχα με το άλλο ~1W.
Νομίζω δεν χρειάζεται να πω τίποτα άλλο για τη διαφορά. Θα πει κάποιος, ναι αλλά η διαφορά στην τιμή είναι αρκετή. Ναι πιθανά είναι. Αλλά αν τα συμψηφίσει κάποιος σίγουρα δεν είναι πρακτικά τόση (ή ίσως να είναι τελικά ανάποδα τα πράγματα από ότι φαίνονται στο ράφι)…
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com