Ένα μικρό post, ίσα ίσα για να ξυπνήσω το κοιμισμένο μου blog και να διαφημίσω την επιλογή που (ξανα)έκανα πριν 3 χρόνια να επιστρέψω στο UNRAID. Έχοντας για οδηγό το προηγούμενο post (part 5), ουσιαστικά κάνω up-to-date την τότε πληροφορία.
Το array που έφτιαξα πριν 3 χρόνια έχει αναβαθμιστεί αρκετά και την περίοδο αυτού του post έχει φτάσει τα 47TB (usable), αλλά έχω περίπου 6 ελεύθερα. Οι δίσκοι είναι πια 2 x 8TB (ο ένας είναι ο parity) + 9 x 4TB + 1 x 3TB + 1TB M.2 cache disk. Ουσιαστικά σιγά σιγά άλλαζαν οι 3TB (δυνατότητα που έχεις λόγω UNRAID και χωρίς να αφήνεις unused space λόγω μεγέθους δίσκων) και πριν φύγει ο τελευταίος, μια ζημιά (που έφταιγα) οδήγησε στο να μεταβώ στην υποστήριξη πια έως 8TB δίσκων (αφού το parity έγινε 8ΤΒ, μπορώ σιγά σιγά να αλλάξω όποιο δίσκο θέλω με 5άρη, 6άρη, 8άρη). Το υπόλοιπο hardware επίσης αναβαθμίστηκε, έχει αρκετά δυνατό CPU (non-server βέβαια), έχει 32GB RAM για να είμαι άνετος με τα (λιγοστά) VM που έχω και ενδιαφέρον έχει ότι έχει πια 10Gbit LAN, σε 10Gbit switch. Βέβαια μόνο το main PC μου “ανταποκρίνεται” με ανάλογο 10Gbit LAN, αλλά αυτό μου αρκεί. Στην πράξη το main PC είναι σαν να χρησιμοποιεί εσωτερικό του δίσκο (συνήθως). Τα shares ε΄ίναι πια αρκετά οργανωμένα (αν και ειδικά τα προσωπικά δεδομένα, θέλουν πάντα πολύ μάζεμα), τα υπόλοιπα μέλη του σπιτιού έχουν και προσωπικά δικά τους κλπ. Τα ενεργά (και μη ενεργά αλλά έτοιμα προς χρήση – μου αρέσει να τα ανοιγοκλείνω όταν τα χρειάζομαι τα μη βασικά) docker containers είναι πια αρκετά (σχεδόν 40), η υποδομή εξακολουθεί να βασίζεται σε NethServer (σε αναμονή για NS8 ή αν εμφανιστεί κάτι καλύτερο free, που από ότι έχω δει, δεν περιμένω κάτι). Ουσιαστικά ότι στο part 4 εμφανίζεται σαν εκκρεμότητα, έχει κλείσει. Κυρίως έχει κλείσει με λύση (ακόμα και καλύτερη από ότι σχεδίαζα), αν και 2-3 non-critical απλά δεν ασχολήθηκα ποτέ. Δε θα μπω σε παραπάνω λεπτομέρειες. Αν ενδιαφέρει κανέναν, ρωτάει συγκεκριμένα.
Γενικά τη λύση UNRAID + NethServer τη συνιστώ τόσο πολύ, που έχει μπει και σε πελάτη πια. Υπόψη ότι π΄άντα φροντίζω να μαθαίνω (και να δοκιμάζω σε VM) τις εξελίξεις “ανταγωνισμού” στα δυο αυτά προϊόντα, αλλά δεν έχω βρει κάτι ακόμα να με κάνει να πω ότι θα αλλάξω κάτι.
Αυτό πιθανότατα είναι το τελευταίο part, αφού μένουν μεν εκκρεμότητες, αλλά το πράγμα έχει πάρει ροή και πιστεύω θα καλυφθούν οι ανάγκες (ή κάποιες θα προσαρμοστούν).
Οι αντιγραφές τελείωσαν. Έγιναν όλες οι μεταφορές από τους δίσκους data που ήταν NTFS (και μετά έμπαιναν στο array με XFS), ο τελευταίος έγινε parity. Είχα κάποια errors αλλά recoverable (περισσότερο transient) και -ΕΚΠΛΗΞΗ- ΚΥΡΙΩΣ από τους δυο Seagate που μου έχουν μείνει (έχω πει ότι δεν θα ξανα-αγοράσω Seagate;…). Επίσης έκανα mount το παλιό σύστημα (δυο partitions) και πήρα από αυτό ότι “every day” αρχεία είχαν μείνει εκεί (και κάποια setting files που θέλω να έχω φυλαγμένα ακόμα και να μην έχω SBS). Ο δίσκος αυτός (SSD 480GB… θα δω τι θα τον κάνω) και ο 1TB που είχα για backups (και τώρα δεν χρησιμοποιείται αφού τα backups των πιο σοβαρών αρχείων μένουν στο array), έχουν μείνει unmounted μέσα στο μηχάνημα, μέχρι να χρειαστώ το χώρο (να μπουν άλλοι δυο δίσκοι στο array). Το array είναι στα 27TB με περίπου 8 ελεύθερα, με “συντηρητικούς” δίσκους 3TB. Άρα άνετα μεγαλώνει ΠΟΛΥ περισσότερο, αφού είπαμε έχω δυο κενές θέσεις και μετά από αυτές, μπορώ σιγά σιγά να αντικαθιστώ και με μεγαλύτερους αν θέλω (αυτό είναι το πλεονέκτημα του RAID4… μπορείς να μεγαλώνεις και ένα ένα δίσκο, απλά κρατώντας μεγαλύτερο ή ίσο δίσκο για parity). Αλλά όμως ο χώρος περιέχει μερικά TB που είναι προς καθάρισμα έτσι κι αλλιώς, οπότε αυτά είναι μακρινά. Οι δίσκοι εννοείται κάνουν spin-down όταν δεν χρησιμοποιούνται ενώ και τα folder listing κρατιούνται σε cache οπότε δεν κάνουν spin-up χωρίς λόγο. Τα shares έχουν όλα το security που πρέπει (με απλό SMB αυτή τη στιγμή, χωρίς ο unRAID να είναι μέρος κάποιου AD – more on this later – καθώς και 1-2 shares σε NFS λόγω NethServer), καθώς επίσης και ρυθμίσεις για το πως να “σπάνε” τα folders στους δίσκους όταν χρειαστεί (τα καλά του RAID4 και του unRAID, αφού οι δίσκοι ΚΑΙ χωριστά μπορούν να χρησιμοποιηθούν άνετα και να έχουν συγκεντρωμένα – όσο γίνεται – τα αρχεία που ανήκουν στους ίδιους φακέλους, αντί να είναι σκόρπια παντού).
Μια παρένθεση άσχετη, για το πόσο καλό είναι το 100/10 από το FttH σπίτι. Σε άλλο χώρο (γραφείο) που έχει επίσης 100/10 (και μια χωριστή 200/20), άνοιξα share (απευθείας, χωρίς χρήση streaming servers) και έβαλα να παίξει full HD ταινία από το server μου σπίτι. Δηλαδή διπλό click στο video file και άνοιγμα με VLC. Έπαιξε ΚΑΝΟΝΙΚΑ. Ακόμα και το seek έκανε 2-3 δεύτερα να “φτάσει”.
Με την ευκαιρία την παραπάνω να πω ότι εννοείται έλυσα το θέμα με το 100Mbit Ethernet. Την παλιά κάρτα (που παίζει να είναι απλώς 100άρα τελικά και όχι να υπάρχει πρόβλημα) την άφησα μέσα (μέχρι να χρειαστώ το χώρο) αφού υποστηρίζεται backup connection από το unRAID και μια PCIe 1000άρα “ανάσανε” το δίκτυο. Μάλιστα ήθελε ΚΑΙ αυτό να με κουράσει, αφού στην αρχή δεν την έβλεπε, άλλαξα PCIe θέση, την είδε αλλά δεν φαινόταν στην πραγματικότητα πριν γίνει κάποιο configuration στο unRAID (και μετά όχι απλά να τη δει, αλλά να τη δει και πρώτη).
Όσο αφορά τις υπόλοιπες εκκρεμότητες που προχώρησα…
Μπήκε docker με duplicate finder. Ανοίγει δικό του web tab με γραφικό interface (δηλαδή σύνδεση σε γραφικό περιβάλλον μέσω VNC), επιλέγω φακέλους που θέλω να τσεκαριστούν αν έχουν duplicates και ψάχνει. Είναι εφάμιλλο με αυτό που είχα συνηθίσει στα Windows.
Μπήκε docker με JDownloader2. Εκεί τελειώνουν οι downloaders οπότε δεν έχω κάτι να συζητήσω για αυτό.
Μπήκε docker με sync σύστημα. Ακόμα το “στρώνω”, αλλά φαίνεται να μπορεί να καλύψει και το scheduled duplication (backup) κάποιων φακέλων προσωπικών που το… απλό RAID δεν με καλύπτει. Το duplication γίνεται σε άλλους δίσκους του array (πράγμα που μόνο λύσεις σαν το unRAID το κάνουν και όχι κανονικά RAID συστήματα). Αν παίξουν σωστά τα schedules ΚΑΙ μπορέσει να χρησιμοποιηθεί εύκολα και για το περιοδικό mirroring που κάνω με USB δίσκους (με emulation stuff), θα είμαι καλυμμένος.
FTP δεν θα βάλω. Δεν μου χρειάζεται ακόμα. Υπάρχουν έτοιμες λύσεις και στο unRAID και στο NethServer και σε plug-ins πιο “σπέσιαλ”.
Στρώθηκε αρκετά το NethServer, είναι σε λειτουργική κατάσταση (σχεδόν) πλήρως. Υπάρχουν θεματάκια που κοιτάμε.
Σε ότι αφορά το mail, τα PST files μπήκαν σε ένα share (NFS και όχι “στεγνό” mount αφού το CentOS δεν υποστηρίζει 9p filesystem τελικά) και έγιναν “αρκετά καλά” import κατευθείαν στο WebTop service. Υπάρχουν πράγματα που δεν δούλεψαν σούπερ (ειδικά σε ότι αφορά δευτερεύοντες φακέλους), αλλά δεν είναι πρόβλημα, γιατί το Outlook δουλεύει κανονικά (και mobile clients επίσης) και έτσι “εκκρεμότητες” του PST μπορούν να καλυφθούν και απευθείας από το Outlook (drag-n-drop). Το web client είναι άριστο. Υπάρχει ένα θέμα ακόμα με το αν συγχρονίζουν σωστά επιπλέον φάκελοι. Πιστεύω θα στρώσει το θέμα.
Γίνεται κανονικά λήψη (με IMAP connector) και αποστολή (με smarthost). Ακόμα δεν δοκίμασα να φέρνω gmail και yahoo (που έκανα στον SBS) αλλά υποψιάζομαι ότι θα δουλέψει.
Τα rules φαίνεται να παίζουν. Φτιάχνω όμως νέα, δεν έχω μεταφέρει τα παλιά (δεν ξέρω αν γίνεται καν, ευκαιρία για καθάρισμα).
Σε ότι αφορά contacts και calendar και για αυτά δούλεψαν ΧΟΝΤΡΙΚΑ τα import scripts, με αντίστοιχα θέματα που μπορούν να λυθούν από το Outlook. Υπάρχει ακόμα όμως θέμα για να παίξουν σε Outlook και mobile clients. Υποτίθεται το ActiveSync θα το έλυνε αυτό αλλά κάνει νάζια, όπως και το CardDAV/CalDAV. Θα δείξει.
Τι άλλο έκανα που δεν το είχα σχεδιάσει;
Έβαλα plug-in να μου λέει τι ανοιχτά streams παίζουν από το server (και αν θέλω να πετάξω κάποιον).
Έβαλα πρόβλεψη για S3 (sleep), αλλά θα δω αν το αξιοποιήσω και πως.
Έβαλα άλλα χρήσιμα scripts που δεν χρειάζεται χωριστή αναφορά.
Έβαλα… HandBrake (σε Docker) και μπορώ να κάνω ότι media θέλω recode εκεί απευθείας στο server.
Έβαλα MediaInfo (σε Docker) για να βλέπω απευθείας στο server τι CODECs χρησιμοποιεί κάποιο media file.
Τι μένει να γίνει;
Οι εκκρεμότητες mail/contact/calendar που λέω από πάνω.
Media stream plug-ins. Να μπορώ να streamάρω απευθείας στην TV θα ήταν σούπερ. Ή μέσω web όπου θέλω. Υπάρχουν λύσεις, αλλά ψάχνω ποια είναι καταλληλότερη.
Τα PC έχουν μείνει σε workgroup. Στην πραγματικότητα δεν με καίει τρομερά να ξαναμπούν σε domain (που υπάρχει στον NethServer), θα δείξει. Δεν τρελαίνομαι να κάνω και συνεχώς migration των profiles. (άσχετη παρένθεση, το HTCP χάλασε, δεν ανάβει καν… δεν έχω προλάβει να ασχοληθώ… ένας λόγος που θέλω να παίξει streaming στην TV).
Στο ίδιο θέμα, δεν έχει μπει ούτε ο unRAID είπαμε σε domain. Είναι προβληματική διάβασα η σύνδεση, όταν δεν υπάρχει χωριστός Windows ή SAMBA server, είναι πολύπλοκη η διαδικασία να γίνει join ενώ ο SAMBA server είναι σε VM μέσα στο ίδιο το unRAID. Θα χρειαστεί προσωρινό VM σε άλλο μηχάνημα, θα βγαίνει εκτός domain σε κάθε στραβή… Θα δείξει. ΔΕΝ με καίει γιατί και το απλό SMB παίζει άριστα (ειδικά εφόσον τα user credentials τελικά είναι ίδια).
Δεν έχει δοκιμαστεί το Jabber, ούτε το Mattermost.
Ψάχνω μήπως βρω καλύτερη λύση για DNS, αλλά δεν με καίει τρομερά γιατί τη δουλειά μου την έκανα (αφού ξέρω πως να “μπερδέψω” τέτοια πράγματα ώστε να δουλεύουν).
Δεν ασχολήθηκα ακόμα με το rClone για να φέρω “τοπικά” τα cloud services μου. Αν θέλω.
Δεν έβαλα ακόμα torrent client γιατί ψάχνομαι τι ακόμα (υπάρχει και ο αγαπημένος μου qBitTorrent, αλλά προτιμώ να κάνω re-evaluate πρώτα).
Αυτά. Πιθανά για τις λεπτομέρειες που μένουν να μην γραφτεί άρθρο (κούρασες μεγάλε), οπότε, με γεια!
Πρώτα από όλα η αλλαγή θα είναι (σχεδόν) εξ’ ολοκλήρου σε software. Δεν θα είναι αλλαγή hardware. Οι μόνες αλλαγές που θα γίνουν, είναι (α) Να μεταφέρω το license του unRAID σε ένα κάπως μεγαλύτερου χώρου (για άνεση, στην πράξη και τα 2GB είναι μια χαρά) και μικρότερου όγκου (για να μην εξέχει πολύ αφού θα είναι μόνιμα επάνω). (β) Να βάλω επάνω στο μηχάνημα (ports υπάρχουν) έναν SSD για να εξυπηρετήσει το caching + το να τρέχουν από εκεί Docker containers και VMs. (γ) Κάποια στιγμή οι δυο δίσκοι που “περισσεύουν” (500άρης με OS και running data + 1TB backup), θα βγουν για να μπουν στη θέση τους μεγαλύτεροι για να αυξηθεί ο χώρος του array. (ο χώρος στο κουτί είναι για 12 x 3.5″ δίσκους – ενώ το 2.5″ caching θα βιδωθεί κάπου στο κουτί)
Όμως πέρα από το unRAID που από μόνο του ΔΙΝΕΙ κάποιες λειτουργίες πέρα από το να είναι array… τι άλλο θα βάλω για να καλύψω ότι έκανε ο SBS2011; Αρχικά έψαξα μπας και τη γλυτώσω με σπαρτιάτικα Docker containers. Όχι. Μακριά από πλήρη κάλυψη. Οπότε θα μπει στο χορό και κάποιο virtual machine. Υπάρχουν λύσεις Open Source. Έκανα evaluate 4-5. Ξέμειναν 3, ClearOS, NethServer, Zentyal (αλφαβητικά). Γρήγορα έφυγε και το ClearOS. Η τωρινή “πάλη” είναι μεταξύ των δυο. Έχει γίνει αρκετό evaluation (έχουν ξαναστηθεί 2-3 φορές το καθένα)… Έχω αρχίσει να καταλήγω.
Όλα δείχνουν ότι θα πάω στο NethServer. Το γιατί, θα το αναλύσω, αλλά ας δούμε όμως πρώτα τι θα καλύψει το unRAID από μόνο του.
unRAID
Το unRAID, από την εποχή που το ξαναχρησιμοποιούσα, όπως είπα άλλαξε πολύ. Από ένα ερασιτεχνικό “fan” project που ο προγραμματιστής του είχε βιαστεί να το κάνει commercial, έχει γίνει ένα προϊόν που υπάρχουν εταιρίες που το εμπιστεύονται πια. Σαν features, ο πυρήνας του και η λογική του δεν έχει αλλάξει τρομερά (είναι κατά βάση μια flexible RAID4 λύση), αλλά τελικά έχει ασπαστεί τη φιλοσοφία των plug-ins (πράγμα για το οποίο ήμουν ένας από αυτούς που είχαν αγωνιστεί 10+ χρόνια πίσω να γίνει και είχα γίνει και κακός – αλλά ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ, story of my life – έγινε ότι έλεγα ότι πρέπει να γίνει… έχω τουλάχιστον 2-3 άλλα παραδείγματα σε άλλα προϊόντα που το έχω “ξαναπάθει” αυτό). Ότι προσφέρει αυτή τη δυνατότητα αλλάζει ΤΕΛΕΙΩΣ το σύστημα. Αν βάλουμε ότι πίσω από την plug-in δυνατότητα, δίνει δυνατότητα για Docker containers αλλά και full Virtual Machines, καταλαβαίνει κανείς ότι ανάλογα πόσο αντέχει το μηχάνημα μπορεί κάποιος να κάνει ότι θέλει. Πχ. θα μπορούσα να ξαναστήσω τον SBS2011 μέσα σε VM αν ήθελα.
Ας δούμε για τι πράγματα θα χρησιμοποιήσω το unRAID “αμιγώς”…
Πρώτα από όλα το file sharing θα γίνει εννοείται από εκεί (αυτό είναι όλο το νόημα). Μάλιστα όπως φαίνεται υπάρχει δυνατότητα τα permission να είναι από Active Directory, πράγμα που μάλλον θα χρησιμοποιήσω. Το που θα βρω Active Directory το συζητάμε αλλού.
Το backup όποιων πραγμάτων πρέπει να γίνονται backup, θα το αναλάβουν plug-ins του unRAID.
Φαίνεται να υπάρχουν Dockers για Drobox sync, αν και μάλλον θα παίξει κάποια πιο γενική λύση cloud sync, όπως το RClone.
Φαίνεται να υπάρχουν plug-ins σχετικά με duplicate discovery (μου είναι απαραίτητο), μέσω hash checking βέβαια.
Μάλλον γίνεται να έχω JDownloader2 στο unRAID! (πάλι Docker!)
Υπάρχει εννοείται ενσωματωμένο file transfer (για να γίνονται τοπικά πράγματα που δεν χρειάζεται να εμπλέκεται PC).
Υπάρχει δικό του FTP.
Υπάρχουν διάφορα plug-ins για media services (πχ. Plex) και φυσικά θα διερευνηθεί το θέμα για την καλύτερη περίπτωση.
Υπάρχει torrent client σε plug-in.
Η όλη διαχείριση γίνεται από web.
Όμως τι γίνεται με όλα τα άλλα που μπορούσα να κάνω στον SBS2011 που τελικά ήταν ένα Windows desktop με όλες τις ευκολίες του; Εκεί θα αναλάβει τα ηνία κάποιο (ή κάποια) Virtual Machine. Με αρχηγό όπως φαίνεται το…
NethServer
Ο NethServer νίκησε στο… νήμα το Zentyal, για να αναλάβει το κομμάτι των services που έχω καλομάθει να έχω τοπικά (αν και ξέρω την τάση να φεύγουν όλα στο cloud – όμως το μηχάνημα υπάρχει ήδη, το Internet του σπιτιού είναι πια μια χαρά και δεν θέλω περαιτέρω κόστη).
Ας δούμε τι θα κάνει ο NethServer και μετά βλέπουμε γιατί νίκησε στο νήμα το Zentyal (αλλά μετά τη γραμμή τερματισμού συνεχίζει να μεγαλώνει την απόσταση από τον αντίπαλο του)!
Προσφέρει πλατφόρμα Chat. Για την ακρίβεια πλατφόρμες Chat. Προσφέρει το κλασικό Jabber, αλλά προσφέρει και Mattermost που επιτρέπει full collaboration σαν το Slack ή το Microsoft Teams.
Προσφέρει (ΒΑΣΙΚΟ), Active Directory. Γίνεται κανονικά Domain Controller (Samba 4), οπότε τα Windows 10 Pro μηχανήματα μου θα συνεχίσουν να έχουν κεντρική διαχείριση access (θα γίνει profile migration). Οι δυνατότητες είναι βασικές, αλλά φαίνεται να υπάρχουν extensions από άλλους που εμπλουτίζουν τη διαχείριση.
Για ότι αφορά τις δυνατότητες του Exchange, αυτές έρχονται με δυο τρόπους και μάλλον θα χρησιμοποιήσω το δεύτερο, που στις δοκιμές μου φάνηκε πιο πλούσιος. Υπάρχει και “σκέτο” email μέσω RoundCube που είναι αγαπημένο των Linuxάδων, αλλά δεν θα το πλησιάσω (το δοκίμασα), δεν είμαι τόσο μαζοχιστής.
SOGo. Μια συμπαθέστατη πλατφόρμα email, με Contacts και Calendar, αλλά και ActiveSync. Φυσικά και web access πέρα από POP/IMAP.
WebTop5. Μια ακόμα πιο συμπαθής πλατφόρμα. Έχει ότι η παραπάνω, σε πιο “πλούσιο” βαθμό. Παίζει να έχει και δικό της chat (δεν το έχω βρει ακόμα) και ίσως και με video! (ίσως δεν υπάρχει στο Team edition)
Σε συνέχεια των δυνατοτήτων του Exchange, υπάρχει Anti-Spam, υπάρχει Anti-Virus (ClamAV), υπάρχει mail connector (χρησιμοποιούσα τον POP Connector του SBS2011), υπάρχει δυνατότητα Smarthost. Υπάρχει και δυνατότητα Graylist που δεν είχε ο Exchange.
Τέλος δίνονται αρκετά (όχι όσο πλούσια θα ήθελα) network services, όπως DNS (φτωχό, α λα router) και DHCP. Αν και το δεύτερο ίσως δεν το δουλέψω πια (και βάλω το router να κάνει τη δουλειά όπως όλοι). Το συγκεκριμένο θέμα θα το ψάξω περισσότερο, ίσως βρω καταλληλότερα plug-ins του unRAID ή και χωριστό VM (pfSense). Δεν σκοπεύω να χρησιμοποιήσω το NethServer για firewall, proxy κλπ. αν και έχει και τέτοιες δυνατότητες.
Πολλά από τα παραπάνω τα προσφέρει και το Zentyal. Αλλά στήθηκαν και τα δυο σε VM, δοκιμάστηκαν μέρες και ενώ η αρχική μου τάση ήταν στο Zentyal (είναι πιο “όμορφο” και εύκολο), θα πάω προς NethServer. Εδώ παραθέτω τα στοιχεία σύγκρισης που ασχολήθηκα. Δεν ήταν πλήρης σύγκριση, αλλά μόνο σε στοιχεία που ενδιέφεραν εμένα. Όμως και πάλι είδα ότι και σε αυτά που δεν χρησιμοποιώ, ο NetServer έδινε περισσότερα. Για να δούμε μια μικρή σύγκριση των δυο λοιπόν…
Το Zentyal έχει πολύ πιο “σωστό” web interface. Ωραία χρώματα, χωρίς υπερβολές και τα περισσότερα πράγματα είναι εκεί που πρέπει. Ο NethServer έχει δυο web interfaces. Το παλιό που είναι περισσότερο σαν μια μεγάλη λίστα με options αριστερά και το νέο που χρησιμοποιεί μεγαλύτερο βάθος από παρακλάδια, αλλά δυστυχώς δεν είναι ακόμα μοιρασμένα όπως πρέπει και γενικά θέλει δουλειά. Υποθέτω αυτό θα βελτιωθεί γιατί τώρα ήταν το πρώτο release με αυτό το interface ενεργό για όλους. Ωστόσο υπάρχει το φαινόμενο ότι υπάρχουν features που τα βρίσκεις άνετα στο παλιό και στο νέο μπορεί και να μη τα βρεις καθόλου, αλλά και το αντίθετο (νέα “apps” έχουν προστεθεί μόνο στο νέο). Επίσης στο νέο interface υπάρχουν και πράγματα σε ΑΣΧΕΤΑ σημεία! Ωστόσο λειτουργικά κάνεις ότι χρειάζεσαι, απλά μπορεί να χρειαστεί βόλτα προς το παρόν και στα δυο interfaces. Παρ’ όλη την δικαιολογημένη γκρίνια στο interface του NethServer, το νέο του GUI, προσφέρει και κάποια πράγματα που δεν προσφέρει καθόλου το Zentyal (εκτός αν μπεις με ssh που έτσι κι αλλιώς έχει και το άλλο). Πρώτα από όλα έχει κονσόλα εκεί μέσα στο web interface του! Δεν χρειάζεσαι ssh! Επίσης όλα τα logs είναι σε λίστα και τα βλέπεις άνετα.
Το Zentyal επίσης έχει και πιο “streamlined” Active Directory configuration. Βλέπεις το directory, βάζεις πράγματα, μπορείς να φτιάξεις units κλπ. Το NethServer αν και το έχει “κάτω από το καπό” (εξάλλου και οι δυο με Samba 4 παίζουν), δεν στο δείχνει, αλλά αν θες “βάθος” υπάρχουν κάποια plug-ins να βοηθήσουν.
Εκεί είναι και το μεγάλο κόλπο του NethServer. Πολύ περισσότερα plug-in apps. Είναι πολύ πιο πλήρες. Τα παραπάνω του Zentyal είναι ότι έχει RADIUS (δεν μου χρειάζεται), έχει καλύτερο DNS (θα ήθελα, είναι η μεγαλύτερη έλλειψη), έχει πραγματικό Certificate Authority (επίσης σημαντικό σχετικά, στα δικά μου setup). Αλλά κάπου εκεί τελειώνει το Zentyal. Ο NethServer έχει πραγματικά περισσότερα services (από FAX, μέχρι 2-3 groupware και private cloud). Μάλιστα (και κάπου εκεί τελείωσε το θέμα για μένα) φαίνεται ότι ο Zentyal είναι επικεντρωμένος στους developers του, ενώ ο NethServer (όπως και το unRAID που είναι από κάτω του) επιτρέπει την προσθήκη (δυστυχώς μέσω κονσόλας ακόμα) άλλων “repositories” και άλλοι προγραμματιστές έχουν εμπλουτίσει ΠΟΛΥ το σύστημα. Εγώ θα χρησιμοποιήσω τουλάχιστον 2-3 επιπλέον plug-ins που δεν δίνονται καν στο “core” NethServer.
Οπότε φτάνουμε στο δια ταύτα. Κάποιες τον ημερών θα αρχίσει μια διαδικασία που περιγράφεται περιληπτικά (χωρίς τα έκτακτα) ως εξής:
Σήκωμα των βασικών email accounts σε PST μέσω Outlook.
(Δεν χρειάζεται backup αρχείων γιατί οι δίσκοι που χρησιμοποιεί ο SBS θα παραμείνουν μέχρι νεωτέρας στο μηχάνημα και θα μπορούν να γίνουν mount στο unRAID για διάβασμα ή και να ξαναbootάρει ο SBS αν χρειαστεί).
Βασικό στήσιμο unRAID. Βάζω τα βασικά docker container και ένα VM με το NethServer.
Βασικό στήσιμο του NethServer.
Profile migration σε νέο domain για τα PC (υπάρχει εργαλείο).
Αφού έχω (εκτός απροόπτου) βασικό “δίκτυο” με email, domain και κάποια βασικά services, βάζω το Outlook να συνδεθεί και “ρίχνω” πίσω από τα PST τα mail στο νέο server (μάλιστα φαίνεται να υπάρχει και script που το κάνει!). Αυτό ήταν βασικό για εμένα (και με σταμάτησε από πολλά Internet based mail services), αφού έχω πιάσει ΕΠΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΑ τον εαυτό μου να ψάχνει mail ίσως και 10 ετών πίσω (κάποιου πελάτη, κάποιας αγοράς, οτιδήποτε) και δεν θέλω να το χάσω. Ο όγκος δεν είναι τόσο μεγάλος, αλλά είναι αρκετά μεγάλο για ιδιωτικά hosting (δηλαδή θα με κάλυπταν μόνο cloud services από Google ή Microsoft, που σήμαινε ετήσιο κόστος).
Σιγά σιγά πέρασμα ένα ένα δίσκο του παλιού array. Mount το NTFS, πέρασμα του content σε δίσκο του array, φορμάρισμα του NTFS, πέρασμα στο array – μέχρι να τελειώσουν οι 10 δίσκοι.
Οι δυο τελευταίοι (SBS + live data + bare metal backup), πιθανά θα φύγουν μετά από καιρό όταν εμπιστευτώ το νέο σύστημα και θα δοθεί χώρος για άλλους 2 δίσκους στο array.
Αυτό είναι το τελευταίο άρθρο που αφορά τη σχεδίαση και επιλογή του νέου NAS/home-server και μάλλον θα υπάρξουν επόμενα (όπως παλιότερα) που αφορούν την πραγματική υλοποίηση.
Ο τίτλος μπορεί να λέει “δοκιμή” (review), αλλά το πραγματικό review είναι μάλλον μικρό και στόχος είναι περισσότερο η εξιστόρηση για την… εξιστόρηση.
Το άρθρο δεν παρουσιάζει το παραμικρό ενδιαφέρον στους μη σχετικούς με το θέμα (ή wannabe σχετικούς).
Πρόσφατα βρέθηκε στα χέρια μου ένα X-56 HOTAS (hands-on throttle and stick), σε αντικατάσταση (μέσω εγγύησης Logitech) ενός X-55 που είχα περίπου ενάμιση χρόνο, που και αυτό με τη σειρά του είχε αντικαταστήσει ένα X-45 (που είχα χρόνια και χρόνια) και που πριν από αυτό είχα ένα Thrustmaster Top-Gun Fox 2 Pro (το οποίο έτυχε και είχα ακόμα και το δοκίμασα προχτές, απογοητεύτηκα και το πέταξα!). Αυτά τα χειριστήρια για όποιον δεν κατάλαβε ήδη, έχουν σχέση με “πέταγμα” (και μόνο). Είναι άχρηστα σε παιχνίδια οδήγησης (εκτός αν έχετε τρελή φαντασία), άχρηστα σε arcade, FPS κλπ.
Καταλαβαίνετε ότι ήθελα να έχω επαφή με “σπορ” του πετάγματος, αν και ποτέ δεν το καλλιέργησα ιδιαιτέρως, από την εποχή που είχα σοκαριστεί βλέποντας στον Commodore 64 το Flight Simulator II (τότε της SubLogic), αλλά και το αρχικό Elite – φυσικά τότε ούτε λόγος για αναλογικά χειριστήρια. Από τότε πέρασε πολύ νερό στο αυλάκι και έκανα “βηματάκια” προς το HOTAS (που μου άρεσε και οπτικά ως geek), φροντίζοντας να μην αδειάσει το πορτοφόλι.
Πριν περάσω στο κυρίως review, μια μικρή (ναι οκ χαχαχα) αναφορά ιστορική, αλλά και στον περίεργο τίτλο που έβαλα και μια αναφορά και στο support της Logitech.
Μια φορά και ένα καιρό ήταν μια εταιρία που έφτιαχνε άριστα χειριστήρια και λεγόταν Saitek. Η Saitek είχε κάποια… κολλήματα (όχι θέμα που έχει σημασία πια), αλλά έφτιαχνε κατασκευές που πάντα τις θεωρούσαν από καλές και πάνω (λαμβάνοντας πάντα υπόψη το κόστος). Έτσι έφτιαχναν όλο και καλύτερα χειριστήρια (και τιμόνια πτήσης και πεντάλ πτήσης κλπ.), με τα εξής αξιοπρόσεκτα μοντέλα (αναφερόμενος μόνο στα HOTAS):
X-45. Αυτό το είχα, πουλήθηκε, μετά από πολλά χρόνια (ελαφριάς) χρήσης. Στέκεται και σήμερα αρκετά αξιοπρεπώς.
X-52 και X-52 Pro. Εδώ έχουμε δυο παραλλαγές στο ίδιο θέμα. Για πρώτη φορά έχουμε μια οθονούλα, που έχει κάποιες (ψιλοχαζές) λειτουργίες αλλά είναι ψαρωτική. Αρκετά πλουσιότερο σε πλήκτρα από το X-52. Ο σχεδιασμός είναι λίγο προφητικός γιατί είναι πιο διαστημικός, όχι τόσο (γήινου) flight.
X-65F. Αυτό εδώ αξίζει προσοχής. Ήταν το πρώτο (και νομίζω τελικά το μόνο), χειριστήριο που ο μοχλός ΔΕΝ έκανε κινήσεις όταν τον κουνούσες, αλλά έμενε ακίνητος “αισθανόμενος” το πόσο πιέζεις και προς τα που για να στείλει το ανάλογο αναλογικό σήμα. Αυτό στη θεωρία είναι θαυμάσιο και νομίζω μάλιστα το πραγματικό F-16 (και όχι μόνο) είναι έτσι. Στην πράξη είχε θαυμαστές (λίγους – γι’ αυτό και δεν είχε συνέχεια) και εχθρούς. Εγώ είμαι προς τους δεύτερους. Θεωρώ την “πατέντα” σχεδόν όσο άχρηστη είναι μια curved TV σε ένα σαλόνι (Ωπ! Σε πόσους πάτησα τον κάλο;…). Βλέπετε curved monitor έχει νόημα, αφού έχει ΕΝΑΝ χρήστη που κάθεται σε σχετικά συγκεκριμένη θέση όπου μπορεί να μπει μέσα στο “επίκεντρο” θέασης. Curved TV δεν έχει κανένα νόημα, εκτός από το να δείχνει χαζή κρεμασμένη σε τοίχο, να μην μπορεί να δει κανείς κανονικά αν κάθεται εκτός κέντρου (ή casual viewing από μακριά) κλπ. ΑΑΑ συγνώμη για HOTAS μιλάμε (απλώς ήθελα να το βγάλω από μέσα μου)! Ε στο αληθινό F-16 λοιπόν, όταν σπρώχνεις το μοχλό ακόμα και αν δεν κινείται ο μοχλός, κινείται ΟΛΟΣ ο πιλότος μαζί με το αεροπλάνο. Οπότε υπάρχει το feedback της κίνησης στις αισθήσεις. Σπρώχνεις δεξιά και αισθάνεσαι ότι κάνεις roll δεξιά (γιατί ε… ΚΑΝΕΙΣ roll δεξιά πραγματικά), ας μη κουνιέται ο μοχλός (και βασικά ΚΑΛΥΤΕΡΑ που δεν κουνιέται). Λογικό. Στο γραφείο σου επάνω, δείχνει και είναι χαζό. Μάλιστα όλοι είπαν πόσο άχρηστο είναι το 3ο axis (πάντα έμπλεκε το roll και το yaw και όχι με τρόπο που ήθελε ο χειριστής) και ευτυχώς υπήρχε “κλείδωμα” του.
Επίσης το X-65F είχε και μια πλούσια (?) συλλογή από καντράν που μπορούσες να βιδώσεις πίσω από το throttle (από το γκάζι) και να έχεις μια εμπειρία που να μοιάζει κάπως περισσότερο με πραγματικό αεροπλάνο. Επίσης να έχεις ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ αριστερό χειριστήριο που να θέλει μισό γραφείο μόνο του. Πάντως έχει δυνατούς υποστηρικτές (όπως έχει και ο Τραμπ όμως).
X-55. Το X-55 το είχα και με υπηρέτησε αρκετά πιστά. Πρόσφατα αντικαταστάθηκε (λεπτομέρειες πιο κάτω), με το με μικρές διαφορές X-56 (που θα αναλυθούν στο review όταν επιτέλους φτάσουμε). Το X-55 όταν βγήκε, είχε προκαλέσει ένα μικρό σάλο. Ήταν μια “τίμια” παρέκκλιση από το πανάκριβο και αμφιλεγόμενο X-65F, επιστρέφοντας στα πραγματικά κινούμενα stick axis (με HALL sensors πια), επιστρέφοντας (μοιραία) στο πλαστικό και λιγοστεύοντας μπλιμπλίκια όπως έξτρα πάνελ ή οθόνες που δεν λένε τίποτα χρήσιμο. Αυτό όμως που είχε κρατήσει από το X-65F, ήταν το διπλό throttle (για δικινητήρια ή τέσπα ότι έχει νόημα να δώσεις αριστερό και δεξί γκάζι), ενώ έκανε και την επανάσταση με τον απίστευτο αριθμό διακοπτών του! (ξεπερνώντας και το X-65F σε αυτό)
Ανταγωνισμός του κυρίως από την Thrustmaster (που είχε ξεχάσει τις αστειότητες όπως το TopGun 2 Pro που είχα), με το HOTAS Cougar (δεν το θεωρώ τόσο πλούσιο όσο το X-55, αν εξαιρέσουμε τις οθόνες MFD, αλλά σίγουρα ποιοτικό) και το εκτός συναγωνισμού κοστολογικά HOTAS Warthog, που είναι ακριβώς σχεδιασμένο για να έχει τις κατάλληλες λειτουργίες για ένα… πραγματικό A-10C Warthog (ναι το αεροπλάνο).
Χ-56. Εδώ έχουμε μικρο-αλλαγές σε σχέση με το X-55, βασισμένες σε feedback από τον κόσμο, αλλά επικεντρωμένες περισσότερο στη νέα… μόδα, των διαστημικών παιχνιδιών, όπως το Elite Dangerous και το (“κάποτε ίσως κυκλοφορήσει και ίσως πλησιάζει ότι λέγανε ότι θα είναι” ή “ας είναι καλά οι χρηματοδότες του αέρα κοπανιστού”) Star Citizen. Τις διαφορές αυτές θα τις δούμε παρακάτω.
Η Saitek λοιπόν, κάποια στιγμή δεν πήγε τόσο καλά (είναι και μικρό το market των “simmers” σε σχέση με το μεγάλο όγκο gamers) και αγοράστηκε από μια εταιρία που λέγεται MadCatz. Πέρα από το cool όνομα, η εταιρία αυτή μάλλον εγγυήθηκε την… κινεζοποίηση της Saitek, αφού θα ήθελε να είναι κάτι σαν Razer (εταιρία με ultra cool gaming hardware με ανάλογη τιμή), αλλά τελικά βγήκε Razer-γιαλατζί. Στην MadCatz όμως οφείλουμε το X-56. Αυτό δεν σημαίνει ότι το σχεδίασαν αυτοί (λογικά η ομάδα της Saitek παραμένει), αλλά όσο ήταν αυτή στο τιμόνι πάντως. Αυτό δεν είναι καλό για το βιογραφικό του X-56. Αυτός ο γάμος δεν κράτησε και πάρα πολύ, μια και το τμήμα των χειριστηρίων, το αγόρασε ο κολοσσός Logitech, εταιρία που ξέρουμε όλοι μας κυρίως για mouse και keyboard καλής ποιότητας, αλλά και ηχεία κλπ.
Όταν λοιπόν “παρέλαβε” η Logitech (λίγο μετά την παρουσίαση του X-56 νομίζω), είχε ένα μικρό χαμό στα χέρια της από εγγυήσεις κλπ. μια και το X-55 (κυρίως, αλλά όχι μόνο) είχε διάφορα θέματα. Για να μη τα πολυλογούμε παραπάνω, αυτή τη στιγμή είμαστε σε εποχή Logitech μεν, αλλά δεν έχουμε δει Logitech-generation-Saitek προϊόν ακόμα. Επίσης είναι ακόμα μπερδεμένα τα πράγματα με τις εγγυήσεις (σε βαθμό να ρωτάνε “τι εγγύηση έγραφε το δικό σας κουτί;”), αλλά σαφώς οι άνθρωποι προσπαθούν σκληρά να ικανοποιήσουν τον πελάτη.
Έτσι έγινε και με εμένα. Το X-55 ήταν αγορασμένο λίγο πάνω από ένα χρόνο πίσω. Μου είχε κάποια μικροπροβλήματα, μπορούσα σχετικά να επιβιώσω μαζί του, αλλά είπα να τους κάνω την ερώτηση και “ποτέ δεν ξέρεις”. Είχα τα χαρτιά αγοράς από το εξωτερικό (από την ίδια τη Saitek σε άριστη τιμή που το είχα βρει ευκαιρία), πουθενά δεν αναφερόταν εγγύηση ενός ή δυο ετών (ή κάτι άλλο), αλλά τους έκανα αναφορά για την Ευρωπαϊκή οδηγία περί διετών εγγυήσεων. Ανέφερα τα θέματα μου (που τα αναφέρω και εδώ γιατί ειδικά το πρώτο, συναντάται συχνά και στο X-56), εξέφρασα την μη πίστη μου στο προϊόν Χ-55 (καθ’ υπερβολή, είναι αλήθεια) και τους είπα ευθέως ότι θα ασχοληθώ με RMA και μέρες χωρίς HOTAS μόνο αν έστελναν κάτι καλύτερο όπως το X-56 ή κάποιο μελλοντικό μοντέλο που δεν έχουν βγάλει ως δοκιμή (ναι είπα να ρίξω άδεια να πιάσω γεμάτα). Όλα αυτά τα είπα ΜΗ πιστεύοντας ότι κάτι θα γίνει (πράγμα που επίσης τους είχα προκαταβάλει ευθέως και ίσως πήραν εγωιστικά να με βγάλουν λάθος). Τελικά μετά από κάποια αποδεικτικά για τα προβλήματα (βιντεάκι), μου είπαν ότι θα μου στείλουν το Χ-56 (!). Το Χ-55 δεν το ήθελαν πίσω, αλλά θα έπρεπε να το καταστρέψω (!!!), κομμένα καλώδια, σπασμένα τσιπάκια, φωτογραφίες από τρεις μεριές και μη επεξεργασμένες από Photoshop κλπ. Τελικά συμφωνήσαμε να το ανακυκλώσω επίσημα, πράγμα που έγινε (…). Έτσι έφτασε το Χ-56 στα χέρια μου, με courier από Ολλανδία μέσα σε 3 εργάσιμες.
Πολλά μπράβο για το άριστο support της Logitech που έκανε και 50 φορές follow-up αν τα πράγματα εξελίσσονται όπως με ικανοποιούν!
Τα προβλήματα του δικού μου Χ-55:
Το throttle φαινόταν να πατάει “ghost buttons” (έτσι λέγεται το φαινόμενο), έτσι μπορεί την χειρότερη στιγμή να πατιόταν κάτι που θα μου χάλαγε όλο το game (φανταστείτε να εκτοξευτεί ρουκέτα την ώρα που πας να προσγειωθείς ή να κατεβάσει τις ασπίδες την ώρα που κάνεις μάχη). Αυτό ενώ κάποιος θα έλεγε ότι είναι hardware issue (βραχυκύκλωμα) και εκεί το έχουν αποδώσει αρκετοί στο Internet, η αλήθεια τελικά μοιάζει να είναι ότι έχει σχέση με μεγάλες ενεργειακές ανάγκες του throttle (έχει χωριστό δικό του USB εξάλλου). Βέβαια σε εμένα δεν έπρεπε να συμβαίνει αφού ο μοχλός και το γκάζι ήταν πάνω σε σχεδόν αποκλειστικά δικό τους powered USB 3.0 hub. Με χαμήλωμα της έντασης των LED, μετριάστηκε το φαινόμενο – αλλά δεν θα έπρεπε να υπάρχει.
Στο μοχλό τα LED τρεμόπαιζαν όταν το κινούσες, ενώ σε κάθε αριστερή κίνηση έσβηναν τελείως. Πραγματικά οπτικό και μόνο το θέμα (λες και κοιτάμε το μοχλό όταν τον χρησιμοποιούμε).
Μετά το άσχετο (?) μπλα μπλα
Ας περάσουμε όμως σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί review. Θα είναι αρκετά συγκριτικό με το Χ-55 (αναφέροντας και τη μεριά του Χ-55 για τους μη γνώστες), θα είναι και απαντητικό σε κάποια πράγματα που διάβασα/είδα σε άλλα review του Χ-56 στο Internet. Θεωρεί ότι έχετε ήδη διαβάσει άλλα reviews και δεν μπαίνει σε λεπτομέρειες που δεν χρειάζεται να επαναληφθούν.
Αυτό που βλέπει κανείς όταν βλέπει από κοντά το σετ HOTAS X-56 Rhino (ναι Rhino είναι το επίσημο παρατσούκλι του X-56 και του X-55), διαπιστώνει δυο πράγματα.
Πρώτον, ότι είναι τεράστιο. Κάποιοι έχουν πει ότι θα μπορούσε να είναι μικρότερο (ειδικά το stick). Ο ίδιος ο μοχλός ΙΣΩΣ θα μπορούσε να είναι λίγο μικρότερος (αν και τα μικρότερα χέρια χωράνε σε μεγαλύτερους μοχλούς, τα μεγάλα χέρια δεν χωράνε σε μικρότερους). Η βάση είναι όση είναι (αν και είναι κυρίως κενή) απλώς για ομοιομορφία με το throttle (που δεν μπορούσε να είμαι μικρότερο). Οπότε κατανοώ τη σχεδίαση. Ίσως θα μπορούσε να είναι αφαιρούμενο το κάτω μισό της βάσης σε κάποιο “pro” μοντέλο.
Δεύτερον ότι υπάρχουν (ειδικά στη γκαζιέρα) υπερβολικά πολλά κουμπιά κλπ. Αυτό βέβαια είναι πιθανά ο λόγος που το θέλετε (ή το έχετε).
Σε σχέση με το Χ-55, το σχήμα είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ίδιο, με τις εξής διαφορές:
Αντικατάσταση ενός πλήκτρου στο μοχλό με αναλογικό μοχλάκι (που είναι και κουμπί).
Αντικατάσταση του “mouse thumb” (ενός άχρηστου μικροχειριστηρίου που υποτίθεται θα χρησιμοποιούσε κάποιος για να ελέγξει το pointer του ποντικού – στην πράξη με φαινομενικά χάλια αίσθηση και μικρή ακρίβεια), με άλλο ένα αναλογικό ίδιο μοχλάκι (που επίσης είναι και κουμπί).
Αντικατάσταση του πράσινου φωτισμού LED με RGB προγραμματιζόμενο LED για να φέρεις την αίσθηση πιο κοντά στου game που παίζεις.
Αλλαγή χρωματισμού και τυπωμένων σχεδίων του πλαστικού του. Έφυγε το γελοίο “no step”, αλλά και τα νέα σχέδια είναι αμφίβολης αισθητικής (λιγότερο flight sim oriented και περισσότερο space sim oriented). Θα προτιμούσα λιγότερα.
Αλλαγή υφής σε μερικά σημεία (πχ. το ροδάκι στην αριστερή μεριά της γκαζιέρας ή η επιφάνεια στην μπροστά μεριά της βάσης του μοχλού).
Ένα πλαστικό καπάκι στο σημείο που ακουμπάει το δεξί χέρι στο μοχλό, με σκοπό να ψηλώσει το σημείο που ακουμπά το χέρι (και να μεγαλώσει το εμβαδόν) και να πλησιάσει τα πάνω πλήκτρα για τα μικρότερα χέρια. Πολλοί επαγγελματίες reviewers (όλοι) ξέχασαν ότι αυτό δεν ήταν νέα εφεύρεση, αλλά υπήρχε και στο X-65F!
Μικρές εσωτερικές βελτιώσεις (ναι έτσι φλου).
Μικρή αλλαγή στο σχήμα του πλαστικού ανάμεσα στις δυο γκαζιέρες, προσπαθώντας να μειωθεί το φαινόμενο που υπήρχε στο Χ-55, να έχουν αρκετή απόσταση μεταξύ τους (3-4″) οπότε να “ζουλιέται” λόγω του κενού. Στο Χ-56 αυτό ελαττώθηκε, αλλά και το κουμπί κλειδώματος είναι πιο σταθερό. Υπήρχε όμως reviewer που γκρίνιαξε, ότι τρίβονται οι δυο μεριές του throttle μεταξύ τους.
Πιο λογικός χρωματισμός των ελατηρίων (έχει 4 διαφορετικά ελατήρια για να ρυθμίσετε πόσο σκληρός θα είναι ο μοχλός).
Άλλο κουτί. Το ανέφερα μόνο για να πω ότι το νέο είναι χειρότερο, το παλιό με το χερούλι και το καπάκι που άνοιγε 2 πλευρές, ήταν καλύτερο.
Το Χ-56 δοκιμάστηκε μόνο στο Elite Dangerous (τι να κάνουμε, αυτό παίζει ο κόσμος των sims αυτή την εποχή), αλλά το Χ-55 είχε δοκιμαστεί σε πολλά (Flight Simulator X, X-Plane 10, ARMA 3, DCS κλπ.). Η εμπειρία είναι η ίδια στο 99% μεταξύ των δυο και είναι άριστη. ΠΡΟΣΟΧΗ, άριστη σε σχέση με το τι άλλο υπάρχει στην αγορά και έχει εφάμιλλη τιμή. Πράγματι θα μπορούσε να είναι καλύτερο. Όταν διαβάζω όμως reviews να λένε ότι το τάδε κουμπί δεν κάνει σωστό ήχο κλικ ή το pinky είναι χάλια (ΔΕΝ είναι χάλια) – δεν ξέρω με τι εφάμιλλης τιμής το συγκρίνουν. Ας δούνε την τιμή που κάνει ακόμα το X-65F (που έχει ΙΔΙΟ pinky) ή ας πάρουν ένα HOTAS Warthog με ένα μικρό δάνειο από την τράπεζα και με τους περιορισμούς design που έχει.
Σαν ποιότητα κατασκευής ΧΩΡΙΣ να την πω κορυφαία, θα πω ότι είναι καλή. Καμία σχέση με τις γκρίνιες που έχω διαβάσει στο Internet. Έχει πλάκα η γκρίνια για το X-55 και το Χ-56, ενώ όταν είχε βγει το Χ-55 τους φαινόταν τέλειο. Μετά καλόμαθαν. Όσους το σχετίζουν με την τιμή να πω, ότι παίρνουν features κυρίως και μετά ποιότητα κατασκευής.
Πιάνοντας το πάντως, το βρίσκω αρκετά ποιοτικό (για πλαστικό).
Αρχίζοντας από το μοχλό. Τα τρία hats είναι οκ, το ίδιο και τα κουμπιά. Το ότι μπορεί να είναι λίγο χαλαρά, είναι πραγματικά λεπτομέρεια. Εμένα (αντίθετα από πολλούς στο Internet) μου φαίνεται μια χαρά και το pinky. Ναι δεν είναι για να παλεύεις μαζί του (ίσως θα έπρεπε να είναι αλουμινένιο), αλλά γιατί να παλέψεις μαζί του; Θα ήθελα το κουμπί που βρίσκεται πάνω από τα hat, κάτω από αυτά (όπως είναι το X-65F). Θα ήθελα το κουμπί που βρίσκεται στο δεξί πλάι, να είναι αρκετά μεγαλύτερο και να εκτείνεται περισσότερο προς τα κάτω. Θα ήθελα το κουμπί που είναι πίσω από το pinky, να είναι επίσης μεγαλύτερο και να εκτείνεται προς τα πάνω. Αλλά τα βρίσκω μια χαρά. Μεγάλη συζήτηση και στο Χ-55 και στο Χ-56 είναι το μήκος του stick που δεν ευνοεί τα μικρότερα χέρια και δεν έχει και τρόπο διόρθωσης. Το πρόβλημα δεν είναι όσο μεγάλο το παρουσιάζουν. Θέλει μια κίνηση του χεριού ναι. Βέβαια η σχεδίαση είναι ώστε ο μοχλός και η γκαζιέρα να είναι τοποθετημένα στο ύψος των χεριών της καρέκλας, ΟΧΙ πάνω στο γραφείο όπως τα έχουμε οι περισσότεροι. Αν γινόταν έτσι η χρήση, δεν θα αναφερόταν ως πρόβλημα (άλλη η γωνία του χεριού). Χωρίς να σημαίνει ότι η Saitek δεν πρέπει να δώσει προσοχή στο θέμα. Σε σχέση με το Χ-55, στο Χ-56 επέστρεψε μια προέκταση της βάσης του χεριού που έδιναν με το Χ-65F. Αυτό βοηθά, αλλά ίσως όχι αρκετά. Ίσως έπρεπε να δίνουν δυο διαφορετικού ύψους. Ίσως να μπορούσαν να κουμπώσουν και η μια με την άλλη (για ακόμα περισσότερο ύψος). Ή φυσικά μπορούσαν να κάνουν τη βάση κινούμενη πάνω κάτω, όπως άλλες λύσεις HOTAS. Η κίνηση του stick είναι αρκετά καλή (με σωστή επιλογή ελατηρίου) και επιστρέφει σωστά στο κέντρο του. Η περιστροφή είναι λίγο πιο σκληρή από το Χ-55 αλλά δεν ξενίζει. Δυστυχώς υπάρχει λίγο τρίξιμο (λάδι αλυσίδας ποδηλάτου είναι καλή λύση). Στο configuration, μπόρεσα να βάλω στα δυο βασικά axis λίγο μικρότερο dead zone, από ότι είχα στο Χ-55, αλλά δυστυχώς στην περιστροφή αναγκάστηκα να βάλω αρκετά μεγαλύτερο dead zone (και επειδή δεν επέστρεφε ΑΚΡΙΒΩΣ στη μέση). Στην πράξη δεν επηρεάζει σοβαρά τη λειτουργία. Το νέο στικάκι, δουλεύει αρκετά καλά, ΠΛΗΝ μια τεράστιας έλλειψης της Saitek. Δεν έχουν ακόμα βάλει ρύθμιση dead zone για τα δυο στικάκια! Αυτό στο Elite Dangerous δεν είναι πρόβλημα (γιατί έχει δικό του dead zone configuration), αλλά σε άλλα sims μπορεί να είναι θέμα γιατί αυτά τα στικάκια χρειάζονται dead zone αλλιώς “ντριφτάρουν”.
Περνώντας στο throttle, πρώτα από όλα τα μεταλλικά κουμπιά είναι τέλεια στην αίσθηση. Τόσο απλά. “Βιομηχανικά”, έτοιμα για business. Το ίδιο και το 3-way mode selector (αν και η χρήση του πιθανά θα είναι λίγη σε πολλούς). Το ίδιο και τα δυο rotary της βάσης (θα ήθελα να έχουν φωτεινό indication της θέσης τους), αλλά και το ροδάκι στην αριστερή πλευρά. Ένα κλικ (pun intended) πιο κάτω τα δυο rotary που είναι πάνω στο throttle, αλλά δεν θα σχολιάσω ότι κάποιοι τα έβγαλαν προβληματικά επειδή… κουνιούνται μισό χιλιοστό πάνω κάτω (δεν είναι σούπερ σφιχτά). Ένα κλικ ακόμα πιο κάτω τα δυο κουμπάκια της “πλάτης”. Το ένα ειδικά, έχει λαστιχένια αίσθηση. Τίποτα σοβαρό όμως. Στο ίδιο το throttle τώρα, παρά τη ρύθμιση σκληρότητας, είναι αμφιλεγόμενη η χρήση κολλώδους ουσίας (όπως το X-55) μια και δεν είναι πολύ ομοιόμορφη η εμπειρία (πρώτες κινήσεις είναι ζόρικες και μετά χαλαρώνει), ενώ θα ήθελα να έχει και indents στη μέση και στο “afterburner” (για τα combat flight sims). Δεν έχουμε εδώ τριξίματα καθόλου, αλλά κάνει ένα μικρό “τικ” όταν φτάνει στο πάνω τέρμα (πράγμα που δεν έκανε το Χ-55 μου).
Πιστεύω ότι το πλαστικό που χρησιμοποίησαν είναι ελαφρώς καλύτερο (και πιο απαλό) σε αίσθηση στο Χ-56 από το Χ-55.
Θέματα που πρέπει ή καλό θα ήταν να μην είναι έτσι
Φυσικά να φρεσκαριστεί το configuration πρόγραμμα και να επιτρέπει dead zones ή και curves ΚΑΙ για τα νέα στικάκια! Ευτυχώς μπορεί κάποιος στο Elite Dangerous να ρυθμίσει dead zones μέσα εκεί, οπότε ξεχνιέται η παράληψη, αλλά άλλα games μπορεί να μην έχουν την ίδια δυνατότητα και να έχουν συνεχές drift. Βέβαια είναι κατανοητό για όποιον ξέρει την ιστορία. Το X-56 παρουσιάστηκε από την Saitek όταν ήταν ακόμα στη MadCatz και μετά από 1-2-3 (δεν θυμάμαι) μήνες, τους πήρε η Logitech, η οποία ακόμα προσπαθεί να βρει το μπούσουλα. Βέβαια αυτό δεν αλλάζει ότι μιλάμε για έλλειψη που απλά δεν έπρεπε να υπήρχε, ούτε έχει κάνα… αυτοκόλλητο στο κουτί που να λέει “αγοράστε με αλλά θα περιμένετε μερικούς μήνες να τελειοποιηθώ γιατί αγόρασαν την εταιρία μας άλλοι”.
Τα ghost buttons του X-55 υπάρχουν και εδώ. Μάλιστα ενώ είναι συνδεδεμένο σε δικό του powered hub (αλλιώς μπορεί να έχετε πιο έντονο το πρόβλημα ή λιγότερο… ανάλογα των δυνατοτήτων του motherboard σας). Πρέπει να βρουν πως θα το λύσουν χρησιμοποιώντας το ρεύμα που μπορεί να δώσει το USB. Αλλιώς ας προσθέσουν δεύτερο USB στο throttle (σύνολο τρία) ή ας βάλουν… τροφοδοτικό.
Βοηθάει επίσης η μείωση της έντασης των LED αν σας παρουσιαστεί το θέμα.
Τα δυο νέα στικάκια είναι ελαφρώς μακρύτερα από ότι θα έπρεπε. Νομίζω ακόμα και στο site της Saitek (που είναι renders) φαίνονται πιο κοντά, όπως έπρεπε να είναι.
Το RGB lighting θέλει βελτίωση. Μερικές αποχρώσεις δεν μοιάζουν καθόλου. Ειδικά στο χειριστήριο, δεν ξέρω αν είναι πρόβλημα στο δικό μου, ειδικά το πράσινο με το κίτρινο δεν διαφέρουν. Άλλοι έχουν διαπιστώσει ανομοιομορφία και στη γκαζιέρα. Με την ευκαιρία η γκαζιέρα ίσως έπρεπε να έχει 1-2 LED και πάνω της, στο σκοτάδι προσανατολίζεσαι πιο εύκολα με τη θέση που έχει. Επίσης θα έπρεπε να είχε πιο σαφή τρόπο να διαλέξεις την ένταση του φωτός (τώρα πρέπει να είσαι γνώστης του πως δουλεύει μια ψηφιακή παλέτα).
Επίσης δεν θυμάται τι ρύθμιση είχατε ήδη!
Ίσως έπρεπε η γκαζιέρα να είναι λίγο πιο ψηλή, για να μην έρχεται τόσο κοντά στα δεξιά πλήκτρα.
Ο τρόπος (η κολλώδης ουσία) που ρυθμίζεται η σκληρότητα της γκαζιέρας, θέλει βελτίωση για να έχει περισσότερη ομοιομορφία στη χρήση.
Θα ήθελα η βάση που ακουμπάει το χέρι στο στικ να είναι ρυθμιζόμενη (ίσως με βιδάκι) και μαζί να παίρνει και το ένα κουμπάκι (που αλλιώς δεν θα μπορούσε να πατηθεί) ή αυτό να μεγαλώσει.
Το κουμπί που είναι πάνω από τα hats στο stick, έπρεπε να είναι κάτω από τα hats, όπως στο X-65F.
Stick rotation lock. Τόσο απλά (για όποιον δεν θέλει). Ένα απλό pull-push lock θα ήταν σαν του throttle.
Λιγότερα γραφικά πάνω στο HOTAS. Εντάξει καλό ήταν που δεν υπάρχει το αστείο “NO STEP” πια (αντιγραφή από τα αεροπλάνα, αλλιώς μπορεί να πατάγατε πάνω στο μοχλό σας ας πούμε), αλλά τα νέα γραφικά είναι λίγο… πολλά.
Θα ήταν ωραίο να ήταν two stage το trigger. Έτσι δεν θα έλειπε τίποτα. Ίσως βέβαια είναι υπερβολικά πολύπλοκο αλλά και ίσως ήταν δύσκολο στη χρήση από το χρήστη. Αλλά θα ήταν ωραίο να ήταν έτσι ακόμα και αν κάποιος ρύθμιζε μόνο ένα stage.
Στο όνομα του VR, θα έπρεπε να υπήρχε καλύτερος τρόπος προσανατολισμού (χωρίς να κοιτάς) για τους επτά διακόπτες δυο θέσεων. Μπορεί εύκολα να πατήσεις τον διπλανό. Ίσως κάποιο αναγνωριστικό αφής το κεφάλι τους (όπως τα hats). Έστω ανά δυο (γιατί εύκολα πας στο δίπλα, αλλά δύσκολα το μπερδεύεις με το παραδίπλα). Δεν ξέρω.
Η ιδέα που είπα για τη βάση του μοχλού. Ίσως η μισή να ήταν αφαιρούμενη σε ένα “Pro” μοντέλο. Στο ίδιο “Pro” μοντέλο ίσως θα έπρεπε να υπήρχε και εκτενέστερη χρήση μετάλλου αντί πλαστικό.
Στη βάση του μοχλού, αφού είναι που είναι άδεια (και εσωτερικά), θα μπορούσαν να μπουν 3-4-5 χαμηλά buttons στην μπροστά μεριά της βάσης (πχ. σαν του Χ-52). Ποτέ δεν είναι αρκετά. Θα μπορούσα να βάλω εκεί fighter orders ή panel selection.
Οι drivers και το configuration έπρεπε να είναι unified για όλα τα HOTAS της Saitek. Τι γίνεται αν κάποιος έχει δυο διαφορετικά; Επίσης θα ευνοούσε τη συνέχιση της ανάπτυξης και παλαιότερων προϊόντων. Η “μαμά” Logitech έτσι κάνει (πχ. SetPoint). Τώρα πχ. για το παλιό X-45 μου πρέπει να έχω ΑΛΛΟ software (πανάρχαιο) ενώ με το ίδιο configuration πρόγραμμα θα μπορούσα να δουλέψω.
VERDICT
Με τόσα πολλά “καλό θα ήταν” τι σημαίνει, ότι είναι “λίγο”; Ότι δεν είναι καλό; Σίγουρα κάτι τέτοιο θα περνάει από το μυαλό.
ΚΑΜΙΑ σχέση.
Το X-56 είναι μάλλον από τα 2-3 καλύτερα HOTAS ανεξαρτήτου τιμής στην αγορά. Στην κατηγορία τιμής, είναι σίγουρα το πιο “πλούσιο” σε features. Πιθανά μακράν το καλύτερο στην “ειδικότητα” Space Sims. Όταν κάποιοι γκρινιάζουν, καλό είναι να βλέπουν και αν υπάρχει καλύτερος ανταγωνισμός. Εγώ δεν αλλάζω το ΜΑΖΙΚΟ αριθμό από controls του X-56 με οποιοδήποτε άλλο HOTAS. Το ίδιο (θα) έλεγα με το Χ-55. Με τα στικάκια του Χ-56 βέβαια το πράγμα απογειώνεται και έχουμε… όχι απλά 6 degrees of freedom, αλλά ότι θέλουμε. Μην ξεχνάμε μιλάμε για 13 (!!!) axis σύνολο, εκ των οποίων τα 9 δεν είναι rotary controls, αλλά πραγματικά axis.
Σίγουρα περιμένω να δω και πως θα εξελιχτούν τα προϊόντα Saitek με την ομπρέλα της μαμάς Logitech. Η τελευταία έχει καλό παρελθόν σε ότι αφορά θέματα software υποστήριξης του hardware της, ενώ θεωρείται από τις κορυφαίες ποιοτικά εταιρίες κατασκευής περιφερειακών. Τη θεωρώ σε τελείως άλλη κλίμακα από τη MadCatz και περιμένω να δω το επόμενο προϊόν. Σίγουρα πρώτα θέλω να δω να βγαίνει X-56Pro με βάση και τις ιδέες που γράφω επάνω (Logitech/Saitek do you hear?). Αυτό δεν σημαίνει να περιμένετε. Το Χ-56 είναι πραγματικά καλό. Αν δε, παίζετε Space Sims, απλά μη κοιτάξετε καν αλλού. Δεν υπάρχει πραγματικός ανταγωνισμός.
Ένα πιο σοβαρό (από των Windows) πρόγραμμα ελέγχου των πλήκτρων και των αξόνων (Pointy’s Joystick Test). Δεν θέλει εγκατάσταση. Περιέργως η ίδια η Saitek δεν δίνει κάτι τέτοιο απλό (θα μπορούσε να είναι ένα κουμπί στο configurator να έχει κάπου όλα τα functions συγκεντρωμένα και του stick και του throttle για test).
To configuration μου του Χ-56 στο Elite Dangerous. Λογικά με το release 2.3 (που θα έχει και περισσότερους χειρισμούς στην κάμερα κ.α.) θα αλλάξει λίγο, αλλά είναι μια καλή βάση. Σημειώστε ότι το slider (το πρώτο κενό label ακριβώς κάτω από τον τίτλο, αριστερά), στην πραγματικότητα έχει assignment, που φαίνεται κάτω στα keyboard keys. Είναι το left shift και έχω βάλει το διακόπτη (στο configuration της Saitek) να είναι by default το left shift όταν είναι δεξιά. Δουλεύει τέλεια.
Η λογική είναι συγκεκριμένη που μπήκε ότι μπήκε. Μερικές παρατηρήσεις για να εξηγήσω τις επιλογές μου (και τις διαφορές και από το stock binding για X-56 που δίνει το Elite Dangerous):
Υπήρξαν πολλές αλλαγές από το Χ-55, ειδικά λόγω των νέων αναλογικών sticks. Πχ. εκεί που είναι το στικάκι του μοχλού, είχε κουμπί που είχα τα secondary weapons. Τώρα δεν είναι πρακτικό (το κουμπί στο στικάκι πατιέται δύσκολα) και έτσι πήγε στο πλήκτρο που μπορώ να πατήσω πιο εύκολα μετά το trigger και ταυτόχρονα με το trigger. Δεν έβαλα το pinky για να μην το ζορίσω με πολύ δύναμη στην ένταση της μάχης. Έβαλα το από μέσα.
Μεγάλη δουλειά το landing override στο forward/reverse thrust στο δεξί στικάκι. Με τα δυο στικάκια γίνεται όλη η προσγείωση.
Στα πιο δύσκολα να βρω switches, έβαλα τις λειτουργίες που δεν θέλουν βιασύνη ή/και είναι λιγότερο χρήσιμες.
Δέχομαι προτάσεις για τη χρήση των rotaries που δεν χρησιμοποιώ.
Έδειχνα τώρα στο μεγάλο μου γιο, πως να χρησιμοποιήσει το Google στο tablet, χρησιμοποιώντας μάλιστα την αναγνώριση φωνής, για να μην κάθεται να γράφει αυτό που θέλει να κάνει search. Ξέρει επίσης μια χαρά (όπως ΟΛΑ τα παιδιά στην ηλικία του) να ψάχνει πράγματα στο youtube που το θεωρούν κάπως “αυτονόητο”. Όπως οι μεγάλοι που δεν είχαν πριν επαφή με τεχνολογία, θεωρούν κάπως αυτονόητο το Facebook, πολλές φορές κάνοντας εκεί μέσα και τις αναζητήσεις τους για άσχετα πράγματα ή games (πράγμα που κατάλαβε και η εταιρία και έχει κάνει δική της πλατφόρμα για gaming ΜΕΣΩ Facebook).
Ο γιος μου λοιπόν είναι στην ηλικία που εγώ είχα τους πρώτους μου μήνες με υπολογιστή (μεγάλη εξαίρεση και δακτυλοδεικτούμενος τότε στα 9 μου). Όταν λοιπόν πρωτοαντίκρισα τον Commodore 64 μου, είδα αυτή την εικόνα.
(εδώ με όλο του το… μεγαλείο, όπως φαινόταν στις τότε οθόνες, με τις παραμορφώσεις, τις διαρροές χρωμάτων κλπ.)
Έπρεπε, λοιπόν να… ανακαλύψω τι μπορώ να κάνω με αυτό το… πράμα που είχε ένα τετραγωνάκι που αναβόσβηνε και περίμενε ΕΜΕΝΑ να του πω τι να κάνει.
Σίγά σιγά από το άριστο αγγλικό manual (9 χρονών, τότε αρχίζαμε τετάρτη δημοτικού τα αγγλικά, οπότε κουτσά στραβά ότι έπιανα), κατάλαβα ότι με LOAD”*”,8,1 ξεκινάει το παιχνίδι που έχει η δισκέτα. Ναι floppy drive είχα, σε μια μικρή θάλασσα από κασετόφωνα (στην Ελλάδα των ελάχιστων υπολογιστών τότε). Βλέπετε ο υπολογιστής είχε αγοραστεί ως… επαγγελματικός (να χωράει… τριακόσιους, ναι τριακόσιους πελάτες σε πελατολόγιο – ζήτημα να περάστηκαν 50 και να το χρησιμοποίησαν 10 φορές οι γονείς μου) και έτσι στα εννιά μου, έπρεπε να κάθομαι στο γραφείο για να μαθαίνω αυτό το θαυμαστό πράγμα. Μετά ανακάλυψα ότι η δισκέτα μπορεί να είχε πιο πολλά παιχνίδια μέσα, πράγμα που έβλεπα γράφοντας LOAD”$”,8 και μετά “LIST” και μετά διάλεγα το “όνομα αρχείου” που ήθελα (εννοώ πήγαινα με τον cursor πάνω – όχι του ποντικιού που δεν υπήρχε, του κειμένου) και έγραφα μπροστά από το όνομα LOAD και μετά από το όνομα ,8,1 και μετά συνήθως RUN. Και μετά περίμενα. Και περίμενα. Και περίμενα. Το 1541 drive της Commodore ήταν φημισμένο για την βραδύτητα του.
Έμαθα και τους υπολογιστές των φίλων μου. Ο Spectrum με ένα στραμπούληγμα δαχτύλων (όλες οι εντολές ήταν προτυπωμένες στο δύσχρηστο πληκτρολόγιο και έπρεπε να ξέρεις το συνδυασμό πλήκτρων για να βγει αυτό που θες) έκανε “LOAD” από την κασέτα, ενώ ο Amstrad με cat έβλεπες τα περιεχόμενα του δίσκου και με run” έτρεχες ότι θέλεις. Α και μερικά ξεκίναγαν με “|cpm” (υπήρχε δήθεν cpm loader στο παιχνίδι).
Όμως μάθαινα. Και μετά ανακάλυψα ότι εκεί στο “READY.” με την κουκκίδα, ουσιαστικά ήμουν στην “BASIC” του μηχανήματος και μπορούσα να γράψω προγράμματα! Εκεί ανοίχθηκε ένας θαυμαστός κόσμος, πήρα και βιβλία ΚΑΙ από τα πρώτα Ελληνικά. Πχ. “Η ΓΛΩΣΣΑ BASIC ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ” του Χρήστου Κοίλια “Μαθηματικού/Αναλυτή Συστημάτων” (να ‘ναι καλά ο άνθρωπος) και αργότερα πολύ πιο… ψαγμένα όπως τεχνικά της Melbourne House.
Δεν βάζω σύγκριση με το παιδί μου βέβαια, που στους περισσότερους τομείς είναι καλύτερος μου (και καλύτερος χαρακτήρας), αλλά επειδή λέμε συχνά “πόσο μπροστά είναι η σημερινή νεολαία στην τεχνολογία”… τελικά… είναι; Φτάσαμε στο σημείο που δεν τους χρειάζεται να είναι νομίζω.
Ένα ελαφρώς τεχνικό post που αφορά γενικώς όσους φτιάχνουν ένα PC, αλλά και για εγκυκλοπαιδική γνώση. Οι περισσότεροι τεχνικοί (και ηλεκτρολόγοι) πιθανά ήδη το ξέρουν. Υπάρχει καμιά φορά το ερώτημα αν θα πρέπει κάποιος να πάρει ένα φτηνό και μικρότερο τροφοδοτικό ή ένα ακριβότερο και μεγαλύτερο, για το computer του. Πολλές φορές τίθεται και το θέμα αν το μεγαλύτερο τροφοδοτικό “τραβάει” πιο πολύ ρεύμα (για τις ίδιες απαιτήσεις). Δηλαδή αν πάρεις ένα 450W Kinezo-Power, θα τραβάει λένε κάποιοι λιγότερο από το Corsair το 850W. Ας δούμε τα γεγονότα.
1) Το computer (και κάθε συσκευή) τραβάει αυτό που χρειάζεται από το τροφοδοτικό. Το τροφοδοτικό τραβάει από το δίκτυο ότι του ζητάει το computer (ή η κάθε συσκευή) συν κάτι παραπάνω που είναι το “κόστος” μετατροπής των 220V AC στα 5 και 12 DC που θέλει η συσκευή. Άρα αν ο υπολογιστής θέλει 100W, τότε θεωρητικά το τροφοδοτικό θα τραβήξει κάποιο παραπάνω ποσοστό, άσχετα αν το τροφοδοτικό είναι 300W ή είναι 1200W.
2) Το ίδιο συμβαίνει και με τους φορτιστές των κινητών σας. Ένα κινητό για να φορτίσει θέλει 5V και πχ. 1Amp για να φορτίζει την μπαταρία του, θα τραβήξει τα ανάλογα W από την πρίζα. Αν το τροφοδοτικό μπορεί να φορτίσει και ένα tablet, δίνοντας μέχρι 2.4A (πχ.) τότε δεν σημαίνει ότι τόσα θα τρώει και αν βάλετε ένα μικρό κινητό επάνω. ΠΡΟΣΟΧΗ, εδώ έχουμε ένα επιπλέον πράγμα όμως. Πολλές συσκευές που φορτίζονται, αν βρουν παραπάνω Amps, παίρνουν (κάποια) παραπάνω. ΑΛΛΑ αυτό δεν είναι κακό γιατί φορτίζουν γρηγορότερα! (το εφέ στην μπαταρία κλπ. είναι άλλο θέμα συζήτησης – πάντως έχουν γίνει αυτά τα κυκλώματα ΠΟΛΥ εξυπνότερα τα τελευταία χρόνια ας πω μόνο αυτό).
2) Πάμε πάλι στα τροφοδοτικά. Τα καλά τροφοδοτικά, έχουν κάποια χαρακτηριστικά που έχουν μεγάλη επιρροή στην κατανάλωση (στη θεωρεία – για την πράξη θα πω στο τέλος). Πχ. το λεγόμενο “80 plus” (και δίπλα κάποιο… μετάλλιο πχ. silver, gold, platinum). Αυτό σημαίνει πόσο καλά μετατρέπουν το ρεύμα του δικτύου σε ρεύμα για χρήση στη συσκευή. Άρα ένα τροφοδοτικό χωρίς 80 plus, μπορεί να ζητάει για 100W της συσκευής 140W (!) από το δίκτυο, ενώ ένα 80 plus gold, να ζητάει λιγότερα από 110W!
3) Άλλο χαρακτηριστικό των καλών τροφοδοτικών, είναι το λεγόμενο PFC (Power Factor Correction), το οποίο με απλά λόγια κάνει πιο αποδοτικό το εναλλασσόμενο ρεύμα του δικτύου. Θα έχετε διαβάσει και για κάτι συσκευές (που μέσα έχουν απλώς κάτι πυκνωτές) που υποτίθεται τις βάζετε στην πρίζα και σας… κόβουν κατανάλωση. Αυτό κάνουν. “Φορτώνουν” το δίκτυο ώστε να μην καίει “κούφιο” ρεύμα. Δεν μπορώ να μην το γράψω πιο απλοϊκά χωρίς να μου επιτεθούν οι ειδικοί.
4) Επίσης τα καλά, είναι εξυπνότερα. Μπορεί να έχουν έναν (δυο, τρεις) ανεμιστήρες, που όμως όταν δεν τους χρειάζονται να τους κλείνουν ή να τους βάζουν σε ελάχιστες στροφές. Αποτέλεσμα πιο ήσυχη λειτουργία ΚΑΙ οικονομία.
5) Το φτηνό τροφοδοτικό πιθανά έχει μικρότερη (και αν δεν είναι γνωστή μάρκα και αμφίβολη) εγγύηση. Ένα καλό τροφοδοτικό μπορεί να έχει και 5 χρόνια!
Αν βάλουμε όλους αυτούς τους παράγοντες, ίσως έχουμε επιβεβαίωση ότι το “φτηνό είναι ακριβό και το ακριβό είναι φτηνό”.
Πρόσφατα είπα να το δω στην πράξη μια και έχω ένα μετρητή κατανάλωσης σε ένα ντουλάπι παρατημένο…
Έβαλα λοιπόν στο ίδιο (αδύναμο με Linux) μηχάνημα δυο τροφοδοτικά (εεε… το ένα μετά το άλλο) και έβαλα να δω τι ψάρια πιάνουμε, από τη μια με ένα 550W no-name και από την άλλη με ένα modular Corsair 850W (80+ gold certified).
Ξεκινώντας με το no-name που ήδη είχα στο μηχάνημα, διαπίστωσα ότι είχα κατανάλωση 8.1W με ΚΛΕΙΣΤΟ το μηχάνημα. Δηλαδή το τροφοδοτικό για να κάθεται (με ανοιχτό το κουμπάκι του), ήθελε 8.1W. Λίγο, αλλά ήθελε.
Ανοίγοντας το μηχάνημα για να bootάρει, η ζήτηση κειμενόταν στα ~124W.
Όταν έφτασε στο login, άρχισε να παίζει μεταξύ 90~100~120W προφανώς όσο ξεκινούσαν services κλπ. Ας πούμε 90-100.
Κάνοντας login, στο desktop είχα 89W (όταν ηρέμησε) και όταν έσβησε και η οθόνη (η οποία ΔΕΝ ήταν πάνω στον μετρητή, αλλά προφανώς κοιμίζει και άλλα πράγματα το Linux όταν σβήνει την οθόνη) έπεσε περίπου 1W πιο κάτω.
Έβαλα μετά το τεράστιο Corsair. Πρώτη διαπίστωση, ο ανεμιστήρας του δεν άναψε. Βασικά δεν άναψε ποτέ…
Πρώτο σοκ. Το Corsair σβηστό, ζητούσε… 4.7W. Λίγα και τα δυο, αλλά σχεδόν τα μισά το Corsair, δεν γίνεται να αγνοηθεί. Εξάλλου όταν μιλάμε για μηχανήματα που δουλεύουν λίγες ώρες την ημέρα, η κατανάλωση του “off” είναι σημαντικός παράγοντας.
Όταν bootαρε, παίζαμε περίπου στα 88W (!!!).
Στο login screen “έκατσε” περίπου στα 75W.
Στο desktop έπαιζε μεταξύ 81W και… 75W, ενώ όταν έσβησε η οθόνη έπεσε αντίστοιχα με το άλλο ~1W.
Νομίζω δεν χρειάζεται να πω τίποτα άλλο για τη διαφορά. Θα πει κάποιος, ναι αλλά η διαφορά στην τιμή είναι αρκετή. Ναι πιθανά είναι. Αλλά αν τα συμψηφίσει κάποιος σίγουρα δεν είναι πρακτικά τόση (ή ίσως να είναι τελικά ανάποδα τα πράγματα από ότι φαίνονται στο ράφι)…
Το χρωστούσα αυτό το άρθρο.
Γιατί έχω ευθύνη αν έβαλα έστω και έναν άνθρωπο να αγοράσει Windows κινητό.
Το Lumia 950 XL εξακολουθεί να είναι το main smartphone μου. Δυστυχώς. Το hardware εξακολουθεί να είναι φοβερό, ναι. Η ποιότητα κατασκευής εξαιρετική, βεβαίως. Η κάμερα μια από τις καλύτερες. Ότι δουλεύει στο software σωστά, δουλεύει σωστά. Ε; Τι μόλις γράψατε κύριε;
Η συσκευή αντιπροσωπεύει (άλλη μια) χαμένη ευκαιρία για την Microsoft. Δεν μπορώ να το πω απαλότερα, αλλά απορώ με “το μυαλό που κουβαλάνε” όσοι ασχολούνται σε αυτό το τμήμα στο Redmond. Να το πάρουμε όμως το γιατί, από την αρχή (από την αρχή του 950 XL, όχι από την Γέννεση, ούτε από την αρχή των Windows Mobile ή δεν ξέρω τι).
Όταν ανακοινώθηκε, η συσκευή είχε “στεγνά” τα πιο hot specs από ότι smartphone υπήρχε στην αγορά (αφού ακόμα άνετα στέκεται σε specs ανάμεσα στα high-end). Πέρα από το design του που είχε αρκετούς εχθρούς (που και αυτό εμένα δεν με χάλαγε καθόλου γιατί ήταν function over form, σαν την μοτοσυκλέτα μου κάπως) – και που έφτιαχνε εύκολα με μια (πανάκριβη) mozo, κανείς δεν μπορούσε να πει τίποτα για τα specs, ενώ τα τότε νέα Windows 10 (για mobile) ήταν ο άγνωστος Χ.
Όλοι ξέραμε ότι μιλάμε για ένα OS που ακόμα “στρώνεται”, όλοι ξέραμε για εξαιρετικά φτωχό Store, αλλά πολλοί από εμάς ήμασταν έτοιμοι να δώσουμε μια (ακόμα – κάποιοι) ευκαιρία στην Microsoft.
Ακόμα και όταν άρχισε η ίδια να… σφάζει την ίδια της τη δημιουργία σχεδόν εκ γενετής, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα Lumia τελειώνουν και τα πραγματικά σοβαρά devices θα έρθουν όταν η σειρά Surface μπει στο χορό τον smartphones (spoiler: ακόμα περιμένετε).
Έφτασε λοιπόν στα χέρια μου ένα από τα (όπως φαίνεται ελάχιστα στην Ελλάδα – ever) 950 XL, νωρίς νωρίς μάλιστα με ότι ρίσκο έχει αυτό. Όπως φαίνεται από τα άλλα μου άρθρα, αντιμετώπισα την ανυπαρξία πραγματικού οργανωμένου support (στο επίπεδο που είναι αναμενόμενο ακόμα και σε συσκευές των 30 ευρώ πια) και όμως έπεσα από τον έβδομο όροφο καθιστός σε καναπέ: Μια ζημιά που είχα κατάφερε να μου κοστίσει ουσιαστικά μηδέν, αλλά αυτό έγινε… λόγω μπερδέματος του service center που έφτασε η συσκευή μου ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ. Κανονικά με είχαν χρεώσει ένα απίθανο ποσό, αναντίστοιχο με τη ζημιά και όταν δεν δέχτηκα το κόστος… απλά μου το έστειλαν φτιαγμένο (!) γιατί προφανώς δεν περίμεναν την αρνητική απάντηση μου, δεν μπορούσαν να το… ξαναχαλάσουν και το πραγματικό κόστος ήταν αστείο (δεν έχαναν τίποτα). Φυσικά όλο αυτό πήρε σχεδόν ένα μήνα χωρίς συσκευή.
Αυτά ας πούμε τα περίμενα. Σχεδόν. Έχοντας στο μυαλό ότι από πίσω θα έπρεπε να υπάρχει στην Ελλάδα η δοκιμασμένη υποδομή των Nokia Service Centers, πίστευα ότι θα το αποφύγω. Δεν το απέφυγα. Εδώ θα τα λέμε όλα: Ο άνθρωπος που μίλησα τότε από το service center της Nokia, δεν αισθανόταν καν ο ίδιος άνετα με το νέο καθεστώς (σταμάταγε η Nokia και αναλάμβανε τότε η ίδια η Microsoft) όπως τελικά παραδέχτηκε off the record (και λυπάμαι που τον “δίνω” τώρα). Δεν ήξερα (και δεν ήξερε) καν αν και πότε θα μπορούσε να με εξυπηρετήσει! Να σημειώσω ότι τελικά επικοινώνησε μαζί μου ότι θα μπορούσε, απλώς όταν το έκανε ήταν αργά και το κινητό μου ήταν ήδη σε… άλλη Ευρωπαϊκή χώρα.
Άλλη μια ιστορία από το “τότε”, είναι ότι η ίδια η Microsoft Hellas, είχε δείξει ενδιαφέρον για την ιστορία μου και έκαναν μια προσπάθεια (για κάτι που κανονικά όμως δεν θα έπρεπε να χρειάζεται προσπάθεια) να ικανοποιηθώ (και να φροντίσω να γίνει γνωστό ότι ικανοποιήθηκα). Επειδή όμως τα λέμε όλα, όπως προείπα, κάποια στιγμή (πολύ σύντομα), οι υποσχέσεις τους ξεχάστηκαν (είχα σταματήσει να είμαι επίκαιρος ή μέχρι το σημείο που τους είχε δώσει “οκ” ο manager) – φυσικά αντιστοίχως ξεχάστηκαν και από εμένα οι δικές μου (προσεκτικότερες, γιατί ήξερα τι θα γίνει) υποσχέσεις.
Αλλά ας πάμε στην ουσία. Η παραπάνω αναδρομή θεωρώ ότι ήταν αναγκαία.
Εγώ πέρα από τις… δοκιμασίες, ήθελα να δώσω ευκαιρία στη συσκευή και την όλη “νέα” προσπάθεια της Microsoft στο χώρο. Μεγάλη βλακεία μου τελικά.
Ας δούμε ποια από τα ατού της Microsoft πράγματι υλοποιήθηκαν: Το εξής ένα. Πράγματι ή ίδια η Microsoft ανανεώνει το σύστημα, σχεδόν με τον ίδιο ρυθμό που ανανεώνονται τα Windows 10 (non-mobile). Βέβαια εφόσον η συσκευή ΕΙΝΑΙ Microsoft το λες και “duh!”, αλλά ξέρω ότι ανανεώνει κάπως έτσι και τις μη-Microsoft συσκευές (παλαιότερα Lumia κλπ.).
Και φυσικά τελικά έχει σημασία… πόσο ουσία έχουν οι ανανεώσεις αυτές.
Σε όλα τα άλλα… σαλάτα.
Αποκορύφωμα, στην τελευταία ενημέρωση/παρουσίαση που πήγα της Microsoft για Windows 10, έκαναν ότι δεν… θυμούνται τις Lumia συσκευές (και εννοώ και τις top-end σαν το 950 XL) και κάποια στιγμή σχεδόν κωμικά (και προφανώς επειδή τους πίεσε ο συγκεκριμένος partner) παρουσίασαν το τελευταίο HP Windows 10 smartphone (άλλη μια φορά μια συσκευή με τρομερό hardware, αμφίβολο design – λες και είναι συνεννοημένοι – και μηδενική ουσία). Φυσικά σε ερώτηση μου για κάποια θέματα… πέρα βρέχει.
Στην ίδια αυτή ενημέρωση, έμαθα πόσο χαρούμενη είναι η Microsoft που ουσιαστικά όλες της οι υπηρεσίες παίζουν τόσο καλά σε IOS και Android και ότι ουσιαστικά όλοι έχουν τέτοια ακόμα και μέσα στην εταιρία (ε ναι)… Θα συμπλήρωνα μάλιστα ότι πολλές υπηρεσίες παίζουν ΚΑΛΥΤΕΡΑ σε IOS και Android από ότι σε Windows phone.
Ας δούμε μερικές ατάκτως ερριμμένες εμπειρίες με τη συσκευή.
Το store παραμένει ένα ανέκδοτο. Ανέκδοτο όμως, κανονικά με τον Τοτό και την Αννούλα. Θες να βρεις κάποια γνωστή εφαρμογή; Κάνεις search, βρίσκει κάτι με τον τίτλο που θες, αλλά ανακαλύπτεις ότι τα πρώτα 3-4 αποτελέσματα, είναι… άσχετοι trash developers που χωρίς κανένα έλεγχο από τη Microsoft έχουν ανεβάσει spam (!!!) software με το όνομα της εφαρμογής. ΑΝ είσαι τυχερός και η εφαρμογή υπάρχει, θα τη βρεις λογικά ΚΑΤΩ από τα άσχετα αποτελέσματα, ΑΝ ξέρεις πως (οι απλοί χρήστες αποκλείονται). Καλό ε;
Το ανέκδοτο με το search δεν σταματάει εδώ βέβαια. Ας πούμε ότι λένε μια εφαρμογή (που ας πούμε υπάρχει) “NLS Application”. Αρχίζεις λοιπόν στο search να γράφεις N, L, S, (κενό), “A”, “p”… όσο γράφεις βλέπεις ότι κάποια στιγμή εμφανίζεται η εφαρμογή στην quick list, αλλά από κεκτημένη ταχύτητα πατάς 1-2 γράμματα παραπάνω, ΣΩΣΤΑ γράμματα. Όπου ανακαλύπτεις ότι… ΧΑΘΗΚΕ η εφαρμογή (που κανονικά θα έπρεπε να είναι η μόνη που κάνει match) από το quick list. Ακόμα και αν τη γράψεις σωστά ολόκληρη!
Να πούμε ότι ξαφνικά εφαρμογές εμφανίζονται non-working και πρέπει να ΑΦΑΙΡΕΘΟΥΝ και να ξαναμπούν;
Να πούμε ότι η αφαίρεση γίνεται μόνο αν μπεις στο Store link της εφαρμογής και πεις ότι θες να την καταργήσεις;
Να πούμε για τις άπειρες φορές που ΟΛΑ τα app updates έκαναν fail έτσι απλά και κάααποια μέρα ξεκόλλαγαν;
Να πούμε για εφαρμογές που απλώς χάθηκαν; (γιατί απλώς ο developer βαρέθηκε την Microsoft και τα τερτίπια του Store της)
…εννοείται σε όλα αυτά ότι όλο αυτόν τον καιρό το Store δεν εμπλουτίστηκε πραγματικά από κανένα “μεγάλο παίκτη” (γιατί οι fans ήθελαν έστω τους μεγάλους παίκτες να βάλει/κρατήσει η Microsoft, όχι κάθε χαζομάρα app/game που βγαίνει στις άλλες πλατφόρμες – αλλά ΚΑΙ σε αυτό απέτυχε η Microsoft και πρόδωσε τον κόσμο της).
Αλλά ας ξεφύγουμε από το Store και τα παρελκόμενα του. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι η συσκευή μου δεν συμπαθεί την 64GB κάρτα μου (η οποία δοκιμασμένα εκτός συσκευής δουλεύει άριστα) και ενώ θεωρητικά την βλέπει ότι είναι 64GB (ναι είναι στο σωστό format), όταν πλησιάζει τα 32GB χρήσης αρχίζει το trashing (ΝΑΙ TRASHING!) των data!
Και εδώ σε σύνδεση με το από πάνω, ας πάμε στην γενικότερη διαχείριση ας πούμε των φωτογραφιών. Βγάζεις μια ωραία φωτογραφία, φυσικά θες να την ρίξεις στην SD αφού εκεί έχεις χώρο. Ωραία, μπαίνει, την βλέπεις στο album… αλλά δεν έχεις πολύ καλό connectivity εκείνη την ώρα για να γίνει sync στο onedrive. Χα! Κάπου εκεί στην… προσπάθεια, ανακαλύπτεις ότι οι photos που έβγαλες και μπήκαν ΕΠΙΤΥΧΩΣ στην κάρτα (γιατί τις είδες και τις άνοιξες μετά), ΞΑΦΝΙΚΑ “χάλασαν” και ΧΑΘΗΚΑΝ! Είναι σαν να μην τις έβγαλες ποτέ! Και αυτά όταν βάζω στην SD. Η οποία SD δουλεύει άριστα και έχει τσεκαριστεί. Και η συσκευή υποτίθεται έχει SDXC controller (που δεν είναι δα και χάρισμα, το προτόκολο SDXC υπάρχει χρόνια… ακόμα και το Galaxy Note ένα, το αρχαίο N7000 μου δέχεται SDXC και παίζει η 64άρα κανονικά) που δέχεται μέχρι και 2TB κάρτες αν υπήρχαν. Τρομάρα τους.
Ας συνεχίσουμε όμως να προσθέτουμε το πόσο καλά διαχειρίζεται τις… κρίσεις το λειτουργικό αυτό (που με τρομάζει λίγο ότι μοιράζεται τόσα με το desktop kernel… αλλά τουλάχιστον στο desktop μπορείς να πας “κάτω από το καπό” και υπάρχουν και ένα σωρό εργαλεία). Κάποια στιγμή σταμάτησαν να δουλεύουν οι χάρτες. Ναι η εφαρμογή. (και έτσι έφαγα το πρώτο κρέμασμα όταν είχα ανάγκη την συσκευή μου) Ούτε remove γινόταν, ούτε τίποτα. Έβγαλα την SD και κατάφερα να κάνω remove και να την ξαναβάλω!
Το “καταπληκτικό” Hello (beta – και ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ να είναι βαφτισμένο beta, μάλλον για πάντα) καταφέρνει να είναι πιο αργό από την καθυστέρηση να ξεκλειδώσει τη συσκευή μου με την ίριδα μου. Σε βαθμό να βαριέται κανείς και να πηγαίνει με το PIN. Η κάμερα μπορεί να μπορεί να δει (και ναι μπορεί) μέσα από μαύρα γυαλιά ή στο σκοτάδι κλπ. αλλά το πιο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ, δηλαδή να μπορεί να σε καταλάβει από πολλές γωνίες και (όχι extreme αλλά ελαστικές) αποστάσεις, ΔΕΝ το μπορεί. Δώρο, άδωρο. Α και κάποια στιγμή αποφάσισε μόνο του ότι ΔΕΝ είχε αποθηκεύσει την ίριδα μου και έπρεπε να ξαναμπώ να τα ξανααποθηκεύσω και ξαναενεργοποιήσω. Μιλάμε για security.
Κάποια στιγμή αποφάσισε ότι είχε αποτύχει πολλές φορές να ξεκλειδώσει (!) και άρα έπρεπε ΟΧΙ ΑΠΛΩΣ να βάλω το PIN αντί την ίριδα, ΑΛΛΑ ΝΑ ΓΡΑΨΩ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΣΤ CODE 1A2B3C! (που ναι, θέλει caps, άρα θέλει 2-4 κινήσεις για ΚΑΘΕ αλλαγή γράμμα και αριθμό) ΚΑΘΕ φορά! Το σταμάτησε νομίζω μετά από ένα firmware update, αφού μου είχε σπάσει τα νεύρα καμιά 200αριά φορές.
Το κουμπί της κάμερας (και μιλάμε software-wise όχι hardware) είναι τρομερά δύστροπο στο πότε ανοίγει το camera app με κλειδωμένη την συσκευή. Άμα θέλει. Και όχι ΔΕΝ φταίει το κουμπί. Που να βιάζεσαι να προλάβεις να βγάλεις κάτι. Σε πρόδωσε χαλαρά.
Κάποια στιγμή έγιναν αλλαγές στο certificate authority του domain μου και φτιάχτηκαν νέα root certs πριν λήξουν τα υπάρχοντα. Ναι μπορεί να συμβεί – άσχετα αν είναι συνηθισμένο ή good practice. Και σε κάθε φυσιολογική συσκευή, σβήνεις το παλιό certificate και βάζεις το νέο (έτσι έγινε με το Android tablet μου κλπ.). Εκτός από τα Windows 10 mobile, όπου ΔΕΝ σβήνεις ΠΟΤΕ (εκτός factory reset!!!) τα certificates. Και όχι, όταν μπήκε το νέο δεν αντικατέστησε το παλιό! Έχει και τα δυο και βλέπει πρώτα το “χαλασμένο”. Ναι τα Windows 10 mobile ΔΕΝ αφήνουν να σβήσει κανείς certificate (αλλά μια χαζή view-only εφαρμογή σχετικά, ήξεραν να φτιάξουν). Και κάπως έτσι, έμεινα χωρίς mail από το ένα από τα domains μου, μέχρι να πάρω απόφαση για ξύρισμα του τηλεφώνου. Nice going Microsoft.
Ότι ξεχνάμε να ανανεώσουμε τα live tiles που παρουσιάζουν αδιάβαστα πράγματα που είναι διαβασμένα και φτιάχνει με reset οκ (ή καμιά φορά πχ. στο Viber, ούτε τότε) ας μη το πω γιατί το έχω δει και σε άλλες συσκευές.
Ότι το search στα contacts ΔΕΝ μπορεί να βρει contact με partial γραφή πχ. ενός κινητού (μιλάμε για basic functionality σε contacts app εδώ και πάνω από 10 χρόνια), να το πούμε;
Ότι Cortana ΔΕΝ έχουμε ΑΚΟΜΑ στα Ελληνικά το ξέρουμε ε; Βέβαια το ξέρουμε. Είχε και πλάκα όταν ρώτησα για το θέμα στην ενημέρωση που ανέφερα πιο πάνω. Μάλιστα είχαν το – το λες και – θράσος, να μιλήσουν για το πως μπορεί κάτι να γίνει integrate τα δικά του Apps με την Cortana… έλα μωρέ μικρή λεπτομέρεια ότι δεν μπορείς να την χρησιμοποιήσεις στην Ελλάδα, όλοι εξαγωγείς μου είστε φαίνεται.
Α ναι… μπορείς αν αλλάξεις το region της συσκευής. Πρέπει δηλαδή (με απλά λόγια) να της πεις ότι είσαι… Αμερικάνος, αλλά απλώς μένεις στην Ελλάδα και θες κατά σύμπτωση και κάποια regional settings με Ελληνική μορφή. Αλλά το τηλέφωνο το θες υποχρεωτικά Αμερικάνικο. Έτσι. Επειδή θέλει η Microsoft. Το να λες ότι είσαι Έλληνας στην Ελλάδα, αλλά ΑΠΟΔΕΧΕΣΑΙ ότι η Cortana θα δουλέψει μόνο για Αγγλικούς όρους (όπως είχε ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ το Google Now πριν βάλει Ελληνικά κλπ.) δεν πέρασε από κανένα μεγάλο μυαλό στο Redmond να το κάνει enable.
…το οποίο δεν θα ήταν και σοβαρό, αν δεν είχαν δέσει την Cortana ακόμα και με φαινομενικά ΑΣΧΕΤΑ θέματα ΒΑΣΙΚΩΝ λειτουργιών του τηλεφώνου. Πχ. δεν μπορείς να βάλεις night mode αν δεν έχεις Cortana. Γιατί; Γιατί έτσι.
Μπορώ να συνεχίσω πολύ ώρα. Αλλά δεν έχει νόημα. Στο τέλος της ημέρας έχουμε μια χαμένη ευκαιρία. Κάτι που δεν ήξερε η Microsoft να φέρει μέχρι τέλος και ούτε καν τα στελέχη της να προωθήσουν, διορθώσουν – διεθνώς. Το τι (δεν) γίνεται εδώ, είναι απλά αντανάκλαση του τι (δεν) γίνεται και έξω.
Και έτσι άλλη μια Microsoft mobile based συσκευή (όπως ΟΛΕΣ κλασικά), έφτασε σύντομα να κοστίζει όσο κάνει να κατασκευαστεί.
Σκοτώστε το άρρωστο άλογο. Δεν το συμπαθούσατε καν, εξάλλου.
Έχοντας γίνει σε μια πενταετία, το de facto standard της αγοράς των drones (και prosumer και pro), αφού ακόμα και όσοι δεν ξέρουν από αυτά, έχουν την εικόνα ενός Phantom όταν ακούν για drones, όταν οι άλλοι έκαναν ότι ξυπνάνε, έριξε μερικά χαστούκια και “το ξανασυζητάμε την επόμενη φορά”.
Ο μεγάλος αντίπαλος πήγε να βγει η γνωστή από τις action cam GoPro. Πήγε να βγει, θα ήθελε δηλαδή. Πάτησε πάνω στην (δίκαιη ίσως) φήμη της σε αυτό που είναι καλή και πήγε να μπει σε μια άγνωστη για αυτήν αγορά. Στη θεωρία αυτό που θα παρουσίαζε ήταν πολύ ενδιαφέρον. Θα έφτιαχνε ένα drone που “μαζεύει” και μπροστά του θα “κρέμαγε” μια από τις άριστες action cam της. Το έκανε δηλαδή… Και εγένετο GoPro Karma. Όμως λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο.
Πρώτα από όλα, λογάριαζε στο ότι η μηδενική τους εμπειρία στο χώρο των drones δεν θα είχε σημασία. Είχε και πάρα πολύ μάλιστα. Εμφανίστηκε ένα drone που μαζεύει μεν, αλλά δεν είναι τόσο μικρό όταν μαζεύει, που έχει και τεχνικά θέματα σοβαρά. Έγινε ήδη η πρώτη ανάκληση μια και ξαφνικά τα drones της έπεφταν από τον ουρανό (! – θέμα μπαταρίας λένε), ενώ έχει πλάκα όταν βλέπει κανείς μερικές λήψεις που… γέρνουν! (δεν ευθυγραμμίζεται καλά με τον ορίζοντα)
Τέλος ξέχασαν, ότι οι αντίπαλοι τους στο χώρο των drones, είχαν ήδη προλάβει να μάθουν/εξελίξουν την κατασκευή καμερών (αφού βάζουν δικές τους εδώ και κάποια χρόνια). Οπότε το πλεονέκτημα που νόμιζε ότι θα έχει η GoPro, δεν το είχε.
Όμως παρ’ όλα αυτά η DJI δεν έκατσε με σταυρωμένα τα χέρια. Ίσως ενοχλήθηκαν και από κάποιες παρουσιάσεις εμφανώς πληρωμένες ή τουλάχιστον φτιαγμένες από “άρρωστα” fanboys (ότι βλέπουμε με τα iPhones πχ.).
Και έτσι ξεκίνησαν την αντεπίθεση.
Εν αρχή ήρθε το DJI Mavic Pro.
Ένα μηχάνημα που ήρθε να ΟΡΙΣΕΙ την αγορά των prosumer drones.
Από πλευράς χαρακτηριστικών, πολύ απλά σκίζει σε σχεδόν κάθε ένα τον δήθεν αντίπαλο του. Εδώ δεν θα κάνω review, αλλά ψάξτε και θα δείτε. Είναι τόσο καλό που ο κόσμος εξεπλάγην όταν στα σημεία έβγαινε ίσως καλύτερο και από την prosumer ναυαρχίδα τους, το Phantom 4! Μα πως είναι δυνατόν να έφτιαξε κάτι που να “σκοτώνει” ακόμα και δικό της προϊόν; Η εξήγηση παρακάτω.
Δεύτερον όταν η DJI μίλησε για drone που μαζεύει… το εννοούσε. Το Mavic όταν είναι μαζεμένο, χωράει μέσα σε ένα δίλιτρο χάρτινο μπουκάλι γάλα!
Ένα φανταστικό μηχάνημα που όπως είπαμε ΟΡΙΖΕΙ ΟΛΗ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ.
Όμως δεν σταμάτησαν εκεί και άρχισαν τις… ριπές.
Μετά από λίγο καιρό και εκεί που η GoPro κοιτάει να δει τι θα κάνει με τις ανακλήσεις της (έχει φάει τα μούτρα της) και οι άλλοι δεν έχουν παρουσιάσει καν ανταγωνισμό και έχουν μείνει σε ότι είχαν, είπε να παρουσιάσει η DJI και άλλα δυο μοντέλα!
Έτσι έβγαλε το Phantom 4 Pro
…και το Inspire 2!
Το πρώτο, “ξαναπροσπέρασε” το Mavic Pro τους, ξαναπαίρνοντας την κεφαλή στην prosumer κατηγορία, με νέα χαρακτηριστικά που δεν έχουν εμφανιστεί ακόμα σε κανένα drone (πχ. το πρώτο που έχει αισθητήρα σύγκρουσης και στα πλάγια) και αφήνοντας τα μικρότερα μοντέλα στη θέση τους, ενώ το Mavic Pro (ως “μπαμπάς” μιας άλλης σειράς) παίζει μόνο του στην αγορά των compact prosumer drones. “Έκλεισε το μάτι” ακόμα και σε 1-2 ενδιαφέροντα πράγματα που έκαναν οι άλλοι (πχ. στο Phantom 4 Pro υπάρχει δυνατότητα για all-in-one χειριστήριο που να μην χρειάζεται smartphone). Αν κάποιον δεν τον ενδιαφέρει πχ. το drone να “μαζεύει” παίρνει ένα Phantom 4 με μεγαλύτερο field of view.
Το Inspire 2, έρχεται να φέρει όλα τα νέα του Phantom 4 Pro (και περισσότερα) στην professional αγορά. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες (έχει full cinema production specs, over-4K, έχει redundant μπαταρίες, τρέχει με πάνω από 100 χαω! κλπ.), όποιος (επαγγελματίας λογικά) ενδιαφέρεται (και δίνει 3000+) βρίσκει.
Έτσι γίνεται κατανοητό τι κάνει η DJI.
“Απλώνεται” στην αγορά και την γεμίζει πια με διαφορετικά προϊόντα ανάλογα τις προτεραιότητες.
Πουλάει την σειρά των Phantom ξεκινώντας από τα Phantom 3 Standard και φτάνει μέχρι το εκπληκτικό Phantom 4 Pro.
Πουλάει το Mavic Pro που λογικά πρέπει να ΣΑΡΩΣΕΙ σε κάθε geek που έχει μια μικρή οικονομική άνεση (μην κρίνουμε με τα δεδομένα κρίσης της χώρας μας, δυστυχώς δεν φτιάχνουν κάτι ειδικά για Ελλάδα).
Πουλάνε τη σειρά όλη των Inspire (3-4 παραλλαγές του Inspire 1 συν το 2) για τους επαγγελματίες που θέλουν το κάτι παραπάνω.
Πουλάνε σκέτα components (από εκεί ξεκίνησαν κάποτε) για ιδιοκατασκευές.
…Και με όλα αυτά δεν αφήνουν τον ανταγωνισμό να αναπνεύσει. Αν υπάρχει κοινή λογική το Karma δεν θα πουλήσει πάνω από το 10% των πωλήσεων Phantom 4 + Phantom 4 Pro + Mavic Pro. Και ίσως λέω και πολύ.
Αυτά. Αφήστε με τώρα να δω πως θα μπορούσε ίσως κάποτε να φτάσει στα χέρια μου ένα Mavic Pro. Μένει από τα 1500 (εντάξει αν πάρεις, θα πάρεις αυτό με τις έξτρα μπαταρίες, τσάντα κλπ.) να μαζέψω 1500. 🙂
Υπήρξε τέτοια αντίδραση. Μίλησα δυο ανθρώπους της Microsoft Hellas, όπου δόθηκαν ουσιαστικά οι εξηγήσεις που περίμενα ότι θα δοθούν.
Οι τελικές τιμές διαμορφώνονται πρώτον από το εξωτερικό (που δίνει την suggested retail price για όλες τις χώρες) και από τους Έλληνες τελικούς εμπόρους. Δικό τους θέμα θα ήταν αν μπορούσε να δοθεί κάποιο δώρο (πράγμα που ας πούμε μια αλυσίδα τελικά έκανε) ή τι “καπέλο” θα μπει στην χοντρική.
Εγώ εκλαμβάνω τα λόγια των ανθρώπων της Microsoft ως αλήθεια φυσικά, ωστόσο διατηρώ τις επιφυλάξεις μου αν μπορούσε να υπάρξει η ανάλογη (ή περισσότερη) πίεση και προς τις δυο κατευθύνσεις.
Δυστυχώς στην Ελλάδα (και σε πολλές άλλες αγορές διαπίστωσα) η σειρά mobile συσκευών της Microsoft αντιμετωπίζεται σαν μια… ουρίτσα που “οκ δεν μας καίει κιόλας” (ενώ άλλα δηλώνονται στις παρουσιάσεις). Οι πωλήσεις μεν ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΝ αυτή τη στάση, αλλά από την άλλη ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ με αυτή τη στάση.
Εγώ από τη συσκευή μου είμαι (spoiler) “χοντρικά” ευχαριστημένος. Θα ακολουθήσει σύντομα ένα review (που ίσως να μην είναι μόνο για “στεγνή” τη συσκευή) και εκεί μπορεί να αναλύσω περισσότερο το πως βλέπω να κινούνται τα πράγματα και ως στρατηγική και ως… εφαρμογή της στρατηγικής.
Σίγουρα στην Microsoft Hellas υπάρχουν άνθρωποι αξιόλογοι (γι’ αυτό και είναι εκεί), απλώς ακόμα προσπαθώ να καταλάβω τι κατευθύνσεις έχουν.
