Μήνας: Μάρτιος 2013

Προσπάθησα να βρω έναν Ελληνικό τίτλο για αυτό το άρθρο, αλλά απέτυχα. Είπα λοιπόν να δοκιμάσω έναν Αγγλικό τίτλο από αυτούς που είναι “πιασάρικοι”. Ο λόγος της αποτυχίας να βρω Ελληνικό τίτλο, δεν οφείλεται (μόνο) σε δικούς μου “φιλολογικούς” περιορισμούς, αλλά σε άγνοια του μέσου Έλληνα χρήστη υπολογιστή να κατανοήσει την έννοια της ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ έναντι της ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ.
Θα εξηγήσω τη διαφορά με όρους όχι φιλολογικούς, αλλά πρακτικά.
Η εξομοίωση είναι η προσπάθεια να κάνουμε κάτι ίδιο με κάτι άλλο. Με αυτό θα ασχοληθούμε. Έχουμε πχ. ένα πρόγραμμα που “εξομοιώνει” ένα τσιπάκι και έτσι το πρόγραμμα δρα σαν να είχαμε πράγματι το τσιπάκι.
Η προσομοίωση είναι η (πιστή) αναπαράσταση. Έτσι “οι εξομοιωτές πτήσης” είναι στην πραγματικότητα “ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΕΣ πτήσης” (άλλη μια λάθος μετάφραση, όπως και τον υπολογιστή που κανονικά έπρεπε να τον λέμε υπολογιστήρα). Ή στην περίπτωση με το τσιπάκι, ένας προσομοιωτής για αυτό το τσιπάκι δεν θα ήταν ένα πρόγραμμα που δρα ακριβώς εσωτερικά σαν να είχαμε το τσιπάκι, αλλά ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ (και άσχετα με το πως δρα εσωτερικά) δείχνει να παράγει το ίδιο αποτέλεσμα. Αυτό μπορεί να γίνει γρηγορότερα (συνήθως), αλλά κατά κανόνα δεν έχει την ίδια ακρίβεια. Δεν θα ασχοληθούμε με αυτό – αν και με τον ενδιαφέροντα χώρο του simulation (που επίσης με ενδιαφέρει), μπορεί να ασχοληθούμε άλλη φορά.

Ας πάμε στο ζουμί…

Πόσοι από εμάς, ειδικά τους λίγο μεγαλύτερους, δεν θυμόμαστε την εποχή πριν τα Windows; Όταν το PC ήταν DOS και εμείς ή ένας φίλος μας είχαμε μια Amiga, έναν Commodore 64, έναν Amstrad 6128; Ή όταν η βόλτα στα “ουφάδικα” (και μπιλιάρδα βέβαια) ήταν μέσα στο πρόγραμμα; Ή όταν το Atari (2600 το έλεγαν αν δεν το ξέρατε) με τις “κασέτες” (που δεν ήταν κασέτες ήταν cartridges) έμπαινε στην τηλεόραση και παίζαμε κάτι παιχνίδια όλο τετραγωνάκια που όμως κολλάγαμε με τις ώρες; Ή το Nintendo; Ή το πρώτο Playstation; Πλάκα είχαν αυτές οι εποχές ε; Και υπήρχε και το τάδε παιχνίδι που το γουστάρατε… τι ωραία να μπορούσατε να το ξαναδείτε.
Ε μπορείτε. Και όλα αυτά μαζί. Στο PC σας. Στο φορητό σας. Ακόμα και στο tablet σας ή το κινητό σας (αν και με αυτά δεν θα ασχοληθώ εδώ, όμως από ότι γράψω εδώ μπορείτε να ψαχτείτε και για αυτά).
Υπάρχει λοιπόν, για όσους δεν το ξέρετε, μια ολόκληρη κοινότητα ανθρώπων που τρελαίνονται με το τεχνολογικό παρελθόν (ή το κάνουν για λόγους μελέτης, αφού υπάρχει η λεγόμενη Ιστορία της Τεχνολογίας) και έχουν φροντίσει ώστε όλα αυτά να δουλεύουν σε σημερινά μηχανήματα και φυσικά να… τα βρίσκετε όλα αυτά. Ο σκοπός του άρθρου είναι να σας ανοίξει απλώς την πόρτα.

Για να το πω πιο απλά: Αν είχατε κάποιο αγαπημένο ουφάδικο παιχνίδι, αν είχατε κάποιο αγαπημένο παιχνίδι ή πρόγραμμα σε κάποιο περασμένης τεχνολογίας υπολογιστή ή παιχνιδομηχανή (τηλεόρασης ή χειρός) ΚΑΤΑ 99.9% (τουλάχιστον για τις προτιμήσεις των Ελλήνων) ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΝΑ ΤΟ ΔΕΙΤΕ ΞΑΝΑ.

Η άτυπες κατηγορίες είναι οι εξής:
I- Εξομοίωση υπολογιστή. (πχ. DOS, Amiga)
II- Εξομοίωση κονσόλας (παιχνιδομηχανής). (πχ. Atari 2600, Nintendo NES, Playstation)
III- Εξομοίωση arcade (ουφάδικου). (πχ. Ms. Pac-Man, Mortal Combat, Bubble Bobble)
IV- Εξομοίωση παιχνιδομηχανής χειρός. (πχ. Nintendo Gameboy ή και τα Game & Watch)
V- Εξομοίωση “μηχανής” κάποιου είδους παιχνιδιών (συνήθως adventures, πχ. Monkey Island, Colosal Cave).

Όλα τα παραπάνω γίνονται. Επίσης για όλα τα παραπάνω υπάρχουν τα προγράμματα που θα τρέξουν πάνω τους (οπότε δεν χρειάζεται να ψάχνετε τις ντουλάπες σας).
Θα τα πιάσω ένα ένα, επιγραμματικά. Μετά κάθε μια από της κατηγορίες (και τους γνωστότερους εκπροσώπους της) θα αποκτήσει δικό της αναλυτικό άρθρο.

I- Εξομοίωση υπολογιστή.

Αυτό είναι το “original”. Ήδη όταν είχαμε τη 2η γενιά σπιτικών υπολογιστών, υπήρχαν προσπάθειες να μπορέσουμε να “τρέξουμε” τα προγράμματα της 1ης γενιάς. Τότε η επιτυχία ήταν από κάκιστη έως μέτρια, τώρα έχουμε φτάσει να κοιτάμε μόλις λίγα χρόνια πίσω με απόλυτη επιτυχία μέχρι και την “αυγή” του computing (και όχι μόνο του home computing, αφού θα βρει κανείς εξομοιωτές ακόμα και για PDP-11 ή του ENIAC!).

Στην πράξη. Στην Ελλάδα ως “μπροστάρηδες της κομπιουτερικής νοσταλγίας” έχουμε:

-1- Τον Commodore 64. Ο πιο επιτυχημένος home computer παγκοσμίως, πήγε φυσικά καλά και στη χώρα μας. Τι να πρωτοπεί κανείς για το τι υπήρχε εκεί να παίξουμε ή να κάνουμε. Να πούμε για το θρυλικό Elite; ΙΚ+; Last Ninja; Winter Games; Impossible Mission; Boulder Dash; Wizball; ΧΙΛΙΑΔΕΣ. Ή μήπως όταν ζωγραφίζαμε με το Art Studio; Για την εκπληκτική του μουσική που έχει επηρεάσει την μουσική σκηνή; (ακόμα βγαίνουν μηχανήματα για μουσικούς που δημιουργούν τον ίδιο ήχο με το SID).

-2- Τον Amstrad 6128. Μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και την Μεγάλη Βρετανία. Με το ενσωματωμένο 3″ drive (που χάλαγε συνεχώς) και την πράσινη ή έγχρωμη οθόνη του. Που γράφαμε |cpm για να τρέξουμε κάποια κλειδωμένα games. Εγώ ήμουν με τον “αντίπαλο” (δείτε από πάνω), αλλά ας πούμε το BombJack ήταν πιο ωραίο στον 6128.

-3- Τον Spectrum (τον + και τον παλιότερο τον “γομολάστιχα”). Η φτηνότερη αγορά με τρομερή επιτυχία επίσης. Skool Daze, ωραία BASIC που όμως έπρεπε να στραμπουλίσεις τα χέρια σου (κάθε πλήκτρο έβγαζε ολόκληρη εντολή με διαφορετικούς συνδυασμούς) και τα χειρότερα μεν από τους δυο παραπάνω, αλλά συμπαθητικά και χαρακτηριστικά γραφικά (ήξερες πότε βλέπεις κάτι από Spectrum).

-4- Το PC. Το PC εννοώντας την εποχή που “640Kb είναι αρκετά για όλους”, των δισκετών, του DOS και των μονόχρωμων (πράσινα ή κίτρινα ή γκρι) ή τετράχρωμων ή άντε 16-χρωμων παιχνιδιών. Την εποχή που γράφαμε BASICA για να μπούμε σε μια αρχαία έκδοση της BASIC. Αργότερα ήρθαν άλλα πράγματα, όπως τα Wing Commander, όπως το Civilization όπως ένα σωρό.

-5- Την Commodore Amiga. Τον θρύλο της πληροφορικής. Τον υπολογιστή που όταν βγήκε σάρωσε όλη τη βιομηχανία του χώρου και που ακόμα αντιγράφεται, ενώ έχει και πράγματα που ακόμα δεν έχουν ξαναφτιάξει τόσο καλά. Τον υπολογιστή που μπορούσαμε όλοι σήμερα να έχουμε αλλά η βλακεία της Commodore και οι πρακτικές της πλατφόρμας wintel (“τα PC” που λέμε) σκότωσαν. Τον υπολογιστή που έβαλε το arcade σπίτι μας, που είχε pre-emptive multitasking ΠΡΙΝ τα Windows και τον Macintosh. Έναν υπολογιστή που δεν θέλει δικό του άρθρο, αλλά δικά του βιβλία. Δεν θα παρασυρθώ και γι’ αυτό δεν θα αρχίσω καν τις αναφορές σε software.

Αυτοί είναι οι μπροστάρηδες με μια οπισθοφυλακή από άλλους επιτυχημένους υπολογιστές όπως τον Atari ST (μεγάλη κόντρα με την Amiga και αρχηγό στο MIDI), τον Acorn Archimedes (τον RISC πρωτοπόρο), τον Apple Macintosh (τον γνήσιο όταν η Apple έκανε ακόμα innovation, τον βασιλιά του desktop publishing), τον MSX (εξ ανατολάς, το ξέρετε ότι σημαίνει Microsoft Extended;), τον Texas Instruments 99/4A για τους παλιότερους και πολλούς πολλούς άλλους (Oric Armos, BBC Electron κλπ.).

ΙΙ- Εξομοίωση κονσόλας.

Εντάξει πολλοί γνώρισαν το παιχνίδι μέσα από την τηλεόραση τους. Οι κονσόλες κατά κανόνα ήταν αρκετά δυνατές όταν έβγαιναν και κατά κανόνα τις ξεπερνούσαν οι υπολογιστές μέσα στην διάρκεια της εμπορικής τους ζωής. Κάποια στιγμή οι υπολογιστές λοιπόν όντας σιγά σιγά και πιο ισχυροί. μπόρεσαν να “τρέξουν” τα παιχνίδια από τις κονσόλες. Αυτό αρχικά ήταν μια άκρως παράνομη διαδικασία (αφού οι εταιρίες των παιχνιδομηχανών δεν ήθελαν τέτοιο ανταγωνισμό και κάτι που είχε μέσα στο DNA του την έννοια της “αντιγραφής software”), αλλά τώρα πια η εξομοίωση παλαιότερων διάσημων συστημάτων είναι χωρίς πρόβλημα.

Ας δούμε τι εννοούμε (ενδεικτικά!):

-1- Atari VCS 2600. Αυτός είναι “αρχηγός”. Από εκεί οι περισσότεροι είδαμε πρώτη φορά γραφικά σπίτι μας και όχι στο ουφάδικο (εξάλλου μιλάμε για εποχή που και στο ουφάδικο τα γραφικά του Pac-Man ήταν μια χαρά, όχι την εποχή των 3D). Σχεδίαση “ξύλινο επιπλάκι” με μεγάλους μεταλλικούς διακόπτες και στη μέση η υποδοχή για να πάρει το cartridge. Όλα τα παιχνίδια με κάτι τεράστια τετραγωνάκια, ο κλασικός “κομπιουτερικός” ήχος, αλλά συνήθως απλοϊκά παιχνίδια που κολλάγαμε για ώρες. Asteroids; Circus Atari; Combat; Missile Command; Τι να πρωτοπούμε.

-2- Nintendo Entertainment System. Το NES που λέμε που ακολουθήθηκε και από το SuperNES κλπ. Μεγάλη επιτυχία παγκοσμίως.

-3- Sega Master System. Το αντίπαλο δέος.

-4- Playstation. Εντάξει αυτό ξαναξύπνησε τη συζήτηση για τις κονσόλες τότε. Τις έσπρωξε πολύ μπροστά και η επιτυχία του ήταν αντίστοιχη. Tekken; Mortal Kombat 3; FIFA 96; (ναι 17 χρόνια πίσω) Need for Speed;

Δεν θα πω περισσότερα σε αυτό το άρθρο, απλά θα αναφέρω ότι πέρα από τα ενδεικτικά επάνω, έχουμε φτάσει σε (επιτυχημένες ή λιγότερο επιτυχημένες) προσπάθειες εξομοίωσης μέχρι και X-Box 360, Wii, PS3. Όσο πιο παλιά πάμε βέβαια έχουμε λιγότερα θέματα νομιμότητας και περισσότερο επιτυχία στην εξομοίωση.

III- Εξομοίωση arcade (ουφάδικου).

Ο τίτλος τα λέει όλα. Όμως κρύβει μια ιδιαιτερότητα. Τα λεγόμενα “δεκαρικοφάγα” δεν είναι ένα μηχάνημα, δέκα ή εκατό. Είναι ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ διαφορετικά hardware με ΔΕΚΑΔΕΣ διαφορετικές μικροδιαφορές το ΚΑΘΕ ένα. Μην ξεχνάμε το μηχάνημα φτιαχνόταν ΓΙΑ το παιχνίδι συνήθως, εκτός αν ταίριαζε το hardware για κάτι άλλο, με αλλαγές βέβαια. Αυτό έχει οδηγήσει αυτή την κατηγορία να έχει λίγους εκπροσώπους, αλλά ειδικά ο ένας είναι γίγαντας και ουσιαστικά κάνει όλη τη δουλειά.

Δεν έχει νόημα να μιλήσω για μηχανήματα, αλλά μιλάμε για games κατευθείαν… Ms. Pac-Man, Mortal Kombat, Bubble Bobble, Tetris, διάφορα ποδοσφαιράκια (όπως το κλασικό που βλέπαμε από πάνω τους παίκτες), πολλά “καρατεκοειδή”, πολλά “ράλι”, μέχρι την εποχή των “ας πούμε 3D” αλλά και από την εποχή του μονόχρωμου Pong. Το τρελό της υπόθεσης είναι ότι έχουν φτάσει να φτιάχνουν και όλο το hardware, δηλαδή σήμερα μπορεί κανείς να διαμορφώσει μια “καμπίνα” από δεκαρικοφάγο, να βάλει τα αυθεντικά χειριστήρια που θέλει, τα σχέδια που θέλει επάνω και μέσα να έχει ένα μηχάνημα που να παίζει 5000 διαφορετικά arcade παιχνίδια!

IV- Εξομοίωση παιχνιδομηχανής χειρός.

Και αυτή η κατηγορία έχει ιδιαιτερότητα. Από τη μια έχουμε τις “έξυπνες” παιχνιδομηχανές χειρός (κάτι που ξεκίνησε από το ΚΛΑΣΙΚΟ Gameboy), από την άλλη έχουμε τη νοσταλγία των χαζών παιχνιδομηχανών χειρός όπως τα Game & Watch (δηλαδή αυτά με τις μονόχρωμες συνήθως οθονούλες που “άναβαν” οι στατικοί χαρακτήρες (Donkey Kong; Popeye;).

Για την πρώτη υποκατηγορία έχουμε σχεδόν πλήρη συλλογή εξομοιωτών. Για την δεύτερη υπάρχουν 1-2 καλές προσπάθειες, αλλά φυσικά είναι ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΕΣ. Παρ’ όλα αυτά θα τους αναφέρουμε.

V- Εξομοίωση “μηχανής” κάποιου είδους παιχνιδιών.

Τα παραπάνω ήταν σχετικά ιδιαίτερα, αλλά εδώ ξεφεύγουμε και μιλάμε για “ανάποδη” διαδικασία από ότι ας πούμε η εξομοίωση υπολογιστή. Ένα παράδειγμα θα βοηθήσει. Αντί κάποιος να εξομοιώσει πχ. μια Amiga για να παίξει Monkey Island, εξομοιώνει την “μηχανή” του Monkey Island (!) και με τη βοήθεια των original γραφικών κλπ. εξομοιώνει το ίδιο το παιχνίδι και μπορεί κάποιος να το παίξει σαν να το έπαιζε σε Amiga ή σε PC ή σε γαλλική έκδοση ή τέλος πάντων σε ότι έκδοση είχε βγει τότε.

Αυτή η μέθοδος αξιοποιείται συνήθως σε adventure games, ειδικά τα κλασικά “point n’ click” (όπως το προαναφερόμενο Monkey Island ή το Police Quest ή το Leisure Suit Larry). Εκεί έχουμε επίσης έναν γίγαντα εκπρόσωπο (όπως με την εξομοίωση arcade) που μόνο αυτό αξίζει να ασχοληθούμε. Τώρα για τα (παλαιότερα συνήθως) καθαρά text adventures, με κύριο εκπρόσωπο την Infocom (Zork και δεκάδες άλλα κλασικά), υπάρχουν 2-3 προγράμματα που μας τα φέρνουν στο σήμερα επίσης.

Λοιπόν; Κουράστηκα ήδη θα μου πείτε …και εγώ και ήταν μόνο η εισαγωγή!
Δεν μπορούσα να το κάνω πιο εύπεπτο.
Όμως υπήρξα όσο αναλυτικός θεώρησα ότι έπρεπε για να σας “θυμίσω” τι εννοώ και να σας βάλω να σκεφτείτε ποιες από αυτές τις “σελίδες του παρελθόντος” ήσασταν παρόν όταν γραφόντουσαν και θα θέλατε να ξαναδιαβάσετε.
Οι νεότεροι που δεν τις έχετε διαβάσει, για να κατανοήσετε πως φτάσαμε στο να έχουμε υπολογιστές που να κάνουν real-time 3D animation “πραγματικών” ανθρώπων σε “πραγματικά” περιβάλλοντα (ας κάνει κανείς Google για το Far Cry 3 πχ. ή το Crysis 3) και να κουνάτε το ποντικάκι και να τρέχει ένα πρόγραμμα εκατομμυρίων γραμμών κώδικα σαν να είναι της πλάκας.
Κάποτε το να αλλάξει κάποιος χρώμα στο background της οθόνης του ήταν επιτυχία. Το να… “κουνήσει” κάτι σε αυτή ήταν άθλος. Για να τρέξεις ένα (αστείο με τα σημερινά δεδομένα) πρόγραμμα, περίμενες μερικά λεπτά να έρθει από την κασέτα ή (αν ήσουν τυχερός) από την δισκέτα.
Ακόμα και αυτό εξομοιώνεται σήμερα, σε μερικούς εξομοιωτές ακούς ακόμα και το drive να “δουλεύει” και να αλλάζει tracks, την ώρα που βλέπεις σε ένα παράθυρο με τα “χαλασμένα και χυμένα” χρώματα τον υπολογιστή που εξομοιώνεις σαν να ήταν συνδεδεμένος σε μια TV αναλογικά.

Μόνο η σκέψη ότι ένας υπολογιστής μπορεί να γίνει το παράθυρο για εκατοντάδες (ναι εκατοντάδες) άλλα μηχανήματα του παρελθόντος που το καθένα έχει τη δική του ιστορία, για μένα είναι μια τεράστια “αναβάθμιση” που δεν την ξέρατε. Ξαφνικά το PC σας με τις χιλιάδες χιλιάδων εφαρμογές, είναι και… Commodore 64 (με τις εκατοντάδες χιλιάδες εφαρμογές), δεκαρικοφάγο, παιχνιδομηχανή κλπ. Μάλιστα στο χώρο που θα σας έπιανε ΕΝΑ από τα σύγχρονα games μπορείτε να έχετε μερικές χιλιάδες (ναι χιλιάδες) παλαιότερα.

Όσοι έχετε παιδιά, είναι μια ΚΑΛΗ αρχή για να μπουν στον κόσμο των υπολογιστών μέσω πιο απλοϊκών συστημάτων που όμως σε βάζουν στην “καρδιά” τους πολύ ευκολότερα.

Τα επόμενα άρθρα θα είναι χωριστά για κάθε κατηγορία και θα είναι ουσιαστικά το “ζουμί” αφού θα αναφέρουν τους πιο επιτυχημένους εξομοιωτές για κάθε τι, που να τους βρείτε, πως να τους δουλέψετε και που θα βρείτε software για αυτούς (ΝΟΜΙΜΑ).

I- Εξομοίωση υπολογιστή. (πχ. DOS, Amiga)
II- Εξομοίωση κονσόλας (παιχνιδομηχανής). (πχ. Atari 2600, Nintendo NES, Playstation)
III- Εξομοίωση arcade (ουφάδικου). (πχ. Ms. Pac-Man, Mortal Combat, Bubble Bobble)
IV- Εξομοίωση παιχνιδομηχανής χειρός. (πχ. Nintendo Gameboy ή και τα Game & Watch)
V- Εξομοίωση “μηχανής” κάποιου είδους παιχνιδιών (συνήθως adventures, πχ. Monkey Island, Colosal Cave).